Vạch mặt kẻ “sát hại” môi trường

10/01/2009 09:15 GMT+7 | Thế giới

(TT&VH) - Từ tháng 8/2007, khi được cấp phép thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải nguy hại, Cty Tân Đức Thảo (địa chỉ số 2c/12, ấp 2, xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh, TP.HCM) đã mạnh tay ký kết hợp đồng xử lý “rác độc hại” của 300 doanh nghiệp các tỉnh, thành phía Nam.

Không hề xử lý theo quy định, Cty này đã đem hơn 5.000 tấn chất thải nguy hại có nguồn gốc từ các ngành sản xuất như: thuộc da, xi, mạ, thuốc bảo vệ thực vật, sơn, nhựa... đổ thẳng xuống các khu đất nông nghiệp tại xã Phạm Văn Hai, dưới hình thức san lấp mặt bằng.

Khai quật ao chôn chất thải nguy hại

Ao chất thải nguy hại 5.000 tấn giữa khu dân cư

Ngày 8/1/2009, Đoàn công tác liên ngành gồm: Phòng CSMT, Thanh tra Sở TN&MT, Trung tâm kỹ thuật đo lường chất lượng khu vực 3, Liên đoàn đo đạc địa chất bản đồ, đã tiến hành khai quật 1 hố chôn chất thải nguy hại của Cty Tân Đức Thảo tại huyện Bình Chánh. Nhìn bề ngoài, cái ao nước rộng gần 2.000m2 tại ấp 2 xã Phạm Văn Hại sau khi được lấp đầy bởi 5.000 tấn hỗn hợp chất thải nguy hại, giống như một mặt bằng mới được bơm cát. Nhưng khi những mũi khoan được rút lên đã bày ra sự thật kinh hoàng: Phía dưới lớp đất mặt dày 20cm, là một hỗn hợp lầy nhầy gồm nhiều loại chất thải độc hại có nguồn gốc từ các ngành sản xuất như: thuộc da, xi, mạ, sơn, sơn, nhựa, ... được nhân viên Cty Tân Đức Thảo chôn lấp trái phép cách đây hơn 6 tháng.

Đây cũng là lời giải thích cho thắc mắc của các phóng viên về cảm giác phập phồng dưới chân khi bước vào khu vực ven ao. Một cán bộ của đoàn công tác cho rằng: đây không phải là đất mà là “hỗn hợp nhiều thành phần đang phân hủy, có đủ màu xanh, đen, nhẹ, xốp... Nếu căn cứ theo độ dày của lớp hỗn hợp này nhân với diện tích của ao nước thì khối lượng chất thải được cho lấp là xấp xỉ 5.000 tấn.

Có lẽ đến lúc này, ông Nguyễn Mẫn, chủ ngôi nhà số 2/C14, ấp 2, gần ao chất thải mới biết được vì sao mỗi khi trời mưa xuống thì lại ngửi thấy mùi hóa chất. Giọng bức xúc, ông Mẫn nói: Sau khi thuê cái ao này, Cty Tân Đức Thảo cho người giăng bạt che kín lại rồi chở rác về đổ nên người dân chúng tôi không để ý lắm. Sau này biết là rác thải độc hại thì ai cũng sợ, không dám dùng nước giếng nữa. Mỗi khi trời mưa, nước từ mặt ao chảy ngược vào nhà dân màu đen ngòm, sặc mùi hóa chất. Nền gạch bông nhà tôi đã bị xỉn hẳn màu sau mùa mưa năm ngoái.

Các mũi khoan đã moi lên hỗn hợp lầy nhầy gồm nhiều loại chất thải độc hại

Tại trụ sở của Cty Tân Đức Thảo gần đó, tường chắn làm bằng tôn ngăn nơi chứa chất thải với khu dân cư, đã mục gỉ. Nguy cơ chất thải nguy hại phát tán ra môi trường xung quanh theo con rạch gần đó là chuyện ngày một ngày hai. Không phải đến lúc này, người dân khu vực ấp 2 mới phản ứng về chuyện Cty xử lý môi trường lại gây ô nhiễm. Ngay từ giữa năm 2008, các hộ dân ở ấp đã kêu rên chuyện Cty Tân Đức Thảo nằm lọt giữa khu dân cư đông đúc nhưng mỗi ngày đón nhận hàng chục xe chở rác thải từ khắp nơi đổ về, gây ra mùi hôi thối cùng lượng khói xả mù mịt cả xóm ấp. Người dân phải thay phiên nhau đi bệnh viện do phải sống trong môi trường bị ô nhiễm quá mức. Ngay cả bà Trần Thị Kim Anh, Chủ tịch UBND xã Phạm Văn Hai cũng kêu khổ khi cho biết tình trạng ô nhiễm không chỉ ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân trong xã mà còn lan rộng sang xã Lê Minh Xuân với mức độ ngày càng nặng hơn. Nhiều hôm, cán bộ xã không thể làm việc được vì mùi hôi thối từ Cty bay sang.

