(TT&VH) - Nhắc đến lấy “đỏ” đầu năm, một người phàm nghĩ sẽ nhớ ngay đến... món tiết canh vì họ quan niệm đầu năm ăn “tiết canh” sẽ được lộc đỏ, cả năm làm ăn sẽ gặp may mắn. Vào ngày 24/2, (tức 11 Tết Canh Dần) tại làng An Định, Hà Đông (HN) cũng có tục “lấy đỏ” đầu năm nhưng không phải ăn tiết canh mà là lấy lửa khi hóa vàng mã tại đình làng trong dịp Tết.
Châm lửa “lộc” của thánh thần mang về nhà
Làng An Định (Nghĩa Lộ, Yên Nghĩa, Hà Đông cũ) nay gồm hai phường 5, 6 và phường Yên Nghĩa, Hà Đông, Hà Nội) nằm bên dòng sông Đáy, cách trung tâm HN hơn 20km. Gọi là làng cho có “chất quê” chứ thực ra cũng không thua kém dân nội đô. Nhưng từ lâu người dân nơi đây vẫn giữ được những tục lệ cổ có từ mấy trăm năm, trong đó có tục “lấy lửa” vào ngày rã đám Hội Xuân.
Sau 7 phần lễ, vàng mã trong đình sẽ được mang ra sân và hóa bằng lửa lộc được lấy từ bàn thờ gian giữa của đình
Lễ Hội Xuân của làng được tổ chức hàng năm, bắt đầu từ ngày mùng 7 Tết đến ngày 11. Ngày mùng 7, là ngày khai hội với lễ Đóng Đám, phong áo nhà thánh. Ngày 8, 9, 10 (Âm lịch) được coi là chính hội, ngoài việc Tế Hội đồng với các thôn quan anh kết nghĩa, dân làng còn tổ chức rất nhiều trò chơi dân gian như chọi gà, hát quan họ trên thuyền rồng bên quán thờ nhà ngài... Vào những ngày này, toàn bộ con gái của làng đi lấy chồng nơi khác đều tề tựu về đình làng để lễ nhà thánh, cầu mong mọi sự tốt lành trong năm.
Theo quan niệm của người dân nơi đây, đầu năm mang đỏ về nhà là may mắn. Lộc đỏ lấy từ đình làng qua những nén hương được mang về nhà cắm lên bàn thờ Tổ tiên sẽ mang tới một năm thuận lợi, nhiều tài nhiều lộc.
Những cách thức “lấy đỏ” tránh “lộc cháy”, “lộc bỏng”
Cụ thể, vào lúc 19h, đường làng, sân đình đông nghẹt người. Theo lệ, đúng 20h, các cụ bô lão, chức sắc trong làng bắt đầu hành lễ tại đình làng. Trình tự làm lễ gồm 7 phần kết hợp với múa xênh tiền, múa quạt trên nền nhạc lễ rộn ràng. Trong khi tại gian giữa đình, các phần lễ được diễn ra trọng thể, thì phía ngoài sân đình, người dân đang háo hức chuẩn bị sẵn hương và cả “dụng cụ hỗ trợ” châm hương chờ hóa vàng mã để lấy đỏ.
Sau 7 phần lễ, vàng mã trong đình sẽ được mang ra sân và “hóa” bằng lửa lộc được lấy từ bàn thờ gian giữa của đình. Chỉ chờ ngọn lửa hóa bốc lên, người lớn, trẻ con, thanh niên, người già lao vào châm hương. Ai cũng muốn lấy được nhiều nhất sự may mắn về cho gia đình bằng cách châm lửa lộc của thánh thần. Người đi lấy đỏ về cho gia đình phải làm sao lấy thật nhanh. Khi nén hương mang về nhà còn cháy càng nhiều, lộc càng lớn. Chính vì vậy, những người được cử đi “lấy đỏ” về nhà chủ yếu là những thanh niên nhanh nhẹn, khỏe mạnh.
Vì muốn lấy lộc cho nhanh, nhiều khi xảy ra chen lấn, có người còn bị cháy áo, bỏng da nhưng ai nấy đều vui mừng, coi đó là lộc! Dẫu vậy, để tránh những lộc cháy, lộc bỏng, nhiều người đã sáng tạo nhiều cách lấy đỏ như buộc hương vào gậy dài, lấy thùng xốp che lửa...
Lộc đỏ lấy từ đình làng sẽ được nhanh chóng mang về nhà và thắp lên bàn thờ tổ tiên. Ảnh: Cao Mạnh Tuấn
Đình làng cháy sinh ra tục “lấy đỏ”?
Có thể nói, tục lấy lửa (lộc) là một hội lễ không thể thiếu với người dân An Định và những ngày đầu năm mới. Tuy nhiên, về nguồn gốc ra đời của tục lấy lửa đến nay vẫn còn là một bí ẩn.
Theo lời kể của các cụ trong làng, tục lệ “lấy đỏ” của làng không biết có từ thời nào và cũng chưa có sử sách nào ghi lại cụ thể mà chỉ biết đình làng thờ một vị tướng thời Lê. Đình làng từng là nơi sản xuất vũ khí thời kháng chiến chống Pháp. Sau đó, dưới sự càn quét của thực dân Pháp, đình làng từng bị đốt và cháy trong 7 ngày 7 đêm mới trụi. Năm 2000 dưới sự nỗ lực của chính quyền, nhân dân địa phương, đình làng đã được phục dựng lại...
