Sáng 19/11, khi Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục bước vào phòng xử án của TAND TP.HCM, dư luận cả nước không chỉ dõi theo phán quyết, mà còn dõi theo một câu hỏi lớn hơn: trong thời đại mà một cú chạm màn hình có thể dẫn dắt hành vi của hàng triệu người, trách nhiệm của người nổi tiếng – những người được trao niềm tin – cần được hiểu như thế nào?

Vụ án liên quan Tập đoàn Chị Em Rọt không chỉ là câu chuyện về một sản phẩm bổ sung dinh dưỡng bị thổi phồng. Đằng sau bản cáo trạng là thực tế của xã hội hiện đại: sức mạnh ảnh hưởng không còn gói gọn trong tay những nhân vật có vị trí truyền thống, mà lan rộng tới bất kỳ ai sở hữu lượng người theo dõi đủ lớn, hình ảnh đủ đẹp và nội dung đủ hấp dẫn. Sự lan tỏa này mở ra nhiều cơ hội chưa từng có, nhưng đồng thời cũng tạo ra những rủi ro chưa từng xuất hiện trong đời sống truyền thông.

Theo kết quả điều tra, sản phẩm "kẹo rau" Kera có hàm lượng chất xơ rất thấp, không như thông tin quảng bá, thiếu căn cứ khoa học cho những tuyên bố về công dụng. Nhưng hàng chục nghìn người tiêu dùng vẫn tin tưởng và mua tới 129.617 hộp chỉ trong ba tháng. Điều thuyết phục họ không nằm ở thành phần in trên bao bì, mà ở hình ảnh những người đứng trước ống kính: một hoa hậu quốc tế được yêu mến bởi hoạt động thiện nguyện; một vlogger nổi tiếng với hành trình giúp đỡ cộng đồng, một gương mặt KOL gắn liền với sự chân thực và giản dị.

Chính sự yêu mến và tin tưởng ấy – tích lũy trong nhiều năm – đã trở thành "chất xúc tác" khiến sản phẩm được lan truyền một cách dễ dàng. Một nghịch lý của thời đại số hiện lên rõ rệt: danh tiếng và ảnh hưởng đi trước, còn trách nhiệm và kiểm chứng sự thật lại đi sau.

Hình ảnh những người từng truyền cảm hứng đứng trước vành móng ngựa vì tội "Lừa dối khách hàng" sáng 19/11 gây nhiều ngỡ ngàng và tiếc nuối. Nhưng sự tiếc nuối không phải để đẩy họ vào sự phán xét hay phủ nhận. Điều xã hội cần nhìn thấy rõ hơn chính là bài học về niềm tin – tài sản lớn nhất, nhưng cũng mong manh nhất của thời đại truyền thông số.

Người nổi tiếng không thể đứng trên sự thật. Thiện cảm không thể thay thế cho trách nhiệm. Danh tiếng không thể trở thành lá chắn khi hành vi đi lệch chuẩn mực pháp luật. Khi lựa chọn gắn tên mình với một sản phẩm, đứng trước máy quay để giới thiệu hàng hóa hay cầm sản phẩm trong buổi livestream, họ đã bước vào vùng nghĩa vụ – không chỉ với doanh nghiệp mà với hàng triệu người đang theo dõi.

Sự thành khẩn khai nhận của các bị cáo là điều đáng ghi nhận. Nhưng xã hội cần nhiều hơn những lời thú nhận sau sự việc. Chúng ta cần một tư duy mới, một chuẩn mực mới trong hoạt động truyền thông, quảng cáo và thương mại số. Bởi không chỉ trong vụ án này, mà mỗi ngày, vô số người nổi tiếng vẫn đang giới thiệu hàng trăm sản phẩm khác nhau. Khi thương mại điện tử trở thành nhịp sống, khi nội dung trực tuyến trở thành nền kinh tế thực sự, thì trách nhiệm minh bạch phải trở thành nền tảng.

Không thể xây dựng một môi trường văn minh nếu sự thật bị lấn át bởi chiêu trò, nếu lòng tin của người tiêu dùng bị xem như biến số trong bài toán lợi nhuận.

Vụ án của Tập đoàn Chị Em Rọt vì thế đặt ra những yêu cầu cấp thiết: cơ quan quản lý cần siết chặt hoạt động quảng cáo sản phẩm sức khỏe; doanh nghiệp phải tuân thủ chuẩn mực sản xuất và truyền thông; người tiêu dùng phải tỉnh táo hơn trước mỗi "cú nhấp chuột". Nhưng quan trọng nhất, người nổi tiếng – những người có sức lan tỏa đặc biệt – phải nhận thức rằng danh tiếng là một lời cam kết: cam kết về sự chuẩn mực, sự trung thực và sự chính trực.

Không ai sinh ra đã hoàn hảo. Không ai miễn khỏi sai lầm. Nhưng cách một cá nhân đứng dậy từ sai lầm mới làm nên giá trị thật sự của họ. Thùy Tiên, Quang Linh hay Hằng Du Mục từng mang đến nhiều cảm hứng tích cực, và bài học hôm nay có thể trở thành cơ hội để họ – hoặc bất kỳ người nổi tiếng nào – nhìn sâu vào bản chất của sức ảnh hưởng mình đang có.

Trong bối cảnh xã hội chuyển động nhanh, khi mỗi chiếc điện thoại biến mỗi cá nhân thành một "nhà phát thanh" nhỏ, khi niềm tin trở thành yếu tố quyết định giá trị thương hiệu và cả giá trị con người, sự trung thực càng phải được trân trọng. Bởi sự trung thực không chỉ bảo vệ người tiêu dùng, mà còn bảo vệ chính người nổi tiếng trước những cú trượt dài không đáng có.

Một phiên tòa khép lại, nhưng những câu hỏi nó mở ra vẫn còn đó: làm sao để bảo vệ niềm tin công chúng? Làm sao để môi trường truyền thông số lành mạnh, tử tế hơn? Làm sao để người nổi tiếng hiểu rằng sức ảnh hưởng đi kèm với trách nhiệm?

Câu trả lời không đến trong một sớm một chiều. Nhưng sự nghiêm minh của pháp luật là bước đầu tiên. Và bước tiếp theo nằm ở sự tự ý thức của từng người có ảnh hưởng – để danh tiếng không chỉ là ánh hào quang, mà là biểu hiện của trách nhiệm và nhân cách.

Trong thời đại mà mọi giá trị lan truyền chỉ trong vài giây, điều đáng quý nhất đôi khi lại là điều giản dị nhất: sự chân thành, sự đúng đắn và sự minh bạch. Niềm tin công chúng là món quà không phải ai cũng có, và càng không thể đánh đổi bằng bất kỳ lợi nhuận ngắn hạn nào.