(TT&VH Cuối tuần) - Đoàn kịch Thể nghiệm - Nhà hát Tuổi trẻ vừa ra mắt vở Hamlet của nhà viết kịch Shakespeare nhân Ngày Shakespeare trên toàn thế giới (23/10). Ấn tượng vì sự lạ lẫm là cảm giác chung của rất nhiều khán giả, khi câu chuyện về Hamlet và tấn bi kịch thuở nào hiện lên bằng ngôn ngữ kịch hình thể và múa đương đại. Suốt vở diễn không có một lời thoại nào mà chỉ có tiếng vọng từ hậu đài vang lên: “Tồn tại hay không tồn tại”.
Hamlet đã có nhiều bản dựng ở các nước, với nhiều loại hình sân khấu, nhất là kịch nói và ballet. Có những vở diễn chỉ trích đoạn rồi phát triển thành câu chuyện mới, thậm chí bằng ngôn ngữ mới... Có bản dựng Hamlet mà diễn viên diện trang phục đời thường và trang trí sân khấu cũng vậy. Diễn viên có khi chỉ 3-4 người, một người đóng hai, ba vai. Và bên cạnh những bản dựng dài 3-4 giờ, có bản dựng chỉ một giờ hoặc ít hơn thế. Đây là một trong những kịch bản của Shakespeare được dựng nhiều nhất, vì nhiều lý do, trong đó có ý nghĩa thời sự của nó mà ở nước nào, thời đại nào cũng có thể tìm thấy sự gần gũi trong đó...
Các nhân vật trong Hamlet xuất hiện trên sân khấu trong hình hài nguyên thủy
Bản dựng Hamlet của đạo diễn Lan Hương có lẽ mới mẻ với các nước, chứ không riêng Việt Nam, vì kịch hình thể và múa đương đại đều là những loại hình sân khấu ra đời sau này. Cái lạ và... cái liều ở chỗ tước đoạt mọi lời thoại của một vở bi kịch cổ điển. Nhưng không phải không làm được. Và Lan Hương đã làm, lại còn rút gọn cả thời lượng so với các vở kịch nói, nghĩa là chỉ còn 1 giờ, và rút gọn cả số lượng diễn viên xuống còn 10 người (như chị giải thích với báo giới là để thuận tiện lưu diễn trong nước và quốc tế). Diễn viên đều để trần nửa người (dĩ nhiên phụ nữ thì phải che chắn thêm), rồi chui ra từ trong những bao vải và mặc trang phục của nhân vật ngay trên sân khấu. Trang phục để nhảy, để múa nên cũng đơn giản hết mức. Có cảm giác còn sơ sài. Hầu hết là kiểu áo khoác mỏng tang xẻ tà...
Hamlet - kịch hình thể nhận được những phản ứng trái chiều. Khen táo bạo, sáng tạo... hay khen chung chung là lạ, ấn tượng... Chê cũng nhiều, như Hamlet đã bị tước đi sự đa nghĩa, chiều sâu triết học, để chỉ còn là người báo thù và hạnh phúc vì đã báo được thù... Nặng nề hơn, chê cách kể như một câu chuyện cổ tích dành cho trẻ con, bằng cách phân chia cuộc sống thành thật - giả, Hamlet “thành chính quả” khi báo thù xong... Đồng ý rằng ý nghĩa lớn lao của Hamlet ở sự hoài nghi và không ngừng nhận thức, và chân lý muôn thuở ấy không bao giờ cũ. Nhưng có bắt buộc bản dựng mới phải tiếp cận Hamlet ở góc cạnh như vậy?
Bản thân các kịch bản của Shakespeare được sáng tạo trên nền những câu chuyện cổ và được ông bồi đắp những thông điệp mới, ý nghĩa mới. Đến lượt dựng vở, các nghệ sĩ tiếp cận ở những góc độ khác nhau hay phát triển một tầng nội dung hay ý nghĩa nào đó. Tùy vào phong cách của mỗi đạo diễn cũng như mục đích dựng vở để tái tạo Hamlet theo cách phù hợp nhất. Kể cả những yếu tố được coi là “xương sống” của vở kịch như mâu thuẫn, xung đột kịch và hệ thống nhân vật kịch cũng có thể được phóng tác theo hướng mới. Dĩ nhiên, lúc đó gọi là kịch bản phóng tác. Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Lê Ngọc Cường nói: “Trên thực tế, kịch của Shakespeare đã có nhiều nước dựng, nhiều đoàn dựng và dựng ở nhiều thời đại khác nhau. Mỗi đạo diễn đều có quyền nhấn nhá những điểm nào, những vấn đề gì phù hợp với cuộc sống đương đại, miễn là giữ được cái hồn của tác phẩm đó”. Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Việt Nam - NSND Trọng Khôi thì cho rằng, cùng một kịch bản, mỗi đạo diễn khai thác một khía cạnh khác nhau chứ không đòi hỏi phải thể hiện hết tất cả những ý tưởng của tác giả, không riêng với kịch cổ điển mà với thể loại sân khấu nào cũng vậy.
