Xứng với tầm vóc huyền thoại Nguyễn Chí Thanh

(Thethaovanhoa.vn) - Mới đây, vào dịp kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, 2 kênh VTV1 và VTV4 Đài Truyền hình Việt Nam cùng công chiếu bộ phim tài liệu dài 4 tập mang tựa đề Đại tướng nông dân ghi lại cuộc đời hoạt động cách mạng và công tích của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh.  

1. Điện ảnh người thật - việc thật của chúng ta đã có tới vài chục bộ phim chân dung.

Cái khác lạ đáng ghi nhận đầu tiên của bộ phim Đại tướng nông dân là tránh xa những vệt đường mòn mà một số người đi trước đã mắc phải.

Bộ phim mở đầu ngay bằng thời điểm Đại tướng Nguyễn Chí Thanh vừa từ miền Nam ra Bắc để trả lời trước Bác Hồ và Trung ương Đảng hai câu hỏi lớn: Chúng ta có đánh được Mỹ không và sẽ đánh thắng chúng bằng cách nào? Phim đẩy sâu hơn khi trích thêm tư liệu về Đại hội các Đảng Cộng sản và Công nhân trên thế giới họp tại Moskva năm 1960 - mà Đại tướng Nguyễn Chí Thanh có tham dự - để nhắc tới sự rạn nứt giữa các đảng anh em và “con ngáo ộp Mỹ” đang khiến nhiều người run sợ. 

Câu trả lời của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh cho thấy quyết tâm đánh Mỹ và thắng Mỹ của dân tộc ta còn mang ý nghĩa rộng lớn như thế nào. Ấp Bắc, Bình Giã, Núi Thành, Vạn Tường, Pleime… những lần giáp mặt đầu tiên với quân Mỹ. Chiến thuật “bám thắt lưng địch mà đánh” do Đại tướng Nguyễn Chí Thanh khởi xướng… căng thẳng, quyết liệt làm nổi bật tầm chiến lược chỉ đạo chiến tranh của một vị tướng cầm quân tài ba thao lược. Cách mở đầu như vậy của phim Đại tướng nông dân đã tạo ra hấp lực đối với người xem.

Không triển khai đường dây của bộ phim theo trình tự thời gian hoặc những diễn tiến, những sự kiện trong cuộc đời Đại tướng, cấu trúc của bộ phim như đan xen nhau giữa phim tư liệu đen trắng với phim màu vừa quay; mạch phim đang từ những năm tháng này bỗng chuyển sang những năm tháng khác; giữa những hình ảnh mang chất kể chuyện chen lẫn với những cuộc phỏng vấn các nhân chứng. Sự rạch ròi, chất nhựa kết dính các cảnh rời với nhau lột tả độ chân thực của những gì đang kể từ màn ảnh. Giọng điệu kể chuyện, cách dẫn dắt người xem từ phần này qua phần khác là lời tâm sự, sẻ chia, tuyệt nhiên không hề mang tính chất “lên lớp” hoặc áp đặt. 

2. Bộ phim Đại tướng nông dân không chỉ hạn chế đích đến trong việc giáo dục truyền thống, tạo niềm tự hào cho người xem. Điểm nổi trội nhất, cũng là thành công của bộ phim là ở chỗ phim tựa như đã tạo ra một diễn dàn giúp đông đảo người xem tìm lời giải đáp cho câu hỏi: Những tư tưởng chỉ đạo, những quyết sách lớn do Đại tướng đề xuất; tác phong và phẩm hạnh của một người lãnh đạo cao cấp như ông rọi chiếu và giải đáp điều gì cho những vấn đề nóng hổi nhất đang nảy sinh trong cuộc sống hôm nay?

Khi Đại tướng và Trung ương Đảng khẳng định chúng ta có thể đánh thắng quân Mỹ và thực tế cuộc kháng chiến chống Mỹ đã thắng lợi - điều này chứng tỏ phương châm độc lập, tự chủ đã được khẳng định từ mấy chục năm trước và bây giờ đang quán triệt trong đường lối đối nội, đối ngoại của chúng ta.

Tác phong gần dân, hiểu dân, thương dân thực lòng cùng những đức tính cần kiệm, trong sạch của Đại tướng chẳng đã nêu tấm gương sáng cho những người có chức quyền hôm nay sao? Đặc biệt lay động tâm can chúng ta khi phim phục hiện lại những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Thành phố Huế, nhiều cơ sở cách mạng ở Bình Trị Thiên bị phá vỡ. Trong những ngày bi tráng đó, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đã khẳng định: “Mất đất không phải là mất tất cả, mất lòng tin của người dân mới thật sự trắng tay”. Câu nói này được lặp đi lặp lại nhiều lần trong phim như một lời cảnh tỉnh thống thiết. Nói không quá rằng, tự thân việc bắc được nhịp cầu như trên, Đại tướng nông dân đã khẳng định sức sống trường tồn và sự bất tử của bản thân Đại tướng và những gì Đại tướng để lại cho đời sau.

Tô Hoàng
Thể thao & Văn hóa