Câu chuyện ngày thứ Năm: Từ Makelele cho đến Yaya Toure…

19/12/2013 08:02 GMT+7

(Thethaovanhoa.vn) - …là cả một chặng đường dài. Chiến thuật bóng đá đã tiến bộ rất nhanh và sau khi phủ định những mẫu tiền vệ trụ cổ điển, nó cho ra đời một sản phẩm tuyệt vời hơn rất nhiều: Tiền vệ toàn năng (Complete Midfielder).
Khi hệ thống 4-4-2 thịnh hành từ thập niên 1980 cho đến những năm cuối thập kỷ 1990, các tiền vệ trung tâm thường chơi giăng ngang và đóng vai trò là những con thoi (box-to-box midfielder), lên xuống thay phiên và không có phân chia vai trò.
Nhưng khi 4-3-3 và 4-2-3-1 lên ngôi, thì các tiền vệ trung tâm được chia ra hai loại: Đánh chặn và điều phối bóng. Ví dụ điển hình là cặp Javier Mascherano – Xabi Alonso thời còn chơi cho Liverpool. Vai trò của Mascherano chỉ là cướp bóng và phân phối đơn giản. Xabi Alonso cầm bóng, di chuyển, quyết định nhịp độ thi đấu giống như một regista cổ điển, nhưng ít dâng cao.
Cả hai mẫu tiền vệ này thực chất đã tồn tại từ lâu. Nobby Stiles , Herbert Wimmer hoặc Marco Tardelli là những tiền vệ đánh chặn điển hình. Còn Gerson, Glenn Hoddle hoặc Sunday Oliseh là những mẫu tiền vệ làm bóng kiểu Alonso.


Nhưng chỉ đến khi sơ đồ 4-2-3-1, với 4 “tầng” người, trở nên phổ biến, thì khái niệm tiền vệ trung tâm mới được mở rộng tối đa. Manchester City mùa này là một ví dụ hấp dẫn. Mùa trước, họ sử dụng Gareth Barry trong vai trò tiền vệ đánh chặn. Mùa này, nếu theo công thức thông thường, Javi Garcia sẽ đảm nhiệm vị trí ấy. Nhưng thay vì dùng Garcia Pellegrini đã xếp Fernandinho – Yaya Toure chơi cặp với nhau.

Cả hai đều có thể tắc bóng, tranh chấp, dù đã chơi cả mùa trước trong vai trò tiền vệ công, bên cạnh một tiền vệ đánh chặn thứ thiệt. Fernandinho và Toure đã “cày” nát tuyến tiền vệ của Arsenal vào thứ Bảy tuần trước, cho thấy sự khủng khiếp của một cặp “sen đầm” toàn năng.

Những biểu tượng mới

Những người như Makelele, Mascherano, Gattuso đã cung cấp cho vị trí đánh chặn thấp nhất một cái tên: Mỏ neo. Những “gọng kìm” như Vieira – Gilberto Silva, Abelda – Baraja là một vũ khí đắc lực để các đội giành lại bóng. Nhưng với cặp Fernandinho – Toure, một đội bóng có thể hoàn thành cả hai vai trò ấy một cách xuất sắc. Hai tiền vệ trung tâm thường được “neo” ở giữa sân để định hình đội bóng, nhưng với họ, Man City có thể càn quét trên toàn sân.

Nghịch cảnh có thể khiến cho con người trở nên thông minh, dù không thể làm cho con người trở nên giàu có.

Những mẫu tiền vệ như thế đang lên ngôi. Tại Bayern, Bastian Schweinsteiger và Javi Martinez cũng có thể chơi như vậy, dù với sự linh động thấp hơn. Sami Khedira và Luka Modric là một cặp tương tự, dù không cơ bắp bằng. Hệ thống chiến thuật “4 tầng” đã giúp các cầu thủ có thể hỗ trợ cho nhau tốt hơn, và giúp phạm vi hoạt động của các tiền vệ trung tâm được mở rộng tối đa.

Thập niên 1990 là thời kỳ hoàng kim của những tiền vệ phòng ngự chỉ đơn thuần là tranh chấp và giành bóng, giữ vai trò “xách nước” cho số 10 cổ điển ở phía trên (cặp Edgar Davids – Zinedine Zidane ở Juventus). Nhưng sự lên ngôi của Barcelona đầu thế kỷ mới đã lại đưa mẫu tiền vệ xây nền lối chơi, như Pep Guardiola và Xavi, trở lại. Cho đến khi những người như Fernandinho và Yaya Toure xuất hiện.

Tức là thập niên 1990 là thời kỳ mà yếu tố sức mạnh và khả năng phá lối chơi đối phương được đề cao. Trong gần một thập kỷ đầu tiên của thế kỷ mới, thì kỹ thuật của các tiền vệ lại được đề cao. Đến lúc này, cặp tiền vệ tiến hóa lên một nấc nữa: Kết hợp hoàn hảo giữa sức mạnh và kỹ thuật.

Thời kỳ cáo chung của những Xavi, Iniesta có thể đang đến rất gần. Chúng ta đã nhìn thấy họ bị động trước sức mạnh khủng khiếp từ tuyến tiền vệ của Bayern mùa trước ra sao, và có thể là trước Man City mùa này. Khi Fernandinho – Toure trở thành biểu tượng cho một thời kỳ mới.

10 Yaya Toure đã ghi 10 bàn cho Man City mùa này (8 ở Premier League), bằng với thành tích cả mùa tốt nhất từ trước đến giờ của anh.

34 Với giá 34 triệu bảng, Fernandinho là cầu thủ đắt giá nhất trong lịch sử Man City, vượt qua Robinho, người chuyển đến Madrid với giá 32,5 triệu.

5 Fernandinho mới có 5 lần khoác áo đội tuyển Brazil. Một thiệt thòi lớn của anh trước đây là chơi bóng ở giải đấu ít được chú ý Ukraine. Chuyển sang Man City giúp cơ hội khoác áo vàng-xanh ở World Cup 2014 của anh lớn hơn hẳn.


Phạm An
Thể thao & Văn hóa

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm