Đặt cược bóng đá quốc tế tại Việt Nam: 20 năm vẫn... dự thảo!

Ngăn chặn hoạt động kinh doanh đặt cược bất hợp pháp vốn đã và đang trở thành tệ nạn gây nhức nhối trong xã hội, cũng như ngăn chặn tình trạng chảy máu ngoại tệ ra nước ngoài, tạo thêm nguồn thu cho ngân sách - Đó là những lợi ích dễ nhận thấy khi các trò chơi, hoạt động liên quan đến cá cược, trong đó có đặt cược bóng đá quốc tế nếu được kiểm soát chặt chẽ từ cơ quan quản lý nhà nước.

Tuy nhiên, khoảng 20 năm đã trôi qua, kể từ khi Ủy ban TDTT (cũ) là đơn vị được giao "chắp bút" xây dựng đề án này, tới hiện tại vẫn chỉ là... dự thảo!

1. Quá trình triển khai của ngành thể thao, sau đó là Bộ VH-TT&DL diễn ra khá rầm rộ với những cuộc tiếp xúc cùng các hãng cá cược hàng đầu thế giới như công ty Pools (Singapore); Ladbrokes (Anh), thậm chí cử cả cán bộ sang cả Trung Quốc để tham khảo mô hình, nhưng rồi vì nhiều lý do đề án này đã dừng lại.

Tới năm 2009, ý tưởng này mới thực sự được triển khai sau khi Chính phủ giao Bộ Tài chính xây dựng Nghị định kinh doanh đặt cược, trong dự thảo Nghị định, Bộ Tài chính đã đề xuất cho phép thí điểm 3 loại hình đặt cược ở Việt Nam là: Đua chó, đua ngựa và cá cược thể thao. Và tới tháng 1/2017, Nghị định 06/2017/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế chính thức được ban hành.

Sau khi ban hành và chính thức có hiệu lực, hành lang pháp lý để Nghị định 06 đi vào thực hiện tiếp tục được hoàn thiện khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thể dục, thể thao đã được kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV thông qua đã bổ sung thêm Điều luật 68a Đặt cược thể thao. Bộ Tài chính cũng ban hành Thông tư hướng dẫn số 107 và Bộ VH-TT&DL ban hành quyết định danh mục các trận đấu, giải đấu bóng đá quốc tế được phép đặt cược...

Với quan điểm - Kinh doanh đặt cược ở nước ta là hoạt động kinh doanh có điều kiện, không khuyến khích phát triển, chịu sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan quản lý nhà nước. Dù vậy thì Nghị định 06 cũng xuất hiện nhiều "nút thắt" cần phải tháo gỡ, trong đó mảng đặt cược bóng đá quốc tế "nút thắt" lớn nhất là danh mục các trận đấu, giải đấu.

Cụ thể, Nghị định 06 có quy định danh mục giải đấu phải do Liên đoàn bóng đá thế giới FIFA công bố và phê chuẩn. Chiếu theo quy định này, chỉ có khoảng hơn chục giải đấu như World Cup, các giải giao hữu... được phép đặt cược. Trong khi đó, 5 giải đấu hàng đầu châu Âu gồm: Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Ý vốn thu hút người chơi lại nằm ngoài. Đó là chưa kể, trên thực tế, FIFA chỉ công bố các giải bóng đá do FIFA tổ chức và không phê chuẩn danh mục trận đấu, giải đấu bóng đá quốc tế khác.

Bên cạnh đó là những vướng mắc cần tháo gỡ về pháp lý trong quá trình xây dựng phương án lựa chọn doanh nghiệp tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế, hay áp dụng những hình thức, mức đặt cược phù hợp với sự phát triển chung của xã hội cũng là những thay đổi cần được áp dụng.

2. Để khắc phục những "nút thắt" ấy, Bộ Tài chính tiếp tục lấy ý kiến, đề xuất tại dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 06. Tuy nhiên, do những khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng, Nghị định này vẫn chưa đi thật sự vào cuộc sống - Đây là ý kiến của các chuyên gia trao đổi tại Hội thảo "Góp ý sửa đổi, bổ sung Nghị định 06 /2017/NĐ-CP Về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế" do Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tổ chức vào tháng 11/2024 tại Hà Nội.

Các chuyên gia dự hội thảo cũng thông tin, thế giới hiện ghi nhận doanh số các trò chơi, hoạt động liên quan đến cá cược là 70 tỷ USD, dự báo tăng lên 141 tỷ USD đến năm 2030. Tốc độ tăng trưởng là 11,5%/năm. Thị trường Việt Nam được đánh giá có nhiều tiềm năng. Trong đó, một công ty từ Anh đánh giá doanh thu cá cược Việt Nam (khu vực chính thức và không chính thức) tương đương 3-5% GDP.

