Sách số rẻ hơn...Vé số

(Thethaovanhoa.vn) - NXB Trẻ đã chính thức gia nhập thị trường sách điện tử (ebook) hôm 12/12 với số lượng đầu sách khổng lồ sẽ được bán với giá rẻ hơn nhiều lần mua sách in ngoài tiệm. Xu hướng đọc sách trên mạng mà giá 1 cuốn sách còn rẻ hơn 1 tấm vé số (!) đang trở thành xu hướng đọc sách trong thời gian tới, giống như tải nhạc trên mạng đã “thủ tiêu” thị trường băng đĩa nhạc truyền thống?

2012: tổng tấn công ebook?

Hơn 5 năm trước, thị trường ebook trên thế giới đã hình thành cùng với các trang web bán sách điện tử. Thế nhưng người dùng ebook vẫn không nhiều bởi muốn đọc ebook phải mua kèm thiết bị đọc của nhà phát hành. Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, đặc biệt là khi máy tính bảng (tablet) xuất hiện, nhu cầu đọc ebook tăng tỷ lệ thuận với số tablet bán ra trên toàn thế giới. Hiện nay, rất nhiều loại điện thoại có thể đọc được ebook cũng giúp cho thị trường sách điện tử mở ra cơ hội phát triển vô biên.

Thực ra ebook tại Việt Nam đã có từ lâu nhưng tồn tại dưới hình thức tự phát. Trên các diễn đàn mạng, một số người mê đọc sách đã truyền tay nhau một bản sách in giấy để cùng nhau “số hóa” rồi chia sẻ cho các thành viên khác. Tất nhiên, đọc ebook dạng này hoàn toàn miễn phí vì nó không có bản quyền, nếu không muốn nói là vi phạm bản quyền. Nhận thấy thị trường rất lớn từ ebook mang lại, rất nhiều đơn vị xuất bản và các nhà mạng điện thoại di động đã liên kết với nhau khai thác. Tuy vậy, ebook đã bắt đầu rục rịch từ các năm trước nhưng chỉ thực sự lưu dấu trong năm 2012 này.

Cuối tháng 4/2012, Công ty Văn hóa Phương Nam ra mắt nhà sách ebook. Đầu tháng 10/2012, NXB Tổng hợp cũng chính thức ra mắt trang web bán sách ebook nhân dịp 35 năm thành lập của mình. Và mới nhất là NXB Trẻ, một trong những đơn vị có số lượng đầu sách có bản quyền lớn cũng không bỏ qua cơ hội mang tên sách kỹ thuật số.

Tại Hội sách TP.HCM vào tháng 3/2012, theo tổng kết thì đã có khoảng 1 triệu lượt người đến tham quan hội sách với gần 5 triệu cuốn sách giấy được bán ra mang về doanh thu gần 30 tỷ đồng. Để sở hữu một cuốn sách giấy người đọc phải chi rất nhiều tiền, với rất đông người ở xa các trung tâm đô thị, nhiều khi họ muốn mua sách cũng không có sách để mua. Nói thế để thấy, khi internet và các dòng máy tablet đến tận hang cùng ngõ hẻm, thì ebook cũng theo đó mà tiến tới. Thông tin mới nhất từ NXB Trẻ, chỉ sau 5 ngày ra mắt, đã có hơn 3.000 tài khoản được thiết lập để mua và tham khảo ebook tại trang ybook.vn của đơn vị này. Ông Đồng Phước Vinh, Phó giám đốc Công ty TNHH Sách điện tử Trẻ (Ybook) cho biết: “Tính đến thời điểm hiện tại, mỗi ngày trung bình có khoảng 1.000 tài khoản được đăng ký mới tại ybook.vn”.

Treo “miễn chiến bài” với ebook lậu

Khi bắt đầu tham gia vào thị trường ebook, hầu hết các đơn vị xuất bản đều lo ngại sách của đơn vị mình bị nhân bản vô tội vạ mà không thu được đồng nào. Thực tế cho thấy, chỉ cần vài thao tác nhấp chuột đơn giản, một bản ebook có bản quyền có thể được cư dân mạng chuyền tay nhau “xài chùa”.

Để chống nạn xài chùa ebook hẳn nhiên là có cách. Như Công ty Văn hóa Phương Nam chẳng hạn, đơn vị này chống ebook lậu bằng biện pháp đơn giản: trao file bình thường cho người mua ebook. Trao file bình thường không có mã khóa thì làm sao chống việc phát tán tràn lan? Ổ khóa bảo vệ bản quyền của Phương Nam là trông cậy vào ý thức tôn trọng của người đọc ebook.

Sự trông cậy vào ý thức người đọc ebook để bảo vệ bản quyền sách của Phương Nam cũng thật có lý, bởi trong thế giới mạng không có “tường rào” nào là không thể vượt qua với những người quyết tâm đột nhập. Ông Đồng Phước Vinh, cho biết: “Về mặt kỹ thuật, chúng tôi số hóa các bản sách của đơn vị bằng “ổ khóa hai lớp”. Nhưng đây cũng chỉ là cách thức đề phòng… người ngay. Với các cao thủ hacker, chúng tôi xin treo “miễn chiến bài”. Vì phương cách kỹ thuật nào cũng không thể tuyên chiến với hacker nếu họ muốn đột nhập kho ebook của NXB Trẻ được”.

Số hóa nhiều danh tác NXB Trẻ hiện có hơn 1.000 tựa ebook và đang số hóa 1.000 tựa vào tháng tới, NXB Tổng hợp TP.HCM có khoảng 800 tựa, Công ty sách First News số hóa 100 cuốn trong bộ Hạt giống tâm hồn, các đơn vị xuất bản như: Alpha books, Nhã Nam, Chibooks, Phương Đông, Quảng Văn, Thái Hà books, Thời Đại, Tư Pháp, Tinta books… cũng có ebook tham gia thị trường. Nhiều danh tác của các tác giả nổi tiếng cũng đã được số hóa đến tay đông đảo người đọc. Những tác phẩm của các nhà văn Bảo Ninh, Nguyễn Ngọc Tư, Nguyễn Huy Thiệp, Nguyễn Nhật Ánh, Nguyễn Quang Sáng… cũng đã có thể gặp gỡ người đọc bằng con đường internet với giá dưới 10 ngàn đồng/bản ebook.

Treo “miễn chiến bài” với hacker của NXB Trẻ và “trông cậy vào ý thức” người đọc của Phương Nam có lẽ là giải pháp tình cảm nhất để ebook của mình tránh bị xài chùa. Nhưng trước khi nói chuyện “tình cảm” với nạn in lậu, các đơn vị kinh doanh ebook đã phải tự cứu mình bằng giá thành một bản sách ebook vô cùng rẻ. Như ebook của NXB Trẻ, NXB Tổng hợp TP.HCM và nhiều đơn vị khác chỉ có giá từ 1.000/bản đến dưới 10.000 đồng/bản.

Ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ - cơ quan chủ quản của Công ty Ybook cho rằng: “Với giá rẻ như vậy, tôi tin rằng bạn đọc không việc gì phải dùng sách không có bản quyền”. Còn ông Nguyễn Tuấn Việt, Giám đốc Ybook thì nói vui: “Chúng tôi đùa với nhau rằng sách số có giá như vậy còn rẻ hơn… vé số”.

Cơ hội lớn của văn hóa đọc

Lâu nay, rất nhiều người than phiền về văn hóa đọc ở ta bị xuống cấp nghiêm trọng, bằng chứng là một cuốn sách giấy chỉ in khoảng 1.000 - 2.000 cuốn nhưng bán vẫn không hết trong khi dân số ở tuổi đi học và đọc sách có hàng chục triệu người. Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng: do trong các năm qua sách giấy in rất nhiều tính theo số đầu sách và chính điều này khiến từng đầu sách được in ít lại. Bởi đứng giữa bạt ngàn tựa sách, bắt buộc người đọc phải lựa chọn mua những cuốn sách phù hợp với nhu cầu và với túi tiền của mình.

Nhưng với ebook thì khác, ông Nguyễn Minh Nhựt cho biết trong vài ngàn tài khoản vừa được thiết lập tại trang ybook.vn, có tài khoản đã nộp vào 500 ngàn đồng để mua sách dần dần. Như vậy với 500 ngàn đồng, người đọc có thể thiết lập một thư viện sách trên máy tính của mình và có thể cầm trên tay cả cái thư viện này đi bất cứ nơi đâu.

Không chỉ cá nhân mới dùng ebook, mà ngay cả những đơn vị đông người cũng đã bắt đầu tìm thấy ở ebook nhiều tiện lợi. Ngay hôm khai trương nhà sách ebook của mình, NXB Trẻ đã bán cho Thư viện Bà Rịa - Vũng Tàu để trang bị cho thư viện điện tử của tỉnh này với số ebook trị giá 100 triệu đồng. NXB Trẻ cũng được UBND Q.1, TP.HCM đặt hàng cung cấp ebook cho 10 phường trên địa bàn.

Phương thức thanh toán khi mua ebook cũng là một yếu tố thúc đẩy hoặc cản bước phát triển của thị trường này. Hiện việc trả tiền cho vài cuốn sách ebook dễ như nạp card điện thoại. Hai nhà mạng Vinaphone và MobiFone đã hợp tác với NXB Trẻ giúp người dùng ebook thanh toán bằng thẻ cào. Có lẽ từ năm 2012 trở đi, ebook sẽ là cơ hội lớn để phát triển văn hóa đọc tại Việt Nam nhờ giá rẻ đến gần như cho không!