Cục trưởng Vi Kiến Thành: Không phạm quy, nhưng không thể giải cao

Ông Vi Kiến Thành

Ông Thành cho biết:

- Việc HĐGK dự kiến chấm giải cao nhất cho tác phẩm Những con chim là có thật. Nhưng, trước khi kết quả được công bố, BTC chúng tôi vẫn yêu cầu hội đồng bỏ thời gian lên mạng kiểm tra, tìm các thông tin xem toàn bộ 21 tác phẩm dự kiến được giải lần này có chịu ảnh hưởng, sao chép gì từ những tác phẩm quốc tế không. Vài ngày sau, một GK đã cung cấp bản đối chiếu giữa Những con chim với các tác phẩm của Keyvan Fehri và cho rằng trường hợp này “có vấn đề”.

Sau khi được cung cấp các tư liệu (ngoại trừ GK Bùi Hải Sơn đang công tác nước ngoài), 8/10 GK đều đồng ý với BTC và tán thành phương án nên đưa tác phẩm này xuống giải Khuyến khích.

* Điều khiến dư luận băn khoăn là nếu phạm quy, Những con chim cần bị loại hẳn khỏi danh mục giải thưởng, chứ không thể “đánh tụt hạng” như vậy?

- So với tác phẩm của Keyvan Fehri, Những con chim của Nhật Minh có sự thay đổi về cấu trúc tạo hình, đặc biệt là việc sử dụng chất liệu tre truyền thống và tạo khoảng cách hợp lý. Thậm chí, nói thẳng thì tác phẩm của Minh hấp dẫn hơn.

Nhưng, khi họp HĐGK, chúng tôi thấy những sáng tạo cá nhân của Minh chưa đủ nhiều để có thể trao giải cao nhất. Sự trùng lặp, chịu ảnh hưởng với tỷ lệ khá cao từ tác phẩm của Keyvan Fehri về ý tưởng, bố cục, ngôn ngữ thể hiện là điều thấy rất rõ. Những con chim là một tác phẩm tốt, không phạm quy, sao chép, nhưng chỉ xứng đáng với giải Khuyến khích.

* Thử ước lượng, ông cho rằng tác phẩm của Thái Nhật Minh chịu ảnh hưởng từ Keyvan Fehri tới mức nào?

- Cá nhân tôi cho rằng tới 60%. Và xin nói luôn, để đi tới quyết định này, với tôi là một chuyện cực chẳng đã. Những lần trước, triển lãm điêu khắc 10 năm toàn quốc đều có giải Nhất. Và, trong vai trò trưởng Ban tổ chức lần này, hơn bất cứ ai, tôi là người mong mỏi về một triển lãm thành công và tiếp tục tìm được giải Nhất cho triển lãm.

Vậy nhưng, kết quả không như mong muốn này là điều không thể khác. Tôi được biết, nhiều anh em trẻ đã nhắc tới trường hợp Những con chim, trước khi kết luận cuối cùng được đưa ra. Họ nói rằng HĐGK mà trao giải Nhất cho trường hợp này thì chắc chắn là “có vấn đề” về chuyên môn.

Một tác phẩm của Fehri, được cho là ảnh hưởng lớn nhất tới tác phẩm Những con chim

- Điều này phải được so sánh dựa trên từng trường hợp phân tích cụ thể. Chẳng hạn, với Những con chim của Thái Nhật Minh và tác phẩm của Keyvan Fehri, giới chuyên môn đều có thể nhìn và đưa ra kết luận của mình. Hiện nay, HĐGK luôn chịu áp lực rất nặng và rất vất vả trong những lần chấm giải tại các triển lãm mỹ thuật. Mỗi lần chấm giải xong, anh em lại phải hì hục lục lọi trí nhớ, rồi cố gắng kiểm tra qua các hệ thống tư liệu xem những tác phẩm được giải có “va” phải tác phẩm nào khác không...

Tôi nghĩ, từ khi hội nhập với quốc tế trong những năm qua, mỹ thuật VN phát triển mạnh nhưng cũng gặp nhiều vấn đề về sáng tạo. Việc tiếp xúc với các xu hướng, trào lưu và quan điểm nghệ thuật trên thế giới khiến nhiều họa sĩ, một cách vô thức hoặc có ý thức, chịu ảnh hưởng mạnh từ những tác phẩm quốc tế khác. Và trong sự tiếp nhận đó, thì vấn đề giữ được nét riêng về bản sắc dân tộc và sáng tạo cá nhân của tác giả lại quan trọng hơn bao giờ hết. Bởi, nếu thiếu đi điều này, thì không chỉ bạn nghề quốc tế mà các đồng nghiệp trong nước cũng khó lòng đánh giá cao...

* Xin cám ơn ông về cuộc trò chuyện này!

Chiêu Minh (thực hiện)
Thể thao & Văn hóa