Phổ biến xe đạp công cộng, bài học nhìn từ nước ngoài

1. Hệ thống xe đạp công cộng hay chính xác hơn là hệ thống chia sẻ xe đạp ở nước ngoài cho phép các cá nhân sử dụng những chiếc xe đạp trong một thời gian ngắn, để đi trên quãng đường ngắn, mà không phải lo lắng về các vấn đề liên quan khi họ sở hữu xe như trông nom và bảo quản.

Hoạt động chia sẻ xe đạp đã tăng trưởng mạnh trên toàn cầu trong những năm gần đây. Tính tới tháng 4/2013 đã có khoảng 535 chương trình chia sẻ xe đạp trên toàn thế giới, với 517.000 chiếc xe nằm trong các hệ thống này. Để tiện so sánh, tới tháng 5/2011, mới có 375 chương trình chia sẻ xe đạp với 236.000 xe. Có thể thấy chỉ sau 2 năm, dịch vụ xe đạp công cộng toàn cầu đã tăng lên gấp đôi.

Hệ thống chia sẻ xe đạp Velib ở Paris

Các hệ thống chia sẻ xe đạp có thể được chia thành 2 nhóm, gồm các chương trình cấp cộng đồng, do từng cộng đồng hoặc các nhóm phi lợi nhuận tổ chức. Nhóm thứ 2 là các chương trình chia sẻ xe đạp thông minh do các cơ quan chính quyền tổ chức, đôi khi có liên doanh với cả các doanh nghiệp tư nhân.

Ý tưởng chung của các hệ thống này đều là giúp người dân dễ dàng sử dụng xe đạp với chi phí thấp để thực hiện các chuyến đi ngắn trong đô thị. Xe đạp công cộng lúc này sẽ đóng vai trò như một dạng phương tiện thay thế, bên cạnh xe buýt, tàu điện hoặc xe riêng, qua đó giúp giảm thiểu tắc nghẽn giao thông, tiếng ồn, khói bụi và ô nhiễm. Các hệ thống chia sẻ xe đạp cũng được xem như cầu nối tốt giúp đưa người dùng tới gần hơn với các mạng lưới vận tải công cộng.

2. Nhiều hệ thống xe đạp công cộng trên thế giới hiện đều thu phí 30-45 phút sử dụng đầu tiên rất rẻ, nhằm khuyến khích người dùng sử dụng phương tiện này. Những ai muốn sử dụng xe trong vài giờ hoặc vài ngày tốt hơn nên tìm tới các dịch vụ cho thuê xe đạp, thay vì chia sẻ xe. Các dịch vụ chia sẻ xe đạp cũng ngày càng trở nên tiện dụng với việc điện thoại thông minh được trang bị các ứng dụng, cho thấy các trạm xe đạp cộng được đặt ở đâu và mỗi trạm còn bao nhiêu xe.

Hệ thống xe đạp công cộng ở Hàng Châu, Trung Quốc

Có nhiều lý do để người ta sử dụng dịch vụ chia sẻ xe đạp. Tại một số thành phố, cư dân ít dùng xe đạp riêng vì sợ bị đánh cắp và bất tiện. Trong khi đó, người dùng xe đạp công cộng hoàn toàn có thể tự do đạp xe đi đâu đó rồi trả xe và lên xe hơi du ngoạn tiếp, hoặc họ có thể đạp xe tới gặp bạn bè, đi từ khách sạn tới bảo tàng... Sự tự do thoải mái của việc không phải lo tìm chỗ đỗ, trông xe đã khiến số người sử dụng dịch vụ chia sẻ xe đạp tăng lên nhanh chóng trên toàn cầu.

Dịch vụ xe đạp công cộng Vũ Hán và Hàng Châu của Trung Quốc hiện là các chương trình chia sẻ xe đạp lớn nhất thế giới.Ở Vũ Hán chương trình có 90.000 chiếc xe nằm trong chương trình và ở Hàng Châu là 60.000 chiếc xe. Tại Hàng Châu có 2.400 điểm cung cấp dịch vụ xe đạp công cộng. Trong khi đó dịch vụ Vélib’ ở Paris, với 20.000 xe và 1.450 điểm cung cấp dịch vụ, là chương trình chia sẻ xe đạp lớn nhất ngoài Trung Quốc.

Đất nước có nhiều hệ thống chia sẻ xe đạp nhất thế giới là Tây Ban Nha với 132 hệ thống. Xếp ngay sau đó là Italy với 104 hệ thống và Trung Quốc (79). Các hệ thống chia sẻ xe đạp có đông người sử dụng nhất đều hoạt động ở Pháp. Cụ thể Velib’ ở Paris có tỷ lệ 1 xe/97 dân và Lyon là 1 xe/121 dân.

Tường Linh
Thể thao & Văn hóa