Phim có 'mùi' (bài 2): Từ mượn đến thu tiền

Thời ngơ ngây

Một trong những bộ phim mở đường cho sự trở lại của dòng phim giải trí - thương mại, Lọ lem hè phố hay Gái nhảy phần 2 của đạo diễn Lê Hoàng (ra rạp đầu năm 2004) từng gây choáng váng cho cả khán giả lẫn các nhà làm phim nội về “khả năng lấy quảng cáo” theo kiểu… James Bond, khi hai nhân vật chính (Mỹ Duyên, ca sĩ Quang Dũng) có một màn “quảng cáo điện thoại Samsung” khá lộ liễu và chiếc xe 4 bánh Suzuki Vitara được “vần đi vần lại” trên màn ảnh. Nhưng theo tiết lộ của đạo diễn thì nhà làm phim (Hãng phim Giải phóng) chẳng thu được đồng nào từ hai thương hiệu này. Hình ảnh Samsung xuất hiện trong phim đổi lại việc đoàn làm phim được vào showroom của thương hiệu này quay thoải mái mà không phải trả tiền. Còn chiếc xe Vitara, vì đạo diễn Lê Hoàng cần một chiếc xe hơi để đặc tả sự giàu sang của nhân vật chính, hãng xe này sẵn sàng cho mượn và được “trả ơn” bằng những cảnh quay tới quay lui khiến khán giả bực mình!

Sau này nhắc lại chuyện quảng cáo xe hơi trong Lọ lem hè phố, đạo diễn Lê Hoàng còn đùa: “Thời bấy giờ người ta đi @ là sang lắm rồi thì chiếc Vitara mới có cửa chứ thời này mà đưa chiếc đó vào phim người ta cười cho thối mũi”. Và ở giai đoạn ấy, chính các “nhà tài trợ” cũng bối rối không biết nên làm thế nào để giới thiệu sản phẩm của mình trên phim cho hiệu quả.

Chuyện “mượn” này phổ biến hơn ở phim truyền hình và sản phẩm được mượn nhiều nhất là trang phục. Phim Công ty thời trang gắn với nhãn hiệu thời trang Sanding, Dốc tình với Nino Maxx, Hương phù sa với trang phục Foci, Ban mai xanh với Nem hay Nếu chỉ là giấc mơ với sản phẩm Chic-Land… Trước đó, hầu hết các diễn viên vào phim đều phải tự chuẩn bị quần áo cho vai diễn. Nay, có hãng thời trang lo giúp phần trang phục được xem là một cơ may.

Khi các nhà kinh doanh chính trong địa hạt quảng cáo nhảy vào thị trường sản xuất phim, việc quảng cáo sản phẩm trên phim dần đi vào chuyên nghiệp. Không chỉ có thời trang, tất cả các loại sản phẩm tiêu dùng lần lượt lên phim, từ bánh kẹo, thuốc men, mỹ phẩm đến địa ốc. Khác với thời đi mượn - cho mượn, khi phải trả tiền để được lên phim, nhà sản xuất phim cung cấp luôn bảng giá có ghi đầy đủ với số tiền thế này thì mức độ xuất hiện của sản phẩm sẽ thế nào. Ngược lại, cảnh quay nào có sản phẩm thì đại diện của nhà sản xuất cũng có mặt tại trường quay để “coi sóc”. Hầu hết các sản phẩm vào phim thời kỳ này là các thương hiệu nội địa.

Tới khi dòng phim do các ê-kíp Việt kiều sản xuất gia nhập thị trường phim nội thì các thương hiệu lớn và thương hiệu quốc tế bắt đầu đổ bộ lên màn ảnh. Theo thông tin của dân trong nghề, hầu hết các sản phẩm xuất hiện trong những phim “made-in Việt kiều” đều được quy thành tiền mặt. Một đạo diễn cho biết, các ê-kíp làm phim Việt kiều ngoài lợi thế có thể giao tiếp tốt với người đứng đầu của các nhãn hàng quốc tế tại Việt Nam, họ còn được ưu ái bởi khả năng “giữ mồm giữ miệng” và luôn biết cách giải quyết sự cố trong im lặng một cách chuyên nghiệp, không giống như những ê-kíp làm phim trong nước, chuyện chưa đến đâu thông tin đã tràn ngập trên mặt báo. Trên thực tế, Bẫy rồng thu được tiền từ một loại viên sủi và nhà nhập khẩu xe hơi BMW, Giao lộ định mệnh cũng có kinh phí quảng cáo từ việc đưa xe hơi BMW vào làm đạo cụ, Cưới ngay kẻo lỡ vừa có quảng cáo sơn, vừa có thương hiệu của một tạp chí… Và mới đây nhất, Lửa Phật đang chịu búa rìu dư luận xung quanh hợp đồng quảng cáo của một hãng rượu.

Chuyện quảng cáo trong phim chỉ bị dư luận đào xới khi tay nghề các nhà làm phim dở, đưa sản phẩm vào một cách sống sượng để khán giả phải nhai sạn. Xét trên bình diện này, rất ít phim Việt nào vượt qua được “ải” để sản phẩm xuất hiện tự nhiên, không làm vướng mắt khán giả. Không phải đạo diễn nào cũng làm được như Vũ Ngọc Đãng khi cho chiếc điện thoại thời thượng nằm nuột nà trên tay siêu mẫu Xuân Lan ở Những cô gái chân dài hay Victor Vũ với cảnh xe BMW “action” trong Giao lộ định mệnh…

Huyền Thơ
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần