(Thethaovanhoa.vn) - Ung thư đại tràng là ung thư gây tử vong cao thứ 4 trên thế giới sau ung thư phổi, ung thư dạ dày và ung thư gan. Ung thư đại tràng nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm thì tỷ lệ được điều trị khỏi lên tới 90%. Nhiều người đã được điều trị và sống khỏe mạnh hơn 20 năm sau khi phát hiện bệnh.
Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long triển khai dịch vụ khám bệnh, tư vấn và cung cấp các dịch vụ y tế tại nhà dành cho tất cả khách hàng tại TP Cần Thơ và các tỉnh, thành phố lân cận.
Các biểu hiện ung thư đại tràng
Rối loạn tiêu hóa kéo dài: Bệnh ung thư đại trực tràng có biểu hiện ở mọi bộ phận của đường tiêu hóa. Một số dấu hiệu thường gặp như: Ợ hơi, ợ chua, đau tức vùng bụng trước hoặc sau khi ăn. Đau quặn bụng, đau râm ran là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa do nhiễm khuẩn. Song một vài trường hợp, nó báo hiệu ung thư ở dạ dày - ruột.
Chán ăn, khó tiêu, đầy bụng, chướng bụng cũng có thể thấy ở người bệnh ung thư đại tràng. Tình trạng này kéo dài khiến cơ thể mệt mỏi, sụt cân.
Người bị ung thư đại trực tràng hay có biểu hiện rối loạn đi tiêu, đi tiêu lỏng nhiều lần trong ngày, phân có đàm máu giống với triệu chứng của bệnh lỵ, bệnh cũng có thể biểu hiện bằng triệu chứng táo bón. Tuy nhiên, người mắc bệnh lỵ có thể điều trị khỏi bằng cách dùng kháng sinh, còn đối với bệnh nhân ung thư đại trực tràng thuốc này điều trị không hiệu quả.
Khi có dấu hiệu đau quặn bụng, mót rặn, phân có máu, khó chịu khi đi tiêu... rất có thể đó là dấu hiệu ung thư đại trực tràng.
Sụt cân bất thường: Sụt cân không phải do tập luyện hay ăn kiêng giảm cân mà cơ thể đột ngột sụt cân. Có thể đó là báo hiệu của ung thư, nhất là ung thư đại tràng, dạ dày hoặc các bộ phận khác liên quan đến đường tiêu hóa.
Các rối loạn liên quan tính chất phân: Đại tràng là cơ quan bài tiết phân trong quá trình tiêu hóa, nên ở giai đoạn sớm, người bệnh thường hay bị chứng rối loạn đi tiêu như: táo bón, tiêu lỏng bất thường hay tiêu lỏng xen kẻ táo bón.
Ung thư đại trực tràng thường khiến người bệnh đau quặn bụng, mót rặn, khó chịu khi đi tiêu, phân có đàm nhày lẫn máu, phân dẹt nát, đi tiêu xong cảm giác vẫn muốn đi tiếp.
Xuất hiện máu trong phân: Đi tiêu ra máu đỏ tươi lẫn nhầy, nhỏ giọt, máu phủ lên phân. Một số trường hợp ở giai đoạn cuối bệnh nhân toàn thân gầy đi, số lần đi tiêu tăng lên, khi táo bón, khi tiêu chảy.
Đây là triệu chứng phổ biến của căn bệnh, song nó không đồng nghĩa mọi trường hợp phân có máu đều do ung thư đại tràng. Nhiều bệnh khác khi đi tiêu vẫn có máu trong phân như: Trĩ, nứt hậu môn... Cần phân biệt với tiêu ra máu do bệnh trĩ. Bệnh trĩ thường tiêu ra máu đỏ tươi. Còn bệnh nhân ung thư trực tràng phân thường có máu lẫn với đàm nhầy.
