Đau đầu... phố đi bộ

11/10/2018 06:34 GMT+7

(Thethaovanhoa.vn) - Ý tưởng mở thêm một số tuyến phố đi bộ tại TP.HCM đang được đón nhận với những phản ứng trái chiều.

Phố đi bộ quanh Hồ Gươm sẽ lần đầu tiên có con đường đèn lồng

Vắn tắt, như đề xuất từ Sở Quy hoạch và Kiến trúc thành phố, đại lộ Lê Lợi – một trong những trục đường đẹp nhất thành phố -, cần sớm được quy hoạch thành một tuyến phố đi bộ phục vụ thương mại. Về lâu dài, tuyến phố đi bộ này sẽ được kéo dài thêm tới ga Ba Son và đầu Bùi Viện, để cùng với 2 phố đi bộ sẵn có (Nguyễn Huệ và Bùi Viện) tạo thành một hệ thống phố đi bộ liên hoàn.

Có tổng chiều dài tới hơn 3000 mét, xuyên suốt khu vực trung tâm của TP. HCM, ý tưởng ấy được dư luận gọi là “siêu phố đi bộ”.

Và rất nhanh, nhiều chuyên gia về quy hoạch đã bày tỏ sự băn khoăn, thậm chí là phản đối ý tưởng “siêu phố đi bộ”. Như phân tích, việc thực thi ý tưởng này sẽ gây ra hàng loạt bất ổn về giao thông, an ninh, công tác phòng chữa cháy- và đặc biệt là đời sống của hàng trăm hộ dân hiện đang cư trú tại đây.

Chú thích ảnh — *Phố đi bộ Nguyễn Huệ là điểm thu hút rất đông người dân và du khách đến vui chơi vào dịp cuối tuần, lễ, tết. Ảnh: Hữu Công/vnexpress.net*

Những phản biện ấy là có lý – khi mà từ nhiều năm qua, giới chuyên môn vẫn liên tục khẳng định: phố đi bộ không thể hình thành một cách duy ý chí chỉ với việc chặn xe và “bật đèn xanh” cho khách bước vào.

Nhưng, cần nhắc lại, ngoài TP HCM, Hà Nội cũng đang nghiên cứu bổ sung thêm 9 tuyến phố đi bộ gồm Đinh Liệt, Ngõ Gạch, Nguyễn Siêu, Hàng Bạc... vào không gian bộ hành hiện có quanh Hồ Gươm. Ở mức thấp hơn, nhiều thành phố khác cũng đã tổ chức những phố đi bộ riêng cho mình, chẳng hạn như Móng Cái (phố Trần Phú), Hội An (phố Nguyễn Phúc Chu), Huế (phố Nguyễn Đình Chiểu).

Thực tế đã chứng minh: với nhịp sống gấp gáp và nhiều áp lực, mỗi đô thị hiện đại đều cần những tuyến phố đi bộ - khi đó không chỉ là không gian của thương mại hay du lịch mà còn là điểm sinh hoạt cộng đồng, để mỗi công dân tìm kiếm sự thư thái cần thiết cho mình.

Thành phố luôn cần nhiều phố đi bộ. Vấn đề nằm ở cách làm.

***

Mô hình phố đi bộ luôn gắn kèm những bài toán rất phức tạp về xử lý giao thông, tổ chức cảnh quan, tạo hoạt động tương tác, thiết kế công năng ... Và đặc biệt, không nơi nào giống nơi nào, mỗi con phố ấy phải có được bản sắc riêng – “phần hồn” để du khách chịu tìm tới đây.

Chính chúng ta đã có những bài học kinh nghiệm đắt giá khi tổ chức loại hình này. Đơn cử, từ năm 20013, trục phố đi bộ đầu tiên của Việt Nam được tổ chức trên 2 con phố Hàng Ngang và Hàng Đào của Hà Nội. Dù trải dọc theo những ngôi nhà cổ, tuyến phố ấy cho đến nay vẫn chưa thành công – khi thay vì là không gian phục vụ di sản, nơi đây lại được biến khu chợ đêm xô bồ, với rất nhiều mặt hàng tạp nham và không bản sắc.

Phải đến khi Hà Nội tổ chức thêm một số phố đi bộ khác như Hàng Buồm, Mã Mây, Đào Duy Từ, Hàng Giầy từ 2014, người ta mới thấy đường nét của một không gian đi bộ được manh nha hình thành – khi những hoạt động văn hóa nghệ thuật truyền thống được tổ chức thường xuyên như hát xẩm ở đền Quán Đế (phố Hàng Buồm), chầu văn trên phố Mã Mây… và thu hút được người xem.

Nhưng ngược lại, cũng từ câu chuyện “bản sắc” , phố đi bộ Trịnh Công Sơn (mới được thành lập vào tháng 6 vừa qua) lại chưa hấp dẫn du khách – khi mà không gian tại đây lại thiên về thương mại, thay vì có những điểm công cộng dành cho biểu diễn nhạc Trịnh, hoặc những kiến trúc gợi nhớ tới di sản âm nhạc của ông như một số người kì vọng.

Thậm chí, dù được đánh giá cao nhất, 2 phố đi bộ lớn nhất nước là Nguyễn Huệ (tp HCM) và Hồ Gươm (Hà Nội) sau vài năm vận hành cũng đã bộc lộ nhược điểm về sự quá tải của du khách, việc thiếu bãi đỗ xe hay những xô bồ trong các hoạt động. Bởi thế, nhiều chuyên gia đã đề xuất những tuyến phố này cần được “nâng cấp”: bổ sung thêm nhiều tuyến bus, khoanh vùng các điểm biểu diễn cộng cộng, xây dựng nội quy riêng dành cho du khách tới đây.

Nói vậy, để thấy rằng chúng ta cần rất cần những cách tiếp cận hợp lý, cần sự đầu tư đồng bộ và cần cả sự đồng lòng, để giải những bài toán về phố đi bộ cho mỗi thành phố.

Cúc Đường