Chia tiền ở Champions League: Những nghịch lý khó tin

(Thethaovanhoa.vn) - Đội kiếm được nhiều tiền nhất ở Champions League mùa vừa rồi không phải là nhà vô địch Bayern Munich, mà là đội bị loại ngay từ tứ kết Juventus, và đó chỉ là một trong nhiều nghịch lý kỳ lạ của việc phân chia tiền nong ở giải bóng đá đáng được coi là hậu hĩnh nhất thế giới.

Đá dở nhiều tiền hơn

Sở dĩ có chuyện ngược đời đó là vì câu lạc bộ Ý nhận một phần thu nhập rất lớn từ tiền bản quyền truyền hình ở các trận Champions League. Juventus đã bỏ túi 65,3 triệu euro từ Champions League mùa vừa rồi, bao gồm 44,8 triệu euro bản quyền truyền hình, nhiều nhất trong các đội dự giải, theo thống kê chính thức được Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA) công bố hồi đầu tháng 6.

Bayern, đội đã đánh bại đối thủ đồng hương Đức Borussia Dortmund 2-1 trong trận chung kết vào tháng 5, kiếm được 55,05 triệu euro, trong đó chỉ có 19,15 triệu euro từ tiền bản quyền truyền hình, trong khi tới 35,9 triệu euro là thu nhập vào ngày diễn ra trận đấu và tiền thưởng cho thành tích. Đội á quân Dortmund nhận tổng cộng 54,2 triệu euro.

Chưa hết, Chelsea là đội kiếm được nhiều tiền nhất trong các đại diện Anh tại Champions League mùa vừa rồi, dù đội bóng tây London thậm chí không vượt qua nổi vòng bảng giải đấu mà họ đã đăng quang năm 2012. The Blues đã nhận 30,8 triệu euro từ giải đấu, chưa kể thêm 10,7 triệu euro nhờ giành chức vô địch giải “hạng Nhì” Europa League. Phần chia cho các đội Anh còn lại là 35,6 triệu euro cho Manchester United, 31,4 triệu euro cho Arsenal. Những đại gia khác cũng đã kiếm bộn từ Champions League là AC Milan, 51,4 triệu euro, Real Madrid, 48,4 triệu euro và Barcelona, 45,5 triệu euro.

Các câu lạc bộ bỏ túi 8,6 triệu euro nếu vào được vòng bảng gồm 32 đội và sẽ kiếm thêm 1 triệu euro cho mỗi trận thắng và 500.000 euro cho mỗi trận hòa. Vào được vòng 16 đội, tiền thưởng nghiễm nhiên sẽ là 3,5 triệu euro và càng vào sâu thì cơn mưa tiền càng lớn. Tiền thưởng riêng cho chiến thắng ở trận chung kết của Bayern là 10,5 triệu euro.

UEFA thông báo đã phân chia tổng cộng 904,6 triệu euro cho các đội tranh tài ở Champions League và tiền bản quyền t
truyền hình được phân chia dựa trên thị phần truyền hình quốc nội của mỗi nước tham gia giải đấu.


Mổ xẻ hệ thống tiền thưởng

Hệ thống tiền thưởng cho thành tích ở Champions League khá đơn giản, lũy tiến dần khi các đội vào càng sâu: 8,6 triệu euro cho việc tham dự vòng bảng, thêm 3,5 triệu euro nếu vào vòng 16 đội, 3,9 triệu euro cho tứ kết, 4,9 triệu euro cho bán kết, 6,5 triệu euro cho chung kết và 10,5 triệu euro cho chức vô địch.

