(Bài dự thi) - Ngày xưa, trong kinh thành Huế tất cả hoàng hậu, công chúa …đều dùng loại phấn này. Phấn có đặc điểm là không bắt nắng, vừa làm đẹp da vừa rất… lành !”….
Là phụ nữ, ai cũng quan tâm đến sắc đẹp, mà làn da lại là một trong những yếu tố quan trọng nhất của nhan sắc đúng như câu nói “ Nhất dáng nhì da”… Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại phấn để phụ nữ lựa chon, nhưng không phải ai cũng biết đến phấn nụ Huế , đây là một “bí quyết ”làm đẹp của phụ nữ thời xưa...
Ngược dòng lịch sử, khi Huế trở thành kinh đô của nhà Nguyễn, cùng với việc thiết lập triều cương, một nhu cầu không thể thiếu ở chốn cung đình đối với các cung tần mỹ nữ …đó là làm đẹp, từ đó phấn nụ được ra đời . Trải qua hàng trăm năm tồn tại, công nghệ làm phấn nụ vẫn được cất giấu kỹ. Đến năm 1945, triều đại phong kiến cuối cùng cáo chung, các công chúa, cung nữ ra khỏi cung cấm, nhiều người trong số họ đã mang theo nghề làm phấn để truyền bá trong dân gian. Nhiều người Huế nói rằng, sở dĩ phấn nụ tồn tại đến ngày nay là nhờ được mệ Sen (tức công chúa tên là Huyền Tôn Nữ Lương Linh - con vua Thành Thái), đưa ra khỏi phạm vi của cung đình để đến với dân gian. Sau Cách mạng tháng 8, mệ đã tổ chức sản xuất hàng loạt để phục vụ dân chúng. Và cho đến tận bây giờ, phấn nụ vẫn được phụ nữ Huế ưa thích, vì nó không chỉ là một chất dùng để trang điểm, mà còn có tác dụng dưỡng da tuyệt vời, lại rất an toàn, không bao giờ gây dị ứng.
Sở dĩ phấn nụ không được biết đến rộng rãi vì nó được làm rất kì công , bí quyết làm phấn nụ hiện chỉ có vài người biết đến. Hơn nữa, người sản xuất cũng như người bán không coi trọng việc quảng cáo nên phấn nụ vẫn như là một cô gái Huế : khiêm nhường và e ấp!
Rất nhiều người nói rằng, chế biến phấn nụ rất kì công. Nguyên liệu là một loại nhũ thạch cao được pha trộn với hơn mười vị thuốc bắc. Thạch cao nguyên chất, có màu hơi phớt hồng, được
Hướng dẫn khách hàng dùng phấn nụ
nướng chín trên lửa than không khói cho đến khi trở thành trắng tuyết. Chờ đến khi nguội, dùng dao nạo thành bột rồi hoà với nước mưa lắng trong, rồi quấy kỹ; cứ một phần bột thì 5 phần nước. Cứ mỗi sáng, khi mặt trời chưa lên, chỗ nước cặn được gạn bỏ, phần bột còn lại tiếp tục được quấy nước rồi lọc qua hai, ba lớp vải sa nõn xếp lên nhau để bỏ đi phần cặn thô Qua 8 ngày, chỗ bột còn lại sẽ nhẹ tênh và mịn như nhung. Sau lần gạn nước cuối cùng, người ta đặt nhiều lớp giấy thấm hay giấy bản lên khay bạc, phủ lên trên cùng một lớp vải dễ thấm nước rồi lấy thìa múc bột đổ thành nụ hình xoắn ốc lên vải. Khi nước đã kiệt, phấn được đưa vào phơi ở những chỗ thoáng mát, sau đó được cất vào các hộp kín để ướp cùng hoa nhài, hoa bưởi hoặc hoa sứ trắng hái lúc mờ sáng. Mất khoảng mươi ngày để ướp hương hoa, nụ phấn sẽ thơm ngát. Phấn nụ hồng cũng được pha chế theo cách trên, chỉ có khác là phẩm màu cánh sen, hoặc nước cánh hoa hồng đỏ chưng kín hơi được trộn vào lần gạn nước cuối cùng.
Qua nhiều công đoạn, nhưng lúc nào cũng đảm bảo vệ sinh tuyệt đối. Phấn nụ được ra đời từ đó.
Được gọi là phấn nụ, đơn giản chỉ vì viên phấn có hình thù giống như một nụ hoa. Màu sắc thì có các màu hồng, màu trắng, màu da..( những màu này được nghiền từ các loại hoa). Điều đáng nói và khó giải thích ở đây là là chỉ có nước mưa Huế mới làm được phấn nụ ! Nước được trực tiếp hứng từ “ nước trời ” và chỉ lấy sau trận mưa thứ hai trở đi. Sau đó, nước được lọc sạch, cho vào bể lớn, đậy kín dùng để sản xuất phấn quanh năm...
Cung phi triều Nguyễn( Một bà phi của vua Duy Tân)
Nhiều phụ nữ đứng tuổi đã dùng qua phấn nụ nói rằng, các loại phấn dù cao cấp đến mấy, cũng phải có một lượng chì nhất định để tạo độ mịn, nhưng thành phần của phấn nụ không có chì, vì vậy nó đặc biệt an toàn cho mọi làn da. Khi trang điểm không những không làm hại da, mà còn giúp da thêm mềm mịn, nếu da nhờn hoặc nhiều trứng cá, dùng phấn nụ một thời gian trứng cá sẽ bớt dần, sắc da sẽ thêm hồng hào tươi đẹp. Còn nếu da khô, phấn sẽ khiến da mềm và bớt thô ráp. Một điều đặc biệt, khi dùng phấn nụ thì không cần kem lót trang điểm, vì chính phấn nụ cũng đã là một loại kem. dưỡng da, có tác dụng chống lão hoá, làm se khít lỗ chân lông. Đã vậy, phấn nụ lại không khiến những khuôn mặt có làn da dầu bị nhờn bóng khi trang điểm, cho nên bạn gái cũng không phải ngần ngại khi trang điểm vào những ngày hè nắng nóng.
Cũng theo lời các phụ nữ đó, tác dụng làm đẹp da của phấn nụ được phát huy sau khi ta dùng phấn nụ trong vòng hai tháng, làn da sẽ trở nên mềm mịn và căng bóng, nếu dùng phấn nụ thường xuyên, quá trình lão hoá da sẽ chậm lại đáng kể. Có lẽ nhờ thế mà rất nhiều phụ nữ Huế nhờ dùng phấn nụ, cho dù tuổi đã ngoài ngũ tuần mà da vẫn căng mịn như thiếu nữ !
Đây là loại mỹ phẩm hết sức độc đáo của đất cố đô mà nhiều nữ du khách, sau khi tham quan các di tích Huế, hoặc thả hồn trên dòng nước sông Hương thơ mộng, ra về thường không quên ghé chợ Đông Ba mua vài chục thỏi phấn để dùng hoặc làm quà:
Phấn nụ Huế là một sản phẩm làm đẹp danh tiếng của người xưa còn truyền lại . Có thể nhìn bên ngoài, phấn nụ trông thô sơ, chẳng cầu kỳ tinh xão như các loại phấn ngoại khác, nhưng điều đó có hề chi khi chất lượng của nó từ xưa đến nay, không một ai phủ nhận….
Đây là sản phẩm được trực tiếp tạo ra từ đôi bàn tay khéo léo của những người phụ nữ hiền hòa, thủy chung, ẩn chứa trong đó biết bao nét duyên, những nét duyên thầm lặng khó nói được thành lời…!
Tôn Thất Thọ