Những ngày qua, các hình ảnh trong lễ hội chém lợn ở Bắc Ninh được cập nhật trên mạng khiến nhiều người tiếp tục phản đối. Thậm chí, cộng đồng mạng còn lập hẳn một địa chỉ Facebook kêu gọi nghiêm cấm lễ hội chém lợn tế thần.
Ồng Ỉn (lợn được chọn tế thần) được đưa rước cho người dân chiêm ngưỡng khắp làng tại hội chém lợn ở làng Ném Thượng, xã Khắc Niệm, huyện Tiên Du, Bắc Ninh - Ảnh: Việt Hưng
Trang Facebook kêu gọi nghiêm cấm lễ hội “Chém lợn tế thần” ở Tiên Du, Bắc Ninh đến thời điểm này đã thu hút gần 500 cư dân mạng, với nhiều ý kiến bày tỏ sự bất bình về tính dã man của lễ hội. Các hành vi “đâm, chém, chọi” nhận được sự hò reo cổ vũ của đám đông tham dự càng tạo nên nhiều phản ứng không tán thành trong dư luận: “Dã man quá!”, “Một nghi lễ tàn ác cần loại bỏ”... Tuy nhiên nhìn nhận lễ hội này cũng như các lễ hội hiến sinh khác ở góc nhìn văn hóa, các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian lại có cách lý giải khác.
Dấu vết của văn hóa nguyên thủy
Nhìn nhận lễ hội dưới con mắt tín ngưỡng của cộng đồng, giáo sư Nguyễn Văn Huy - nhà nghiên cứu dân tộc học - nói: “Việc tồn tại những lễ hội đã có hàng ngàn năm trước như chém lợn ở Bắc Ninh hay chọi trâu Đồ Sơn, đâm trâu của bà con Tây nguyên không chỉ là tập tục được duy trì qua nhiều đời mà còn là tín ngưỡng của một cộng đồng cụ thể. Không nên nhìn dưới góc độ đó là hành động dã man đối với vật nuôi”.
Giáo sư Ngô Đức Thịnh, nhà nghiên cứu văn hóa tín ngưỡng dân gian, lại cho rằng: “Việc tế thần bằng vật nuôi diễn ra tại nhiều địa phương. Chỉ khác là có nơi mổ thịt mới tế, có nơi lại chém, đâm. Tại những địa phương tế vật nuôi bằng cách đâm, chém thì thần được tế là những vị tướng quân liên quan đến trận mạc. Hành vi chém lợn cũng chỉ là tái hiện một phần cảnh trận mạc ấy. Và tôi nghĩ các phong tục này không phương hại đến ai nếu phạm vi của nó chỉ có trong cộng đồng làng xã”.
Về nhiều nghi lễ bảo lưu tín ngưỡng dân gian mang tính chất hiến sinh như tục chém lợn, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Bùi Trọng Hiền nhận định: “Đó là dấu vết của nét văn hóa nguyên thủy và phù hợp, linh thiêng với cư dân vùng đó, phù hợp với tín ngưỡng của cộng đồng ấy. Theo tôi, cái khó là việc cấm lễ hội sẽ đi ngược với chủ trương chung của chính sách bảo tồn đa văn hóa, nên người thời nay cũng buộc phải chấp nhận cả những hành vi hiến sinh mà nhiều người cho là ghê rợn đó”. Sự ghê rợn cũng là lý do để nhiều người thấy phản cảm và đề nghị phải loại bỏ các lễ hội dạng này trong cuộc sống hiện đại.
Có nên bỏ?
Đề cập việc nên để hay hủy bỏ những tập tục, lễ hội này, phản biện ý kiến của cộng đồng cho rằng đó là những hủ tục lạc hậu, nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Huy nhắc đến lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn (Hải Phòng) vẫn tồn tại và thu hút hàng ngàn lượt người xem mỗi năm. Ông cho biết: “Người ta chăm chút, tìm kiếm những con trâu tốt nhất và khỏe nhất để chọi, các chú trâu đánh nhau máu me be bét, mà cuối cùng cả trâu thắng, trâu thua đều bị làm thịt hết. Đó là dấu vết một nền văn hóa lâu đời của chính cộng đồng ấy. Nếu anh không nằm trong cộng đồng ấy sẽ không hiểu được tâm tư hay nguyện vọng của chính bản thân họ”.
Nhà nghiên cứu Lê Hồng Lý (Viện Văn hóa dân gian) nhìn nhận về lễ hội như một tập tục: “Tôi chưa được trực tiếp xem tục chém lợn nhưng tôi đã đọc về tục này trong tác phẩm của Nguyễn Toan Ánh. Đó là một tập tục được giữ gìn qua nhiều đời ở Bắc Ninh. Về lý thuyết là đã tồn tại một lễ hội tế thần như vậy. Việc giữ gìn và duy trì qua nhiều đời là sự tiếp nối văn hóa của người dân địa phương, tuy nhiên mỗi thời đại có một cách ứng xử khác nhau đối với những phong tục ấy”.
Trong khi đó, bày tỏ sự đồng cảm với dư luận xã hội, nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền nói: “Bản thân cộng đồng cư dân bảo lưu tục hiến sinh cũng cần phải cảm thông. Bởi việc sát sinh để phục vụ nhu cầu thực phẩm sẽ hoàn toàn khác với việc phơi bày sự chém giết con vật, lại được tôn vinh, cổ súy dưới sự hò la cổ vũ của đám đông. Thế hệ trẻ thơ sẽ bị tác động thế nào trước cảnh tượng đó, rồi chưa kể việc đám đông chen lấn giằng xé nhau bôi máu con lợn bị chém đứt đôi đó để cầu may... Tất cả cảnh tượng đó đương nhiên sẽ tạo những hệ lụy không mấy tốt đẹp trong thời đại văn minh hiện nay!”.
Nêu ý kiến chỉ nên giữ lễ hội hiến sinh trong phạm vi cộng đồng nhỏ chịu ảnh hưởng của phong tục, tập quán ấy, ông Hiền nhấn mạnh: “Nên tránh tuyên truyền nhiều về những tục lệ này, bởi những hình ảnh đó có ảnh hưởng không tốt đến trẻ em. Những hoạt động này ban đầu chỉ nằm trong phạm vi làng xã, nhưng sau này được mở rộng hơn khiến nhiều người tìm đến bởi tò mò chứ không do tín ngưỡng”.
Công ty Cổ phần Interbrand Việt Nam (IB Group Vietnam) khẳng định vị thế khi trở thành doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên trong lĩnh vực phát triển văn hóa nghệ thuật, sản xuất âm nhạc, giải trí và truyền thông lọt Top 10 Thương hiệu mạnh châu Á 2025 - Strong Asia Brand 2025.
Link xem trực tiếp bóng chuyền AVC Women's Champions League 2025 hôm nay ngày 24/4 - Cập nhật các cách xem trực tiếp giải vô địch các CLB bóng chuyền nữ châu Á 2025.
Nhiều ý kiến tranh cãi giữa những người hâm mộ bóng đá Việt Nam đã diễn ra trên các fanpage về thể thức mới của môn bóng đá nam SEA Games sắp diễn ra tại Thái Lan.
Xem VTV5 VTV6 trực tiếp bóng đá hôm nay ngày 24/4/2025. Thethaovanhoa.vn cập nhật link trực tiếp bóng đá Việt Nam, bóng đá Anh, Tây Ban Nha, La Liga...
Tại Triển lãm Ô tô Thượng Hải lần thứ 21 (diễn ra từ 23/4-2/5), gần 1.000 doanh nghiệp đến từ 26 quốc gia và khu vực, mang theo hơn 100 mẫu xe mới và công nghệ tiên tiến nhất đã quy tụ tại Thượng Hải.
Bộ phim siêu nhân rất được mong đợi "Supergirl: Woman of Tomorrow" (Nữ siêu nhân: Người phụ nữ của ngày mai) đang sắp hoàn tất quá trình quay phim tại phim trường Leavesden của Warner Bros, theo như bài vừa đăng trên Instagram của nam diễn viên David Krumholtz.
Chính phủ Italy đang siết chặt an ninh để đảm bảo an toàn cho hơn 170 phái đoàn nước ngoài - bao gồm cả Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và Hoàng tử Anh William - dự kiến sẽ đến Vatican để dự lễ tang Giáo hoàng Francis ngày 26/4, cùng với đám đông có thể lên tới 200.000 người.
UEFA đang cân nhắc ba thay đổi lớn về thể thức cho mùa giải Champions League 2025-26, sau những phản ánh từ Arsenal. Động thái này diễn ra khi mùa giải đầu tiên của giải đấu với thể thức mở rộng 36 đội sắp kết thúc, với Arsenal, PSG, Barcelona và Inter Milan đang tranh tài ở vòng bán kết.
Với nỗ lực hướng tới việc xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp toàn diện, ngày 23/4, Bộ trưởng Công thương Ấn Độ Piyush Goyal đã khởi động Dự án Bharat (Ấn Độ) nhằm trao quyền cho 1 triệu doanh nhân từ những khu vực Cấp 2, Cấp 3 và vùng nông thôn Ấn Độ.
Ngày 23/4 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Nga đã đồng ý một thỏa thuận để chấm dứt xung đột ở Ukraine, trong khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hiện chưa thay đổi lập trường.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, ngày 24/4, khu vực Hà Nội nhiệt độ thấp nhất 24-26 độ C. Nhiệt độ cao nhất 31-33 độ, có nơi trên 33 độ C. Ngày nắng; chiều tối và đêm có mưa rào và rải rác có dông. Gió nhẹ. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.
Ngoại hạng Anh đang đứng trước cơ hội vàng để làm nên một mùa giải lịch sử tại đấu trường châu Âu. Viễn cảnh về một nửa số CLB Anh dự cúp châu lục đang hiện hữu trước mắt người hâm mộ xứ sương mù.
Hai chiến thắng Premier League liên tiếp trước Everton và Aston Villa có chung một kịch bản: Man City khẳng định chiến thắng bằng những bàn thắng bù giờ. Những bàn thắng ấy có giá trị cứu nguy một mùa giải thảm họa cho Pep Guardiola và các học trò.
Inter Milan vừa chính thức dừng bước tại bán kết Cúp Quốc gia Italy sau thất bại cay đắng 0-3 trước AC Milan ở trận lượt về trên sân San Siro tối 23/4, qua đó bị loại với tổng tỷ số 1-4 sau hai lượt trận.