TTCK Việt Nam: Đang tạo đáy?

Trong bối cảnh thị trường đang oi bức, sự tăng điểm vừa qua trên TTCK là cơn mưa vàng, đánh thức thị trường và kêu gọi nhà đầu tư trở lại, phân tích của Ths Nguyễn Anh Tuấn.

Liên tục trong cả tháng năm 2008 và kéo dài sang tuần đầu tháng sáu, thị trường liên tục một màu đỏ rực lửa. Những ngưỡng cản liên tục bị xuyên phá. Tại sàn HOSE, VN-index giảm từ mức điểm 521.28 ngày 5/5 xuống còn 414.1 điểm ngày 30/5 và xuống còn 370.45 điểm ngày 11/6.

Tính thanh khoản của thị trường thấp, khối lượng giao dịch thấp và có những phiên, khối lượng giao dịch thấp kỷ lục, phiên ngày 2/6 tại sàn HOSE chỉ có gần 370.000 cổ phiếu được giao dịch trên thị trường (không tính đến giao dịch thỏa thuận).

Tại sàn Hastc, tình hình cũng không có gì sáng sủa, Hastc giảm liên tục, từ mức 167 điểm ngày 5/5 xuống mức 119 điểm ngày 30/5 và giảm xuống đến mức 107,76 điểm ngày 10/6. Phiên giao dịch ngày 22/5 chỉ có hơn 272.000 cổ phiếu được giao dịch.

Có thể nói TTCK Việt Nam là điểm tối nhất trên TTCK khu vực châu Á và thế giới.

Trong bối cảnh thị trường ngày càng oi bức, cơn mưa đầu tiên rồi cũng đến. Từ ngày 9/6 đến ngày 18/6/2008, thị trường chứng khoán Việt Nam đã đón nhận những giọt mưa mát lành đầu tiên.

HaSTC-index tăng liên tiếp trong 5 phiên từ ngày 11/6 đến ngày 17/6, tăng lên mức điểm 115,95 điểm và đến ngày 18/6 thì cơn mưa lại tạnh, HaSTC-index giảm xuống còn 113,95 điểm nhưng khối lượng giao dịch tăng mạnh, đạt hơn 8,5 triệu cổ phiếu với giá trị giao dịch hơn 193 tỷ VNĐ.


Tại sàn HOSE, cơn mưa giải nhiệt đến chậm hơn, ngày 12/6 VN-index tăng 0,1 điểm từ mức 370.45 điểm lên mức 370.55 điểm, VN-index tiếp tục tăng trong 4 phiên từ ngày 12/6 đến ngày 17/6 đạt 384,71 điểm, mầu xanh đã trở lại, chấm dứt chuỗi ngày dài giảm điểm trên sàn HOSE, khối lượng giao dịch tăng mạnh, đạt trung bình 9,5 triệu cổ phiếu phiên.

Tính thanh khoản của thị trường tăng, đạt trung bình 257 tỷ đồng phiên. Đến ngày 18/6, giống như sàn HASTC, VN-index lại giảm điểm, xuống còn 382,07 điểm, khối lượng giao dịch tăng đột biến, đạt hơn 24 triệu CP, giá trị giao dịch đạt hơn 630 tỷ VND.

Đợt phục hồi ngắn ngủi vừa qua là rất có ý nghĩa đối với tương lai của thị trường. Có ba lý do chính có thể giải thích cho đợt phục hồi bất thành này, bao gồm:

1. Bối cảnh kinh tế vĩ mô và doanh nghiệp vẫn còn rất nhiều bất ổn. Dự kiến thời điểm khó khăn nhất của nền kinh tế và doanh nghiệp sẽ vào quý III/2008. Do vậy, thị trường chưa có động lực để gia tăng ổn định. Xu hướng chung vẫn là giảm giá.

2. Giá cổ phiếu hiện nay đã đủ rẻ để đầu tư dài hạn an toàn, ngoại trừ khả năng nền kinh tế có biến động rất lớn theo hướng tiêu cực.

3. Nguy cơ khủng hoảng tài chính hoặc tiền tệ đã được loại trừ cơ bản khỏi tâm lý của các nhà đầu tư. Do vậy, các nhà đầu tư dài hạn, với số vốn lớn, đã chính thức giải ngân, và tạo ra đợt phục hồi vừa qua.

Dưới đây sẽ phân tích lần lượt từng nguyên nhân.

Điều xấu nhất vẫn đang ở phía trước

Đáng lo ngại là thời điểm xấu nhất dường như vẫn ở phía trước. Bối cảnh kinh tế vĩ mô chưa có nhiều điểm sáng, nỗ lực chống lạm phát chưa đem lại những kết quả như mong muốn. Lạm phát tiếp tục tăng cao, tháng 5 CPI tăng 3,91%, tính chung cả 5 tháng đầu năm 2008 CPI tăng 15,96%. So với tháng 5-2007, CPI tháng 5/2008 đã tăng 25,2%.

Các ngân hàng thương mại vẫn tiếp tục siết chặt tín dụng cho vay trong khi đẩy mạnh huy động tín dụng thông qua tăng lãi suất huy động sau khi NHNN bỏ quy định về lãi suất trần và công bố lãi suất cơ bản.

Nguy cơ lạm phát lại bùng nổ từ sau tháng 7, với việc Chính phủ giảm trợ cấp một số mặt hàng quan trọng như xăng dầu, điện, than... Lạm phát sẽ tăng tới 22-30% trong cả năm 2008. Các yếu tố cơ bản hiện chưa thuận lợi để hỗ trợ sự hồi phục của thị trường.

Thời điểm công bố kết quả kinh doanh của các công ty niêm yết trong vòng 3 tuần tới, nếu không có nhiều bất ngờ thì kết quả lợi nhuận quý 2 của nhiều công ty sẽ có sự giảm sút đáng kể, phản ánh khó khăn về vĩ mô hiện tại. Quý 3 năm nay sẽ là thời điểm khó khăn nhất của thị trường.

Với việc “neo giá” các mặt hàng thiết yếu được dần gỡ bỏ vào tháng 7-8/2008 và các doanh nghiệp đã tính đủ chi phí vào giá thành sản phẩm, đà tăng giá sẽ giảm và lạm phát từng bước được kiềm chế sau tháng 8.

Đỉnh của lạm phát sẽ là đáy của TTCK. Do vậy, đáy của thị trường sẽ vào khoảng tháng 8/2008. TTCK dự báo sẽ tăng trưởng ổn định đến cuối năm 2008 và có sức bật trong năm sau.

Giá cổ phiếu đã ở mức rất rẻ

Rất nhiều cổ phiếu đang ở mức sát mệnh giá, và tỷ lệ P/E trung bình của thị trường hiện nay ở mức 7,8 lần, rất thấp so với thời điểm thị trường ở mức đỉnh cao đầu năm 2007, P/E trung bình của thị trường lúc đó lên tới 40 lần, cao gấp nhiều lần các thị trường chứng khoán khác.

Nếu như thị trường đã không thể ở mức quá cao phi bền vững vào đầu năm 2007, thì thị trường cũng không thể lâu dài ở mức quá thấp phi lô gíc như hiện nay.

Ngoại trừ các cổ phiếu trong lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán và các ngành liên quan đến bảo hiểm, vẫn có những công ty có kết quả kinh doanh tốt, kể cả trong môi trường lạm phát cao và lãi suất lớn như hiện nay.

Thậm chí, một số cổ phiếu có P/E forward cho năm 2008 chỉ ở mức 2-3 lần. Đây là những mức an toàn tuyệt đối cho đầu tư dài hạn. Rõ ràng, thời điểm này đã là lúc có thể lựa chọn và mua những cổ phiếu tốt với giá rẻ.

Với những quỹ lớn, và đặc biệt các nhà đầu tư nước ngòai, có số vốn lớn và khả năng phân tích thị trường ở trình độ cao, việc giải ngân phải được bắt đầu ngay từ thời điểm hiện nay, cho dù thị trường có thể sẽ còn xấu đi đôi chút trong tháng Bảy.

Đợt tăng giá báo hiệu sự thay đổi của thị trường

Những tin đồn đại thất thiệt về khả năng khủng hoảng ngân hàng hay khủng hoảng tiền tệ đã không còn lan truyền trên các diễn đàn đầu tư. Gần như đã có một sự đồng thuận trên thị trường rằng các biện pháp kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô đang đi đúng hướng. Vấn đề là cần có thời gian để những biện pháp đó phát huy hiệu quả trên thực tế.

Theo nhận định chung của các thành viên thị trường, đợt tăng điểm vừa qua thật sự là một cơn mưa vàng trên TTCK, có thể chưa phải là cơn mưa chuyển mùa nhưng cơn mưa có ý nghĩa rất quan trọng. Trận mưa giúp giải tỏa không khí oi ngạt trên thị trường, giúp các thành viên thị trường có được những cơn gió mát và những giọt nước quý giá giữa những ngày khô hạn oi bức.

Cơn mưa thực sự là bước ngoặt trên TTCK Việt Nam, nó đánh thức thị trường và gọi những ai đã rời bỏ thị trường quay lại thị trường..

Những ngày tới, cũng chưa thể dự đoán được điều gì đến với TTCK Việt Nam, dường như giai đoạn khó khăn của thị trường đang được vượt qua được. Quá trình tạo đáy của thị trường, có thể kéo dài từ 1-2 tháng, đã bắt đầu được khởi động.