Người con trai Tản Đà với hát Xoan

15/06/2010 10:46 GMT+7 | Đọc - Xem

(TT&VH) - Hôm nay, 15/6, Hội Văn học Nghệ thuật (VHNT) phối hợp với Sở VH, TT& DL tỉnh Phú Thọ, tổ chức hội thảo về nhà nghiên cứu văn học, văn hóa dân gian Nguyễn Khắc Xương, tại trụ sở Hội, 160 Lê Quý Đôn, TP Việt Trì. Chủ tịch Hội - họa sĩ Đỗ Dũng, chủ trì hội thảo.

Nguyễn Khắc Xương

Nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Xương sinh ngày 25/10/1922, tại làng Khê Thượng, Ba Vì, là con trai trưởng của thi sĩ Tản Đà Nguyễn Khắc Hiếu (1889 - 1939). Xứ Đoài đã sinh ra bao anh tài, mà dù đi đâu cũng làm quê hương nức tiếng. Lên Phú Thọ từ 1949, thời kháng Pháp, rồi định cư gắn bó nơi này, Nguyễn Khắc Xương đã không hổ danh cha, một thi nhân lớn.

Tôi rất bất ngờ khi ông lão tóc bạc trắng ấy, dù chưa một lần gặp, đã đến dự cuộc giao lưu, nghe thơ của tôi tại Công ty Hải Hà Land, chiều 22/3/2010. Cập nhật lớp trẻ, tuổi 88 vẫn lao động mẫn tiệp, Nguyễn Khắc Xương là một trong những tên tuổi uy danh của giới nghiên cứu nước nhà.

Nhìn danh mục tác phẩm của Nguyễn Khắc Xương, thấy rõ ông dành cả cuộc đời mình để làm hai công trình lớn, kéo dài: nghiên cứu về Tản Đà và truyền thuyết văn hóa dân gian Phú Thọ. Quê gốc và quê hương thứ hai chảy trong mạch sống của ông.

Qua các tác phẩm, công trình nghiên cứu, Nguyễn Khắc Xương khẳng định vị thế của mình là nhà Tản Đà học. Kế thừa di sản tinh thần của cha, ông đã chủ biên và viết nhiều cuốn sách giá trị về Tản Đà: Tuyển tập Tản Đà (NXB Văn hóa, 1989), Giai thoại Tản Đà (NXB Văn học, 1990), Tản Đà - thơ và đời, Tản Đà đời văn (đều ra mắt năm 1995, NXB Văn học và NXB Văn hóa), Tản Đà trong lòng thời đại (NXB Hội nhà văn, 1997).

Chính ông là người dày công nghiên cứu và công bố: Truyền thuyết Hùng Vương (1971); Hát xoan, hát ghẹo Phú Thọ (1979); Tục ngữ ca dao dân ca Phú Thọ (1994). Trong bài tổng quan kết luận hội thảo, nhà thơ Kim Dũng đã đánh giá sự nghiệp của nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Xương có 3 nét chính: là nhà Tản Đà học; nghiên cứu về truyền thuyết Hùng Vương và sự ra đời nhà nước Văn Lang; học giả sưu tầm hát xoan Phú Thọ. Cống hiến bền bỉ và đặc biệt nhất của ông, công trình nghiên cứu sưu tầm văn hóa dân gian hát xoan được sử dụng như một nguồn tài liệu để UBND tỉnh làm hồ sơ trình lên các cơ quan chức năng để gửi tới UNESCO xét công nhận di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Xương đã được trao giải thưởng VHNT Hùng Vương đợt 1 (1985) - giải thưởng cao nhất (5 năm xét một lần) cho sự nghiệp của một tác giả, Huy chương vì sự nghiệp VHNT Việt Nam. Nơi kinh đô Văn Lang, thành phố ngã ba sông, trên đất thiêng trung du, người của Xứ Đoài mây trắng Nguyễn Khắc Xương, đã coi Phú Thọ là quê hương thứ hai và đất này cũng trân trọng ông như một di sản.

VI THÙY LINH (nhà thơ)