Từng là "người đàn ông chạy nhanh nhất hành tinh", Usain Bolt giờ đây an phận với cuộc sống thường ngày và thậm chí cảm thấy "khó thở" khi leo cầu thang.

Huyền thoại điền kinh Usain Bolt từng giành 8 huy chương vàng Olympic và 11 danh hiệu thế giới. Cựu VĐV sinh năm 1986 vẫn giữ ba kỷ lục thế giới – 9,58 giây ở cự ly 100m, 19,19 giây ở cự ly 200m và 36,84 giây ở tiếp sức 4x100m.

Bolt đã treo giày chạy năm 2017 sau một sự nghiệp lẫy lừng và trong một năm qua còn phải chịu ảnh hưởng nặng nề từ chấn thương gân Achilles. Ở tuổi 39, Bolt tuyên bố mình không còn chạy nữa. Tuy nhiên, anh thừa nhận mình nên bắt đầu chạy bộ nhẹ trở lại. "Tôi không thích, nhưng giờ tôi nghĩ mình phải bắt đầu chạy vì khi leo cầu thang, tôi thấy khó thở", Bolt cười nói. "Tôi chủ yếu tập gym. Tôi nghĩ khi tập luyện nghiêm túc trở lại, có lẽ tôi sẽ phải chạy vài vòng để điều hòa nhịp thở", Bolt nói tiếp.

Usain Bolt cho biết anh không hề xem điền kinh kể từ khi giải nghệ năm 2017 cho đến khi chứng kiến Melissa Jefferson-Wooden và Oblique Seville giành huy chương vàng. Với khối tài sản cá nhân ước tính hơn 50 triệu bảng dù từng mất khoảng 8 triệu bảng trong một vụ lừa đảo ngân hàng, Bolt đủ khả năng sống thoải mái.

Khi được hỏi tại sao các vận động viên chạy nước rút thế hệ mới không nhanh bằng thế hệ của mình, bất chấp những tiến bộ trong công nghệ giày và đường chạy, Bolt trả lời: "Bạn muốn câu trả lời thật sự? Chúng tôi chỉ đơn giản là tài năng hơn", Bolt nói. "Đó là tất cả những gì tôi muốn nói. Với nam, điều đó thể hiện rõ. Còn với nữ, họ chạy nhanh hơn, thời gian cải thiện hơn. Vì vậy, rõ ràng là do tài năng".

Những vận động viên anh từng đánh bại – như Tyson Gay, Yohan Blake, Asafa Powell và Justin Gatlin – cũng nhanh hơn những người xuất sắc nhất của thế hệ 2025. Thật vậy, không ai phá được mốc 9,70 giây kể từ giải Lausanne Diamond League sau Olympic London 2012.

Bolt cho rằng việc Shelly-Ann Fraser-Pryce cải thiện thời gian sau khi có giày siêu nhẹ cho thấy tài năng là yếu tố then chốt. "Bạn thấy Shelly, với đôi giày mới, cô ấy chạy nhanh hơn. Vậy nên, đó là do tài năng. Đàn ông thời chúng tôi chỉ đơn giản là tài năng vượt trội. Điều đó thể hiện rõ nếu bạn nhìn vào". 

Bolt cũng kêu gọi các vận động viên điền kinh thể hiện cá tính để thu hút người hâm mộ thông thường. "Đó là về cá tính", Bolt khẳng định. "Nhiều người cố gắng tỏ ra vui vẻ nhưng lại không tự nhiên. Quan trọng là phải thoải mái. Nếu cố quá, nó sẽ không giống như vậy".

Anh cũng nhắc lại khoảnh khắc tại Olympic 2012, khi làm người cầm cờ cho Jamaica và nhìn thấy Nữ hoàng Elizabeth II tại lễ khai mạc. "Khi ở London, tôi biết Nữ hoàng, nên tôi vẫy tay. Tôi cố gắng tương tác với người hâm mộ, và đó là lý do họ bị thu hút", Bolt kể lại.

Tuy không còn chạy, Bolt từng thử sức với bóng đá. Năm 2018, anh tập luyện cùng CLB Stromsgodset (Na Uy) và Central Coast Mariners (Australia), thậm chí ghi được vài bàn thắng trong một trận giao hữu cho đội bóng Australia.

Anh gắn bó với Mariners trong vài tháng rồi rời đi vào tháng 11 năm đó. Andy Keogh, khi ấy là tiền đạo của Perth Glory, từng nhận xét cú chạm bóng đầu tiên của Bolt "như một tấm bạt lò xo". Đến tháng 1/2019, huyền thoại điền kinh chính thức khép lại sự nghiệp thể thao.

Hiện tại, ngoài việc làm đại sứ thương hiệu cho nhiều công ty, Bolt dành phần lớn thời gian cho gia đình và một thú vui mới. Bolt chia sẻ về cuộc sống hiện tại của mình: "Thường thì tôi dậy đúng lúc để tiễn bọn trẻ đi học, sau đó tùy thuộc vào việc phải làm gì. Nếu không có gì, tôi chỉ thư giãn. Thỉnh thoảng tôi tập gym nếu tâm trạng tốt. Tôi xem phim hoặc thư giãn cho đến khi bọn trẻ về nhà. Tôi chơi với chúng, cho đến khi chúng làm tôi phiền thì tôi đi. Sau đó, tôi ở nhà xem phim hoặc chơi lego. Giờ tôi mê Lego".

Tuy nhiên, anh khẳng định việc xem lại điền kinh đã khiến anh muốn đưa các con – Olympia Lightning Bolt, 5 tuổi, và cặp song sinh Saint Leo và Thunder Bolt, 4 tuổi – đến giải vô địch thế giới tại Bắc Kinh sau hai năm nữa. 