Nhiều giả định cho rằng chi tiết đình cháy trong 7 ngày 7 đêm mới trụi là thể hiện sự “nổi giận của đấng thần linh” trước hành vi “xâm hại” của con người (ở đây là thực dân Pháp) đến nơi ngự thiền của họ nhưng đối với đời sống tâm linh của con người lại là lộc nên từ đó hình thành tục lấy lửa để cầu may.
Tuy vậy giả định này bị bác bỏ bởi cũng theo một số bô lão trong làng thì tục lấy lửa “lộc” đã có trước khi đình cháy từ rất lâu. Do diễn biến lịch sử làm cho tục lệ này của làng bị ngắt quãng, trong khi sử sách không ghi và các cụ cao niên am hiểu về lịch sử làng đều đã là người thiên cổ. Việc dân làng tổ chức hội lễ là dựa trên quan niệm, tín ngưỡng dân gian, dựa trên lòng biết ơn và ngưỡng mộ của các thế hệ sau đối với tiền thần (tôn sùng các anh hùng dân tộc, anh hùng địa phương, người có công lớn với dân với nước được thờ ở đình làng)?!
Đó, nói như một người dân địa phương “là con đường chung để tín ngưỡng thẩm thấu vào văn hóa, sinh hoạt cộng đồng của người dân làng An Định”.
Sáng 25/8, tại Sở Chỉ huy tiền phương đặt tại trụ sở Quân khu 4, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã họp nhanh chỉ đạo các công tác ứng phó với bão số 5.
Lịch thi đấu US Open 2025 hôm nay - Thethaovanhoa.vn cập nhật lịch thi đấu tennis đơn nam và đơn nữ giải quần vợt US Open 2025 ngày 25/8, rạng sáng 26/8.
Janice Tjen đã ghi dấu ấn lịch sử khi trở thành tay vợt Indonesia đầu tiên giành chiến thắng ở nội dung đơn tại một giải Grand Slam trong vòng 22 năm qua.
Do ảnh hưởng của bão số 5 (Bão Kajiki), Công ty cổ phần Vận tải đường sắt ngừng chạy tàu NA1 từ Hà Nội đi Vinh (Nghệ An), NA2 từ Vinh (Nghệ An) đi Hà Nội và tàu Thống nhất SE9 xuất phát ngày 25/8/2025.
Theo thông báo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, từ 8 giờ ngày 25/8/2025, thí sinh trúng tuyển đại học, cao đẳng bắt đầu xác nhận nhập học trực tuyến trên Hệ thống chung tại địa chỉ: http://thisinh.thitotnghiepthpt.edu.vn.
Tay vợt trẻ Truls Moregardh đã tạo nên cột mốc lịch sử cho bóng bàn thế giới khi trở thành VĐV đầu tiên không phải người Trung Quốc vô địch một giải Grand Smash.
Sau hai vòng đấu mở màn V-League 2025/26, cái tên tạo nên sự chú ý lớn nhất không phải là những thế lực vốn quen thuộc trong cuộc đua vô địch như CAHN, Thể Công Viettel hay Hà Nội FC, mà là tân binh Ninh Bình. Đội bóng của HLV Gerard Albadalejo nghiêm túc với mục tiêu vừa lên hạng đã vô địch V-League như cách HAGL làm được mùa giải 2003.
Tin chuyển nhượng 25/8: Arsenal phá kỷ lục chiêu mộ tài năng Ireland. MU tiến gần với việc chiêu mộ thủ môn Senne Lammens từ Antwerp. Manchester City cạnh tranh với Liverpool để chiêu mộ Marc Guehi...
Trong tối hợp luyện lần thứ 2, trên các ngả đường mà đoàn diễu binh, diễu hành đi qua, người dân hò reo cổ vũ không ngớt, hô vang khẩu hiệu, vẫy tay... thể hiện tình cảm ngưỡng mộ, yêu mến với các chiến sĩ...
Trong 6 giờ qua (từ 22 giờ ngày 24/8 đến 4 giờ ngày 25/8), địa bàn tỉnh Quảng Trị đã có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to, lượng mưa trung bình từ 70 – 110 mm.
XSMB 25/8: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay thứ Hai ngày 25/8/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Màn so tài đáng chú ý giữa huyền thoại Novak Djokovic và tài năng trẻ người Mỹ gốc Việt xếp hạng 48 thế giới Learner Tien kéo dài 2 giờ 25 phút đã kết thúc với chiến thắng áp đảo 6-1, 7-6(3), 6-2 dành cho Djokovic, khẳng định đẳng cấp của tay vợt từng 24 lần vô địch Grand Slam.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, hồi 7 giờ ngày 25/8, vị trí tâm bão ở vào khoảng 18,4 độ Vĩ Bắc; 107,2 độ Kinh Đông, cách Nghệ An khoảng 160 km về phía Đông Đông Nam.
Trong 80 năm qua, Việt Nam đã phát triển từ một quốc gia đứng ngoài chính trường quốc tế thành một quốc gia được kính trọng, cam kết theo đuổi chủ nghĩa đa phương.
Hồi 7h sáng 25/8, tâm bão cách Nghệ An khoảng 160km về phía Đông Đông Nam, cách Hà Tĩnh khoảng 145km về phía Đông, cách Bắc Quảng Trị khoảng 155km về phía Đông Đông Bắc, sức gió mạnh nhất cấp 14, giật cấp 17.