Chuyện vỉa hè: Tìm chim

(TT&VH Cuối tuần) - Cô bạn học cũ của N. đang làm một công việc mà theo anh là lãng mạn nhất trong các công việc ở Việt Nam bây giờ. Cô ấy đi bảo tồn các loài chim.

>> Đọc các bài viết chuyên đề Lối sống đô thị tại đây

Một cách chuyên môn như cô ấy nói, bảo tồn luôn cả sinh cảnh của chúng và tính đa dạng sinh học toàn cầu, liên kết nhắm tới mục tiêu sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên, trong một tổ chức phi chính phủ có tên là BirdLife International. Tóm lại, cô ấy đi tìm hiểu, theo dõi, ngắm nghía đời sống của những con chim hoang dã bay trên trời, không phải những con đập cánh ngửa cổ hót trong lồng, càng không phải những con đã rán vàng bày trên đĩa (bọn ở trên đĩa đối với những kẻ không làm công việc bảo tồn thực ra cũng chứa đựng một vài yếu tố hấp dẫn tuy rằng không lãng mạn).

Cứ quãng tháng 9, tháng 10 đến đầu Xuân năm sau, gặp cô bạn của N. là thấy lỉnh kỉnh những máy chụp và ống nhòm chuyên dụng. Và câu chuyện của cô ấy liên quan đến những loài chim mà theo cô ấy, còn thấy xuất hiện ở Việt Nam là mừng lắm. Mấy con cò con diệc lông xanh lông xám mỏ cong mỏ quặp..., nhìn con nào cũng thấy như nhau, N. chẳng thấy quý giá gì, thế mà cô ấy bảo là rất nhiều loài, có loài sắp tuyệt chủng...

Tóm lại, người nhìn chim sải cánh trên trời suy nghĩ không giống kẻ ngắm chim không bay ở tất cả mọi dạng. Nghe thì cũng nể bạn, nhưng nghĩ lại thương. Cứ đúng mùa bạn đi khảo sát những đàn chim di trú từ đâu đó rất xa xôi bay về là chim hoang dã cũng từ đâu đó ập về nhiều vỉa hè trong thành phố, tất nhiên là nằm trong lưới, hốt hoảng và tội nghiệp. Rồi sau những cuộc bán mua mặc cả, những con chim hoang dã ấy bị vặt lông sống, máu rỉ theo những vết lông bay tả tơi trong gió, bị bóp chết và thui trên lửa. Nghĩ mà rùng mình! Nhưng nhậu chim trời là thú vui, bán chim trời có khi lãi cả triệu mỗi ngày. Nhưng người bán người mua đều vì miếng ăn, cấm khó lắm. Họ cũng chẳng biết trong những con chim sa lưới, con nào thuộc loài quý hoặc sắp tuyệt chủng. Người ta cứ sống thế thôi, biết là ác vẫn làm. Bao nhiêu cái ác lớn hơn trên đời, con người ác với con người, mà còn được bỏ qua. Nên việc ác với những con chim không bị xem như điều cấm kỵ trong cuộc sống.

Hổ người ta còn tận diệt, huống gì chim, một bạn uống trà sáng nói với N. như vậy. Cấm, phạt, đủ cách rồi mà lâu lâu lại thấy một vụ giết hổ xẻ thịt, lại thấy hổ trong xe ô-tô nhe nanh đi vào thành phố, tất nhiên chỉ là xác hổ, nhưng yếu bóng vía nghe thế cũng hãi. Chim trời, người nghèo cũng ăn được, hổ gấu là của người có tiền. Tóm lại, từ thứ ít tiền đến thứ nhiều tiền, ai ai cũng sẵn sàng bỏ tiền ra để thuê hoặc tự mình tàn sát động vật, con bay trên trời, con bò dưới đất, con sống dưới lòng biển sâu, con ẩn kín giữa rừng xanh..., chẳng con nào lọt vào mắt con người mà thoát... Cô bạn của N. đã từng khóc rất lâu trước một cái lông chim vương trên hè phố mà cô ấy nghĩ của một con chim hiếm sắp tuyệt chủng. Vỉa hè vương đầy những lông chim xam xám. Khóc hết cho những con chim bị giết, bao nhiêu nước mắt cho vừa?

Một ngày nào đó, thật kinh hãi khi nghĩ chỉ còn loài người sống với loài người trên Trái đất này.

Hà Phạm