Đó cũng là nơi huyền thoại của anh bắt đầu tại Olympic 2008. "Tôi hào hứng vì có thể đưa bọn trẻ đi và nói với chúng: 'Nghe này, đây là nơi tất cả bắt đầu.' Tôi đã cho bọn trẻ xem video và những thứ tương tự. Khi đó chúng sẽ 6 và 7 tuổi, chúng sẽ phần nào hiểu được khoảnh khắc đó, và tôi có thể giải thích cho chúng về những gì bố chúng đã làm qua bao năm", cựu ngôi sao điền kinh Jamaica thổ lộ.

Bolt từng tiết lộ rằng quyết định thi đấu năm 2017 phần lớn đến từ sự ủng hộ to lớn của người hâm mộ và các bên liên quan. "Tôi muốn giải nghệ sau Olympic Rio, nhưng người hâm mộ và tất cả mọi người đều nói: 'Đó là London, xin hãy đến… xin hãy đến". Dù bác sĩ đã cảnh báo, Bolt vẫn cảm thấy mình phải cống hiến thêm một lần cho khán giả. Quả đúng như lời cảnh báo, tại giải vô địch thế giới 2017 ở London, Bolt đã dính chấn thương gân kheo nghiêm trọng.

Quyết định giải nghệ cũng đến vào thời điểm đầy thử thách trong cuộc sống cá nhân của anh. Tháng 4/2017, chỉ vài tháng trước giải đấu ở London, Bolt mất một người bạn thân trong tai nạn xe máy.

"Tôi rất buồn, không tập luyện, và uống rượu để cố quên đi. Đó là quãng thời gian khó khăn, nhưng tôi không nghĩ nó làm lu mờ những gì tôi đã đạt được trước đó. Tôi làm điều đó vì mọi người, và đó là khoảnh khắc tuyệt vời", Bolt tiết lộ vào cuối năm ngoái.

Điền kinh thế giới đang chứng kiến sự xuất hiện của hai tài năng trẻ hứa hẹn: Gout Gout (17 tuổi) người Australia và Sorato Shimizu (16 tuổi) người Nhật.

Gout Gout từng chạy 200 m nhờ sức gió hỗ trợ trong 19,84 giây và được so sánh với chính Usain Bolt. Bolt, khi còn ở tuổi thiếu niên, đã là người đầu tiên phá mốc 20 giây, chạy 19,93 giây ở tuổi 17, vẫn nhỉnh hơn kỷ lục cá nhân chính thức của Gout là 20,02 giây.

Tuy nhiên, Gout sẽ cố gắng phá mốc 20 giây tại giải vô địch thế giới ở Nhật Bản.

Trong khi đó, Shimizu vừa lập kỷ lục thế giới dưới 18 tuổi ở cự ly 100m với 10,00 giây, nhanh hơn cả Bolt cùng tuổi và vượt xa các ứng viên hàng đầu cho danh hiệu 100m năm nay như Noah Lyles, Kishane Thompson, Oblique Seville và Kenny Bednarek. Bolt từng nhận xét về Gout: "Cậu ấy trông giống tôi hồi trẻ. Gout rất tài năng, với những thành tích hiện tại".

Gout hiện là học sinh tại Ipswich Grammar ở Brisbane, vừa học vừa thi đấu. Cậu xuất thân từ gia đình có 7 anh chị em. Trước khi chuyển sang điền kinh, Gout từng là cầu thủ bóng đá. Cha mẹ Gout rời Nam Sudan sang Australia từ 2005. Gout tập luyện với huấn luyện viên Di Sheppard trong 4 năm qua. Di Sheppard đã bị ấn tượng bởi Gout ngay từ những bước chạy đầu tiên của VĐV này.

Gout lần đầu gây chú ý toàn cầu vào tháng 12 năm ngoái khi 16 tuổi, phá kỷ lục 200m cấp quốc gia Australia và chạy 100m nhờ gió hỗ trợ trong 10,04 giây.

Chủ tịch World Athletics (Liên đoàn điền kinh thế giới) Lord Coe đánh giá về Gout: "Rõ ràng cậu ấy là một tài năng thực thụ. Gout rất điềm tĩnh – rõ ràng có nhiều tài năng, có một người quản lý tốt, không ép cậu ấy trưởng thành quá nhanh".

Gout có tốc độ tự nhiên giống Usain Bolt với sải chân dài và nhấc gối cao. Gout sẽ thi vòng loại 200m tại Tokyo, hướng đến chung kết và chuẩn bị cho Commonwealth Games ở Glasgow mùa Hè 2026. Nếu tiếp tục phát triển, Gout có cơ hội dự Olympic tại Australia 2032.

Sorato Shimizu, dù chỉ thi tiếp sức 4x100m, cũng nổi tiếng với thành tích 100m 10,00 giây và có khả năng trở thành thiếu niên đầu tiên đạt thành tích dưới 10 giây.

Shimizu, người chỉ tham gia chạy tiếp sức 4x100m tại Tokyo, nhanh chóng nổi tiếng sau khi phá kỷ lục cá nhân 100m 10,37 giây của mình từ năm ngoái và được kỳ vọng trở thành vận động viên trẻ đầu tiên chạy dưới 10 giây.

Vương quốc Anh cũng sở hữu một tài năng đầy hứa hẹn là Divine Iheme, 15 tuổi, người đã tự mình thiết lập một loạt kỷ lục thế giới theo nhóm tuổi và nâng thành tích cá nhân mùa hè này lên 10,29 giây.