"Dù vậy, vấn đề vẫn khá khó khăn, nên mặc dù đã có Nghị định từ năm 2017 nhưng các trò chơi, hoạt động liên quan đến cá cược vẫn không phát triển được. Thực tiễn, đây là nhu cầu đời sống văn hóa, tinh thần và du lịch", một chuyên gia phát biểu, ý kiến khác khẳng định: "Thực tế, việc đặt cược thể thao bất hợp pháp, gây ra hậu quả tiêu cực, nhiều vụ cá cược bóng đá phi pháp gây lãng phí, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp có đủ điều kiện về vốn, nhân lực và công nghệ, thất thu ngân sách nhà nước..."

Vì vậy, các chuyên gia thống nhất ý kiến - Ngành kinh doanh đặc thù này ở Việt Nam cần tuân thủ luật pháp khi thực hiện các trò chơi, hoạt động liên quan đến cá cược sẽ giảm thiểu rủi ro về hình phạt pháp lý. Các quy tắc thực hành chơi có trách nhiệm sẽ đảm bảo sự công bằng và minh bạch cho khách hàng.

3. Tới cuối tháng 9 vừa qua, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 06/2017/NĐ-CP về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế.

Liên quan đến các giải thi đấu bóng đá quốc tế được phép kinh doanh đặt cược, nội dung nhận được nhiều sự quan tâm, theo dự thảo Nghị định mới phải là các giải thi đấu được FIFA công bố, phê chuẩn. Bộ VH-TT&DL công bố danh mục các trận đấu, giải đấu.

Để đảm bảo ổn định trong thời gian thí điểm kinh doanh, Bộ Tài chính đề xuất quy định theo hướng: Doanh nghiệp tự quyết định sản phẩm đặt cược phù hợp với nhu cầu kinh doanh và phải quy định tại Thể lệ đặt cược đối với từng sản phẩm đặt cược gửi cơ quan nhà nước để theo dõi, quản lý và được công bố công khai để người chơi được biết; Trận đấu, giải đấu được phép kinh doanh phải được FIFA, thành viên của FIFA tổ chức; không bao gồm giải vô địch bóng đá điện tử (eSport Football) và không bao gồm các trận đấu, giải thi đấu do Liên đoàn bóng đá Việt Nam tổ chức; Bổ sung quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc mua bản quyền khai thác, sử dụng hình ảnh, kết quả các trận đấu, giải thi đấu bóng đá theo quy định của pháp luật

Về giới hạn mức tham gia đặt cược, Bộ Tài chính trình Chính phủ mức đặt cược tối đa cho mỗi người chơi là 10 triệu đồng/ngày thay vì 1 triệu đồng/sản phẩm/ngày. Còn mức đặt cược tối thiểu được giữ nguyên là 10.000 đồng/lần như hiện hành. Cũng theo Bộ Tài chính, bình quân một trận đấu bóng đá quốc tế có khoảng 10-15 sản phẩm đặt cược như dự đoán tỉ số, số lượng thẻ vàng, thẻ đỏ, phạt góc, cầu thủ ghi bàn...

Bên cạnh đó, để tham gia đặt cược, Bộ Tài chính cũng đề xuất siết chặt điều kiện tham gia của người chơi hơn. Cụ thể, người chơi phải đủ 21 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực hành vi dân sự. Trường hợp không được cá cược khi người thân trong gia đình hoặc bản thân có đơn đề nghị doanh nghiệp kinh doanh đặt cược không cho tham gia. Đồng thời, người chơi phải mở tài khoản tại doanh nghiệp kinh doanh đặt cược. Toàn bộ hoạt động đặt cược, thanh toán, trả thưởng phải thực hiện qua tài khoản tham gia đặt cược để đảm bảo định danh người chơi và kiểm soát giao dịch....

Theo đánh giá chung, Luật Thể dục, thể thao cho phép đặt cược thể thao, nhưng nếu không có sự quản lý và kiểm soát chặt chẽ, hành vi cá cược có thể dễ bị lợi dụng và vi phạm pháp luật hình sự, quy định tại điều 321 bộ luật Hình sự về tội đánh bạc. Vì thế, trong giai đoạn đầu triển khai, những bước đi cẩn trọng được đề cập trong dự thảo Nghị định mới như trên là phù hợp.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ và được biết, dự kiến phối hợp với các bộ, ngành liên quan trình Chính phủ ban hành nghị định trong tháng 12/2025.