Với Lan Hương, chị muốn Hamlet đi tìm sự thật, dù rằng phải trả giá. Trên hành trình đi tìm sự thật ấy, có sự trả thù, có sự đánh đổi và dĩ nhiên có sự khám phá bản ngã, hoài nghi xã hội... Hành trình ấy còn có yêu thương, căm ghét, ngờ vực và cả sự nhầm lẫn... Chị đã để Hamlet vác lấy cây thánh giá trèo lên thiên đường để Chúa nhìn thấy rõ sự thật. Hamlet hay nhiều nhân vật khác luôn phải giằng xé giữa đen và trắng, thật và giả với biểu trưng là hai chiếc khăn lụa nghịch màu nhau. Lan Hương đã chia sẻ với báo giới, khi đưa những câu chuyện kinh điển lên sân khấu, dù là loại hình nghệ thuật nào, người nghệ sĩ cũng đều phải tìm được tính thời đại của nó. Thông điệp chính mà vở diễn gửi gắm là sự thật luôn phải trả giá. Đây chính là điểm được vở diễn khai thác khá kỹ, với những màn yêu đương nồng nàn giữa Hamlet và Ophelia, xung đột giữa mẹ và con, anh và em, chú và cháu... Dĩ nhiên, bằng ngôn ngữ không lời thì chuyển tải hết những tầng tầng lớp lớp ý nghĩa và những cung bậc tình cảm phong phú, phức tạp của nhân vật quả không dễ chút nào, cả cho người thể hiện và người xem...
Lan Hương nói rằng, chị muốn dựng vở nhẹ nhàng, thanh thoát, dù bi kịch nhưng không muốn sân khấu nặng nề, u ám. Dù cả kẻ lừa dối và người tìm ra sự thật đều chết, nhưng kết vở mở ra chứ không khép lại. Các nhân vật trở lại hình hài ban đầu cho thấy cái nhìn biện chứng về vòng tròn luân hồi, về sự tái sinh, dù tái sinh sau những vật vã, đấu tranh của mỗi con người với chính mình, với đồng loại, nhưng hành trình trở về đã mang cái mới. Cũng như khi bắt tay dựng lại những kịch bản cổ điển, mỗi nghệ sĩ trăn trở tìm sáng tạo, để không giẫm chân lên người đi trước. Và dĩ nhiên, có người vượt hơn hoặc chẳng bằng người trước. Thử nghiệm là chấp nhận thành công hoặc thất bại. Điều này còn thuộc vào đánh giá và cảm nhận của mỗi người.
Dựng kịch cổ điển nhưng chỉ mình đạo diễn tung tẩy thì chưa đủ. Sáng tạo vở diễn cần sự cộng hưởng của những thành phần sáng tạo khác, đặc biệt là diễn viên. Nhưng diễn viên mình chưa có nhiều thời gian để tập đánh kiếm cho ra một trận huyết chiến, nhảy múa thật điêu luyện; sân khấu chật chội, cũ kỹ... cũng ngăn cản các nghệ sĩ. Và, kinh phí eo hẹp, với mức 50 triệu đồng thì đã chi khoảng 20 triệu đồng cho phục trang và trang trí sân khấu. Còn lại dành cho hơn chục người tập luyện trong suốt một tháng, rồi làm nhạc... Thế là hết. Đạo diễn và biên đạo múa... nhịn cát-sê. Thông thường, khoảng trên 100 triệu đồng mới có thể dựng được một vở kịch kinh điển, không cần đến tiền tỉ nhưng 50 triệu đồng như với Hamlet của Nhà hát Tuổi trẻ được coi là “hẻo”.
Kịch kinh điển là một trong những cửa ngõ để sân khấu Việt Nam bước ra thế giới. Vở diễn chỉ một buổi, còn các buổi sau đang chờ xin tài trợ thì việc trau chuốt hay nâng cao thêm càng xa vời vợi. Cái khó bó cái... yếu của sân khấu phía Bắc bao năm nay vẫn vậy.
Những ngày qua, cái tên Vũ Sơn Tùng (Tùng HP) trở thành tâm điểm chú ý trong làng pickleball Việt Nam khi vận động viên này bị CLB Pickleball Doanh nhân trẻ Việt Nam ra quyết định cấm thi đấu tại các giải do đơn vị tổ chức trong năm 2025. Sự việc không chỉ gây xôn xao mà còn tạo ra nhiều ý kiến trái chiều trong cộng đồng yêu môn thể thao này.
Cristiano Ronaldo đã bày tỏ sự không hài lòng khi bị rút khỏi sân trong trận thắng 3-1 của Al Nassr trước Al Kholood tại Saudi Pro League vào tối thứ Sáu.
Đội tuyển carom 3 băng Việt Nam với bộ đôi Trần Quyết Chiến – Bao Phương Vinh đã xuất sắc vượt qua vòng bảng để giành vé vào tứ kết giải vô địch đồng đội thế giới 2025 tại Viersen, Đức.
Tin nóng thể thao sáng 15/3: ĐT Việt Nam đón viện binh, thầy ngoại rời đội bóng hạng Nhất sau 6 năm, hé lộ thông tin về chấn thương của Hai Long, Neymar bị gạch tên khỏi tuyển Brazil, Ronaldo lên tuyển ở tuổi 40…
Xuân về, hoa đào, hoa lê, hoa cải bung nở trên khắp triền núi, quanh các ngôi nhà, thôn xóm ở Đồng Văn (Hà Giang), tạo nên một bức tranh thiên nhiên thơ mộng giữa khung cảnh hùng vĩ của cao nguyên đá.
Theo phóng viên TTXVN tại Seoul, Hàn Quốc đã chính thức bước vào kỷ nguyên số hóa giấy tờ tùy thân khi triển khai cấp chứng minh thư điện tử cho người dân từ ngày 14/3. Đây được xem là bước đột phá trong nỗ lực hiện đại hóa dịch vụ công của chính phủ nước này.
Việc Đình Triệu chấn thương, Nguyễn Filip không lên đội tuyển vì bận việc gia đình khiến vị trí thủ môn số 1 đội tuyển Việt Nam nhiều khả năng sẽ thuộc về Trần Trung Kiên. Thủ môn của HAGL có nhiều lý do để được HLV Kim Sang Sik "chọn mặt gửi vàng" trong các trận đấu sắp tới.
XSMB 15/3: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 15/3/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, ngày và đêm 15/3, phía Đông Bắc Bộ, Hà Nội và khu vực Bắc Trung Bộ sáng sớm có mưa và sương mù vào sáng sớm.
Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu xây dựng đề án sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã.
Ngày 15/3/2025, bầu trời chiêm tinh mang đến những tác động mạnh mẽ khi Mặt Trăng ở cung Xử Nữ đối diện với sao Thủy trong Song Ngư. Sự kết hợp này tạo nên một cuộc giằng co giữa lý trí và trực giác, khiến mỗi cung hoàng đạo phải đối mặt với những thách thức và cơ hội riêng.
Ngày 15/3/2025 sắp tới, mỗi con giáp sẽ trải qua những biến động và cơ hội riêng biệt trong các khía cạnh của cuộc sống. Dưới đây là phân tích chi tiết về dự đoán tử vi cho từng con giáp, bao gồm tình yêu, sức khỏe, tiền bạc, sự nghiệp, màu sắc may mắn và con số may mắn.
Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha đã qua đời ngày 13/3/2025 tại Hà Nội. Nhưng như nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã nói: "Ông đã kết thúc cuộc lãng du và tiếp tục hành trình của mình ở một thế giới khác" và di sản văn nghệ của ông sẽ còn mãi trong trái tim những người yêu nghệ thuật.
Hội chợ hổ phách và trang sức quốc tế mùa xuân 2025 đang diễn ra tại Gdansk, Ba Lan, trưng bày những tác phẩm nghệ thuật và đồ trang sức tinh xảo, quyến rũ được các nghệ nhân chế tác từ ngọc và hổ phách.