Mệt mỏi và suy nhược: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của ung thư nhưng lại dễ bị bỏ qua nhất. Mệt mỏi do ung thư đại tràng thường liên quan đến thiếu máu do mất máu trong phân. Người bệnh cảm thấy kiệt sức ngay cả khi đã nghỉ ngơi, đồng thời suy nhược cơ thể một cách nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân.
Ngoài các triệu chứng nêu trên, khi bệnh ở giai đoạn muộn thì có thể biểu hiện bằng các triệu chứng của tắc ruột, có thể sờ thấy khối u ở thành bụng …
Làm gì để phòng ngừa ung thư đại tràng?
Phần lớn các ung thư đại trực tràng thường xuất phát từ polyp trước đó # 10-15 năm. Polyp không phải là ung thư nhưng chúng có thể phát triển thành ung thư sau một thời gian dài.
Do đó một trong những biện pháp đơn giản để phát hiện sớm và phòng ngừa ung thư đại tràng là xét nghiệm máu ẩn trong phân và nội soi đại tràng định kỳ giúp phát hiện các polyp ở đại tràng, qua đó có thể cắt polyp qua nội soi. Polyp tiền ung thư thường không biểu hiện triệu chứng, có thể được tìm thấy qua nội soi đại tràng vài năm trước khi các polyp này chuyển thành ung thư. Nội soi đại tràng tầm soát và cắt polyp đại tràng qua nội soi được xem là phương pháp hiệu quả nhất dự phòng ung thư đại trực tràng.
Do đó để phát hiện sớm và phòng ngừa ung thư đại trực tràng, người bệnh nên đi nội soi đại trực tràng nếu có 1 trong các biểu hiện sau đây:
+ Đi tiêu ra máu, đàm nhớt, sau khi đi tiêu vẫn còn cảm giác mắc đi tiêu.
+ Rối loạn tiêu hóa mới xuất hiện hay kéo dài: Đau bụng, táo bón, tiêu lỏng…
+ Thiếu máu, chóng mặt, xanh xao.
+ Chán ăn, sụt cân.
+ Có người thân trong gia đình bị ung thư đại trực tràng.
+ Ngoài ra nên nội soi tầm soát ung thư đại tràng ở mọi đối tượng > 50 tuổi hoặc nếu trong gia đình có cha mẹ anh chị em ruột bị ung thư đại tràng thì tuổi tầm soát là 40, nếu người thân bị ung thư đại trực tràng trước tuổi 50 thì tuổi cần tầm soát là trước 10 năm so với tuổi của người thân.
+ Ngoài các yếu tố trên, thay đổi thói quen sinh hoạt cũng có thể giúp phòng tránh ung thư đại tràng. Có nhiều yếu tố nguy cơ mà mọi người có thể phòng tránh được:
Hạn chế ăn thịt đỏ, thịt đỏ được xem là có liên quan mật thiết đến ung thư đại tràng.
Ăn thức ăn dưới hình thức chiên, nướng, thịt xông khói, dăm bông, xúc xích, chất đạm sẽ làm tăng yếu tố sinh ung thư. Mỡ sẽ bị chuyển hóa bởi vi khuẩn trong lòng ruột làm tăng nguy cơ phát triển thành ung thư. Ăn nhiều thịt, mỡ, đạm, ít chất xơ dễ dẫn đến béo phì làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng nên cần thay đổi chế độ ăn.
Các thức ăn chứa nhiều chất xơ (rau xanh, trái cây) làm giảm nguy cơ này.
Các loại nước uống chứa cồn làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
Thuốc lá được biết đến như là những “sát thủ” của bệnh lý tim mạch hay ung thư phổi. Gần đây nó được công nhận là những yếu tố nguy cơ rất quan trọng gây ung thư đại tràng cho cả hai giới, nhất là khi kết hợp với rượu bia.
Ngoài ra các yếu tố trên: Hoạt động thể lực, vận động hay luyện tập thể dục sẽ làm giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng.
BS CKI Phạm Hữu Dũng
(Phó trưởng khoa Tiêu hóa phụ trách chuyên khoa Nội Soi
Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long)