Ngoài các khoản tiền cố định nói trên, những câu lạc bộ còn nhận rất nhiều từ bản quyền truyền hình, phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Đầu tiên, tổng thu nhập từ truyền hình phụ thuộc vào thị trường truyền hình của nước mà đội đó đại diện.
Các câu lạc bộ cũng có thể kiếm được khá hơn nếu có ít đại diện từ quốc gia của họ vào sâu, khiến bản quyền truyền hình không bị chia sẻ. Chính điều này giải thích cho sự khác biệt lớn trong thu nhập từ truyền hình của Juventus, đội Ý duy nhất vào được tới tứ kết mùa giải rồi, trông khi Đức và Tây Ban Nha, những quốc gia có bản quyền truyền hình lớn khác sánh được với Ý, có lần lượt hai và ba đại diện.

Trường hợp của riêng các đội bóng Anh có phức tạp hơn một chút, tiền bản quyền truyền hình phụ thuộc hai yếu tố. Một nửa liên quan tới vị trí của đội ở Premier League mùa trước, với đội xếp thứ nhất nhận 40%, thứ hai 30%, thứ ba 20% và thứ tư 10%. Một nửa phụ thuộc vào mùa Champions League gần nhất, dựa trên số trận thi đấu tính từ vòng bảng.

Không tiền, khó nói chuyện

Sức mạnh tài chính của Champions League hiện giờ đã lớn đến mức có thể quyết định số phận một đội bóng trong hiện tại và tương lai. Với những câu lạc bộ đã lâu không có danh hiệu như Arsenal hay Milan, không được dự giải đấu đó sẽ là một thảm họa thực sự về kinh tế.

“Tham dự Champions League là cực kỳ quan trọng với các câu lạc bộ. Họ nhận những lợi ích tài chính trực tiếp từ việc tham gia, từ tiền phân phối của UEFA, nhưng cũng từ tiền thu được ở các trận sân nhà và những ngày diễn ra trận đấu”, Austin Houlihan, tư vấn viên cấp cao ở hãng kiểm toán và tài chính thể thao Deloitte bình luận.

Tính tổng cộng, doanh thu từ giải đấu có thể chiếm 10-15% thu nhập hàng năm của các câu lạc bộ lớn nhất, nhưng điều quan trọng không chỉ là tỉ lệ doanh thu. Thu nhập từ Champions League là tiền mặt, hay “tiền tươi thóc thật”, theo nhận định của các chuyên gia tài chính, điều có ý nghĩa quyết định với dòng tiền ở các đội bóng.

David Bick, chủ tịch hãng tư vấn tài chính Square1 Consulting, Champions League đảm bảo “dòng tiền mặt dồi dào và ổn định, dẫn tới lợi nhuận” vì doanh thu, chi phí, lợi nhuận hoặc thua lỗ ở các giải quốc nội thường là cố định, nên thành bại ở châu Âu cũng sẽ quyết định thành bại trong năm tài chính.

Việc vào được vòng bảng và thành công ở Champions League, do đó, đã trở thành sống còn với những đội bóng lớn nhất. “Các câu lạc bộ được tham dự Champions League đảm bảo dòng tiền tự do và lợi nhuận, điều có ý nghĩa sống còn. Nếu bạn không vào được vòng bảng, bạn đã mất một lượng tiền mặt lớn, những đội hàng đầu sẽ gặp rắc rối to”.

Thêm vào đó, thành bại ở giải đấu còn có ảnh hưởng quan trọng với việc các câu lạc bộ thu hút những tài năng lớn nhất trong tương lai. “Làm tốt ở Champions League tạo ra sự khác biệt khiến các đội có thể chi ra 50 triệu euro cho một cầu thủ trên thị trường chuyển nhượng hay không”, Michael Jarman, trưởng nhóm tiếp thị chiến lược ở hãng H2O Markets, bình luận. “Nếu một câu lạc bộ không làm đủ tốt, thì 10-15% doanh thu sẽ biến mất, và bạn sẽ không có tiền để mua những cầu thủ mới với mức lương cao hơn. Nếu bạn không mua được các ngôi sao, bạn sẽ không cạnh tranh được với các đội khác, và vòng xoáy cứ như thế cuốn bạn xuống đáy”.