Sự thật về nhà văn “tướng cướp” Sơn Vương (kỳ 3)

Kỳ 3: Nhận diện văn chương “tướng cướp”

Nhà văn Sơn Vương

Qua những gì tác giả dàn trải trong các tác phẩm (đoản thiên tiểu thuyết) của mình, chúng ta thấy nhà văn Sơn Vương đã giãi bày được tư tưởng, tình cảm và cả hành vi đạo đức, cách sống của chính mình - một nhà văn “tướng cướp”.

* Hoài vọng cải tạo xã hội

Theo tự truyện của ông, thì Sơn Vương bắt đầu cầm bút từ năm 1928-1933, nghĩa là năm ông vừa tròn đôi mươi. Với tuổi hai mươi ấy ông đã biết nhìn đời với một nhãn quan sắc sảo về đời người cũng như người đời.

Tác phẩm là bản cáo trạng lên án chế độ lao tù thực dân mà những người yêu nước phải nếm trải, trong đó có “người tù khổ sai nửa thế kỉ” (Sơn Vương) như các chí sĩ, nhà văn đàn anh: Huỳnh Thúc Kháng, Lê Văn Hiến, Trần Huy Liệu...

* Tác giả và tác phẩm chính là “một cặp song sinh”

Những việc làm của ông từ những năm 1926 - 1932 hoặc chỉ các tên của các tác phẩm được viết trước khi vào tù ở Khám Lớn, Chí Hòa ở Sài Gòn (1933) đã nói lên được phần nào nhân sinh quan của tác giả đối với xã hội thời đó. Các tên nhan đề ấy có thể là Bạc trắng lòng đen, Lỗi hẹn quên thề, Ngọc lầm với đá, May nhờ rủi chịu, Làm ơn mắc oán, Kẻ thù dân tộc, Thà được làm chó hơn được làm người, Phản bạn vì tình, Chén cơm lạt của người thất nghiệp, Sâu bọ nổi lên làm người, Lỗi về tôi, Ăn năn đã muộn, Anh bạc tình, Bát cơm chan máu...

Các anh em Sơn Vương vào buổi vãn niên (Sơn Vương - thứ 2 từ trái sang)

Có thể một số ít người xem khinh tiểu thuyết Nam Bộ trong buổi sơ khai, cho rằng các nhan sách ấy chỉ là một kiểu “thùng rỗng kêu to”, hoặc “cải lương”, “phường chèo” hạng “người phiêu lưu” hay “máu liều lĩnh”... Nhưng thực chất nhiều tác phẩm nếu không muốn nói là hầu hết các tác phẩm của Sơn Vương, từ nhan sách, hình thức cùng nội hàm chủ đề tác phẩm có một sự hòa quyện chặt chẽ, hấp dẫn người đọc từ khi mới bắt đầu cầm sách cho đến lúc đọc xong dòng cuối, nhờ sự cộng hưởng từ chủ đề tư tưởng tác phẩm toát ra. Dù những người đọc ấy không cùng một nhân sinh quan và thế giới quan với tác giả, họ cũng có thể đồng tình với những gì Sơn Vương viết nên. Đó là cái đặc thù, độc đáo của các tiểu thuyết hay hồi kí, tự truyện... của nhà văn Sơn Vương.

Trong số các cuốn kể trên thì riêng các cuốn: Bát cơm chan máu, Chén cơm lạt của người thất nghiệp, Ai bạc tình, Anh bạc tình, Một lầm hai lỡ... được độc giả tiếp đón nồng nhiệt và tiêu thụ rất mạnh; trong vòng một tháng đã tái bản, dù sách in lần sau thì bị tịch thu thiêu hủy. Và cũng từ đó bút danh Sơn Vương phải tuyệt tích giang hồ, vì ông là kẻ chủ động vụ cướp tiền của chủ đồn điền cao su René Gaillard, Phó giám đốc Sở Cao su Mimot ở Campuchia - giáp với tỉnh Tây Ninh (VN) - đồng thời là Quản trị viên công ty Caffort đường Catinat (Sài Gòn). (René Gaillard vốn người đảo Corse - Pháp cũng là một tên cướp hoàn lương, sang Đông Dương làm lại cuộc đời).