Số hóa 'những mảnh vụn' về Hemingway

(Thethaovanhoa.vn) - Hầu hết người Mỹ chưa từng được đặt chân tới dinh thự của nhà văn Ernest Hemingway ở Cuba, nơi ông cho ra đời những tác phẩm văn học nổi tiếng nhất. Song mới đây, Nghị sĩ Mỹ James McGovern và Tổ chức Finca Vigia thông báo, 2.000 bản sao các giấy tờ và tài liệu đã được số hóa của nhà văn sẽ được chuyển về Thư viện John F. Kennedy ở Boston (Mỹ). 

Qua đó, các học giả và công chúng sẽ có được một cái nhìn đầy đủ hơn về cuộc đời của Hemingway.

Nhà văn Hemingway trong dinh thự Finca Vigia ở Cuba cùng vợ (trái) và vài người khách.

Những tư liệu “tạp nham” nhưng giá trị

Tổ chức Finca Vigia của Mỹ đang hợp tác với Cuba để bảo tồn các tài liệu, sách và kỷ vật của nhà văn được lưu giữ tại dinh thự Finca Vigia của ông gần La Habana, kể từ khi ông qua đời hồi năm 1961.

Trong số đó, có những cuốn hộ chiếu ghi dấu các hành trình của Hemingway, các bức thư viết tay của ông gửi cho vợ là bà Mary, hóa đơn thanh toán của các quầy bar, danh sách mua tạp phẩm và cả những cuốn sổ ghi chép những quan sát về thời tiết của ông. Tuy nhiên, trong đó không có bất cứ một bản thảo văn học nào.

Trong đống thư từ của nhà văn, có thư của nhà phê bình văn học Malcolm Cowley gửi cho Hemingway, ca ngợi về cuốn tiểu thuyết đoạt giải Nobel Văn học năm 1954 là Ông già và biển cả.  “Cuốn Ông già và biển cả cực kỳ tuyệt diệu. Ông già vô cùng phi thường, biển cả và con cá cũng vậy” - Cowley viết trong thư.

Năm 1940, nhà thơ kiêm nhà văn Mỹ Archibald MacLeish cũng đã gửi cho Hemingway một bức điện ca ngợi cuốn Chuông nguyện hồn ai sau khi sách được phát hành. Hay trong bức thư gửi cho nữ diễn viên Ingrid Bergman hồi năm 1941, Hemingway đã bày tỏ ý muốn bà thủ vai chính, bên cạnh Gary Cooper, trong bộ phim được dàn dựng từ tiểu thuyết Chuông nguyện hồn ai. “Tôi không muốn xem bất cứ ai diễn vai này ngoài cô” - Hemingway viết như vậy trong bức thư đánh máy và ông có giữ một bản sao bức thư này.

Hiện lên chân dung hoàn chỉnh về Hemingway

Jenny Phillips, cháu gái Maxwell Perkins, người biên tập của Hemingway, đã sáng lập Tổ chức Finca Vigia hồi năm 2004 sau một chuyến thăm tới La Habana. Lúc đó, bà thấy ngôi nhà của Hemingway trong tình trạng hư nát và phát hiện ra nhiều tài liệu cất dưới tầng hầm ẩm ướt trong dinh thự này.

Bà đã tìm mọi cách để đưa các nhà bảo tồn và chuyên viên lưu trữ văn thư tới Cuba nhằm cứu nguy cho các tư liệu và đào tạo các nhân viên lưu trữ văn thư Cuba. “Đây là những đồ tạp nham của nhà văn, song chúng phản ánh cuộc đời và công việc của ông. Lắp ghép tất cả những mảnh nhỏ vụn vặt đó, chúng ta tạo thành được một bức tranh lớn” - Phillips nói.

Thời gian này, dinh thự Finca Vigia ở Cuba vẫn đang trong quá trình phục chế. Bên cạnh đó, người ta còn xây dựng một tòa nhà mới có điều hòa nhiệt độ để lưu giữ các cuốn sách và tư liệu gốc của nhà văn.

Sandra Spanier, một nhà nghiên cứu về Hemingway đồng thời là giáo sư văn học, đã xem xét tất cả các tư liệu mới được số hóa này và nói rằng chúng sẽ giúp các nhà tiểu sử, các sử gia tạo được một bức tranh chân dung hoàn chỉnh hơn về Hemingway.

“Mặc dù không có tài liệu nào gây chú ý, không tìm thấy tiểu thuyết bị thất lạc nào ở đây, song những chi tiết mới sẽ giúp chúng ta hiểu thêm về Hemingway. Ông là một nhân chứng lịch sử thế kỷ 20. Công việc của ông phản ánh thời đại của ông, hay nói theo một cách khác, đã định hình nên thời đại của ông” - Spanier nói.

Các tài liệu tìm thấy ở Cuba còn bộc lộ rõ hơn vai trò của Hemingway trong Thế chiến II. Ông đã ghi chép tỉ mỉ mọi hoạt động hàng ngày của đơn vị, khi là một phóng viên chiến trường trong trận Bulge. Hơn nữa, trong thời gian ở Cuba vào năm 1942-1943, ông còn được Đại sứ quán Mỹ ở La Habana giao nhiệm vụ tuần tiễu vùng biển phía Bắc Cuba bằng chiếc thuyền đánh cá của mình để canh phòng tàu ngầm Đức.  

Góp phần bình thường hóa quan hệ giữa Mỹ và Cuba

Phillips cho biết, nhiều năm qua các học giả đã cố gắng tìm hiểu xem Hemingway còn để lại những gì ở Cuba, nơi ông sống từ năm 1939 đến năm 1960. Ông sống ở Cuba còn lâu hơn ở Key West, Florida, hay tại ngôi nhà riêng ở Idaho. Phillips đã dành thời gian thương thảo với các tổ chức cả ở Cuba và Mỹ để được quyền tiếp cận bộ sưu tập này.

Bà Mary Welsh, vợ Hemingway, đã trở lại Cuba vào năm 1961, sau khi nhà văn qua đời, với hy vọng tìm lại được các kỷ vật của ông. Đích thân Tổng thống Mỹ John F. Kennedy đã hỗ trợ sắp xếp chuyến đi cho bà để mang những kỷ vật của Hemingway trở về.

Chuyến đi này đã thành công và bà Welsh mang được nhiều tài liệu của nhà văn về Mỹ. Song bà có đốt một số tài liệu được cho là nhạy cảm và vẫn để lại rất nhiều tài liệu của nhà văn ở dinh thự Finca Vigia.

Nghị sĩ McGovern, người đang nỗ lực thúc đẩy bình thường hóa quan hệ giữa Mỹ và Cuba, nói rằng sự hợp tác trong dự án về Hemingway có thể góp phần làm giảm căng thẳng giữa 2 nước.

“Nghệ thuật, văn học và văn hóa có thể đưa mọi người gần nhau hơn. Điều này đã được thể hiện trong hơn 1 thập kỷ qua. Đây là một câu chuyện thành công và qua đó cho thấy chúng ta thực sự có thể thiết lập được các mối quan hệ thành công với người Cuba” - ông McGovern khẳng định.

Việt Lâm (theo AP)
Thể thao & Văn hóa