Góc Hồng Ngọc: Gánh xiếc Anh

(TT&VH) - Rio Ferdinand từng nói rằng, trước khi Fabio Capello đến, đội tuyển Anh như một gánh xiếc rong. Giờ thì Capello đã ra đi, đội tuyển Anh sẽ lại trở về với tính chất một gánh xiếc.

Truyền thống báo lá cải

Nước Anh là nơi khởi nguồn của báo lá cải, được xây dựng thành những chuẩn mực. Nó đi sâu vào khai thác đời tư của những ngôi sao hay thậm chí là chính khách, hoàng gia; và tìm kiếm những scandal của họ.

Một mặt, báo lá cải đưa những nhân vật của công chúng lại gần với công chúng, khi độc giả thấy họ cũng là những con người gần giống với mình, có những nhu cầu đa dạng bên ngoài những màn trình diễn trên sân khấu nghệ thuật, thể thao hay chính trị.

ĐT Anh tại Ba Lan- Ảnh Getty

Mặt khác, nó tạo ra áp lực với người của công chúng, buộc họ phải cư xử cẩn trọng hơn ngay cả bên ngoài sân khấu, vì mọi hành vi của họ có thể lên mặt báo bất kỳ lúc nào. Nó sẽ dẫn họ đến những mô típ nhân vật điển hình, hoặc trở thành những quý ông lịch lãm như Gary Lineker, hoặc trở thành những kẻ đạo đức giả như John Terry, hoặc phải khép kín hay kìm nén các hành vi cá nhân. Với mô típ thứ ba, cầu thủ có thể bị thui chột tài năng, do không được giải phóng cá nhân. Đó là lý do bóng đá Anh sản sinh ra rất nhiều thần đồng, mà nếu không có cá tính ngổ ngáo kiểu Rooney hay mang sẵn phẩm chất quý ông như Lineker, nhưng không phát triển thành những tài năng lớn, hay sớm nở chóng tàn. Chúng ta có thể kể ra vô số trường hợp như Fowler, Owen, Walcott…

Nhưng trong đa số trường hợp, mô típ thứ ba khiến những cầu thủ khi ở CLB thì xuất sắc, nhưng lên tuyển lại mờ nhạt, do đó là lúc mang “thể diện quốc gia”, khiến họ chịu dồn nén hơn lúc bình thường. Một thập kỷ qua, những người yêu thích bóng đá Anh luôn thấu hiểu tài năng của những tuyển thủ hàng đầu như Rooney, Scholes, Beckham, Gerrard, Lampard, Ferdinand hay Terry… nên tràn đầy hy vọng trước mỗi giải lớn, để rồi ê chề thất vọng khi xem màn trình diễn của họ trong màu áo tuyển Anh. Tất nhiên, có một phần lý do thể lực khi các tuyển thủ Anh hầu hết không được nghỉ Đông nên một mùa giải triển miên khiến họ mệt mỏi khi vào Hè, nhưng thực tế là các CLB Anh vẫn thường chiến thắng ở đấu trường châu Âu ở cuối tháng Năm!

Gánh xiếc bị tổn thương

Hơn một thế hệ cầu thủ kiệt xuất đã kết thúc hoặc đã qua đỉnh cao sự nghiệp, nhưng tuyển Anh vẫn chẳng làm nên trò trống gì ở các giải đấu lớn. Giờ đây, nếu đội Anh có một ngôi sao thật sự còn ở đỉnh cao thì chí có duy nhất Rooney, một anh chàng ngổ ngáo vẫn chưa trưởng thành, mà hành vi phản thể thao trong một tình huống lãng xẹt ở trận cuối vòng loại EURO để lại hậu quả bị treo giò hết vòng bảng là biểu hiện gần nhất.

Những hành vi của đội trưởng John Terry như ăn vụng với bạn gái đồng đội, (cáo buộc) phân biệt chủng tộc với em trai đồng đội, hay những cuộc cạnh tranh giành ảnh hưởng - nhất là ở vị trí biểu tượng: đội trưởng – làm suy yếu đội Anh trong hiện tại. Vào lúc này, không ai tin vào sự đoàn kết thực sự của đội tuyển Anh.

Rồi những chấn thương của các tiền vệ chủ chốt như Lampard, Barry ngay trước thềm EURO càng khiến lực lượng của tuyển Anh suy yếu.

Một vấn đề quan trọng khác là HLV Capello từ chức ở cuối vòng loại, rồi chính sách quay về với HLV nội khiến tuyển Anh rất muộn mằn tìm được thuyền trưởng, người cũng không phải là một tài năng lớn hay một tính cách lớn có thể nhanh chóng tạo ra một đội tuyển Anh giàu cá tính trong hoàn cảnh rệu rã.

Hồng Ngọc