Nhà văn Lê Phan Nghị: Nhập vào “hồn núi” mà thương…

(TT&VH) - Lúc 13h10 phút ngày 9/7 bất ngờ nhận được tin nhắn qua điện thoại của Trưởng ban Nhà văn trẻ, TBT tạp chí Nhà văn Võ Thị Xuân Hà: “Bác Lê Phan Nghị đã mất ở Yên Bái, đột tử sau khi phổ biến công việc cho lớp bồi dưỡng viết văn vào trưa nay…”.

1. Một tin đau xót không thể ngờ tới. Cách đây 2 ngày, khi dự xong đêm giao lưu văn nghệ với Trường Cao đẳng VHNT&DL Yên Bái, nhà văn Lê Phan Nghị cùng với các nhà văn: Lê Minh Khuê, Nguyên An, Võ Thị Xuân Hà, Nguyễn Đức Sơn và một số cây bút trẻ còn ngắm phố núi, uống nước mía trên bờ hồ trò chuyện văn chương. Lúc đó nhà văn Lê Phan Nghị vẫn “đòi” uống bia và tếu táo chọc cười mọi người bằng những câu chuyện hài hước xung quanh lớp bồi dưỡng viết văn khóa 6.

Thứ Bảy (7/7) khi đi thăm thủy điện và lòng hồ Thác Bà cùng với các cây bút trẻ, nhà văn Lê Phan Nghị vẫn luôn là người cầm loa, cái trán hói, chân tay dài lòng thòng nhưng mạnh mẽ, thoắt vừa ở cuối đoàn đã phăm phăm vượt lên phía trước, giọng ông sang sảng hướng dẫn và nhắc nhở mọi người về lộ trình và thời gian đi. Có lúc khuôn mặt ông giãn ra, rồi hích hích cười khi nghe học viên viết văn nào đó đọc trại đi “Thác Bồ có Lê Phan Nghi/ Điện đóm thì ít mà đi thì dày/ Ngỡ rằng khi chim xa bầy/ Nào hay hồn núi vẫn đầy đặn nhau”. Các nhà văn trẻ vốn lắm trò, giấu loa đi, thì Lê Phan Nghị vẫn tếu táo “trên núi nhiều khỉ gió”, rồi làm động tác khum tay lại bắc loa đưa lên miệng mà gào.

Mặc dù đã bước vào tuổi xưa nay hiếm, nhà văn Lê Phan Nghị vẫn nhiệt tình tham gia vào công tác tổ chức Liên hoan thơ châu Á - Thái Bình Dương, rồi phụ trách sân thơ Thái Học với sự tham gia của 11 tỉnh thành trong Ngày thơ Việt Nam lần thứ 10.

Lê Phan Nghị viết văn sớm, ngay từ năm 1967, mới ngoài 20 tuổi ông đã có kịch bản Tình người hậu phương, rồi những tập truyện rất đáng chú ý Khi chim xa bầy (tập truyện ngắn, 2000), Những nẻo đời thường (tiểu thuyết, 2005), Những mảnh đời (tập truyện vừa, 2006), Hồn núi (tập truyện ngắn, 2008). Ông từng đoạt giải thưởng văn học 5 năm (1995 - 2000) và tặng thưởng văn học (2000 - 2005) của tỉnh Phú Thọ.

Trong cuốn Nhà văn Việt Nam hiện đại (in lần thứ 6), NXB Hội Nhà văn, trang 416 ghi rõ những suy nghĩ về nghề văn của ông “Tiền nhân có câu Văn chương hoa quốc túy vì vậy nghề văn là nghề cao quý, vinh quang. Địa vị, giàu sang, vẻ vang là nhất thời. Văn chương là trường tồn, vĩnh cửu. Sinh thời các nhà văn lao động miệt mài để có những tác phẩm văn học hay góp phần làm cho văn hóa Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc. Khi đến cõi về chốn vĩnh hằng các tác phẩm của họ vẫn cứ trường tồn cùng đất nước, dân tộc. Ngoài các bậc vĩ nhân, mấy ai có được vẻ vang như họ”.

Bây giờ nhà văn Lê Phan Nghị không còn nữa, lớp bồi dưỡng viết văn Nguyễn Du khóa 6 chỉ còn đôi ngày nữa là bế giảng, mà ông không chờ được. Cả dãy nhà ký túc xá 3 tầng buồn thiu, 61 học viên viết văn mắt hoe ướt, thẫn thờ, không còn ai được nghe giọng ông dặn dò ân cần nữa, ngay cả chuyện liên hoan và đi thăm Mường Lò cũng đã hủy bỏ.

Mấy ngày nắng đỏ, hôm qua thành phố Yên Bái vừa đột ngột mưa to như trút nước, có điềm gì chăng? Lê Phan Nghị ơi, chẳng phải ông đã bảo rằng văn chương hoa quốc túy đấy sao, hình như ông chỉ làm cuộc dạo chơi mới, nhập vào hồn núi mà thương cho những nẻo đời thường…

Lê Minh Đạt