Chân dung “kẻ làm bẩn môi trường”

Trong lời giới thiệu về mình, BGĐ Cty Tân Đức Thảo luôn khẳng định: Nhận thức được vấn đề ô nhiễm môi trường đang là mối quan tâm bức xúc của toàn xã hội, chúng tôi thấy cần phải có những hoạt động thiết thực để bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, góp phần tạo ra một môi trường trong lành, xanh-sạch-đẹp cho cộng đồng. Thế nhưng, hồ sơ về hành vi làm bẩn môi trường của Cty này lại đầy những “điểm đen” vi phạm.

Hoạt động chưa được một năm nhưng Cty Tân Đức Thảo liên tục vi phạm quy định về môi trường với mức độ ngày càng nghiêm trọng. Trong tháng 12/2007, Cty Tân Đức Thảo bị Thanh tra Sở TN&MT xử phạt hành chính 10 triệu đồng về hành vi thu gom vận chuyển, lưu giữ, xử lý chất thải nguy hại không có trong giấy phép. Đến tháng 2/2008, Cty lại bị Chủ tịch UBND TP.HCM xử phạt hành chính 43 triệu đồng về các hành vi xả nước thải vượt tiêu chuẩn trên 10 lần, không đăng ký cam kết bảo vệ môi trường và quản lý, vận chuyển, xử lý chất thải không đúng quy định, gây ô nhiễm môi trường.

Nước đen rỉ ra từ ao chất thải nguy hại

Liên quan đến việc xử lý hành vi vi phạm Luật Bảo vệ môi trường của Cty Tân Đức Thảo, ngày 10/5/2008, Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân đã yêu cầu Sở TN&MT, kiểm tra và thực hiện việc đình chỉ hoạt động của Cty này trên địa bàn thành phố theo quy định, thu hồi giấy phép kinh doanh; kiến nghị Cục Bảo vệ Môi trường (Bộ TN&MT) thu hồi giấy phép hoạt động thu gom xử lý chất thải nguy hại.

Là 1 trong 4 doanh nghiệp được Cục Bảo vệ môi trường cấp phép hoạt động trong lĩnh vực vận chuyển, xử lý và tiêu hủy chất thải nguy hại, thế nhưng, thay vì xử lý chất thải theo đúng quy trình, Cty này đã thuê đất nông nghiệp của các hộ dân gần đó để làm bãi chôn chất thải nguy hại. Sau khi thuê được mặt bằng vốn là đất nông nghiệp của một số hộ dân xã Phạm Văn Hai, Cty Tân Đức Thảo đã ký hàng trăm hợp đồng với 300 Cty ở các tỉnh thành phía Nam, để thu gom vận chuyển chất thải chở về chôn lấp trái phép tại các khu đất này.

Theo Phòng Quản lý Chất thải rắn - Sở TN&MT còn phát hiện: Cty Tân Đức Thảo đã thu gom nhiều chất thải nguy hại không có trong giấy phép. Cụ thể, tháng 4/2008, qua kiểm tra, cơ quan chức năng đã phát hiện ở khu vực lưu giữ và xử lý chất thải của Cty có mùi thuốc sát trùng (loại chất thải nguy hại không có trong giấy phép thu gom, vận chuyển, xử lý được cấp). Ngoài ra, không có chức năng xử lý chất thải nguy hại bằng bằng phương pháp đốt nhưng Cty Tân Đức Thảo vẫn thu gom chất thải về đốt tại các lò đốt xây dựng giữa khu dân cư.

Ngày 3/4/2008, Phòng CSMT tiếp tục phát hiện và lập biên bản Cty này đổ 16 tấn bùn dệt nhuộm ra môi trường không qua xử lý. Đây là khối lượng bùn phát sinh từ hoạt động dệt nhuộm của Cty Dệt Choong Nam (thuộc Khu công nghiệp Nhơn Trạch II, tỉnh Đồng Nai), về chôn lấp trái phép tại ấp 4 xã Phạm Văn Hai.

Chỉ tính riêng từ tháng 9/2007 đến tháng 5/2008, Cty Tân Đức Thảo đã chở trên 700 tấn chất thải nguy hại từ Khu Công nghiệp Nhơn Trạch 2 đến đổ tại các khu đất trống ở huyện Bình Chánh, gây ô nhiễm môi trường khu dân cư. Phòng 2 - Cục CSMT và Phòng CSMT Công an TP.HCM đã nhiều lần bắt quả tang và yêu cầu Cty Tân Đức Thảo phải dọn sạch chất thải nguy hại đã đổ “trộm” nhưng công ty vẫn không thực hiện.

Thùy Trang