Khai mạc Festival Huế 2014: Mãn nhãn với lễ phục triều Nguyễn

1. Triển lãm trưng bày (bản chụp) 25 trong tổng số 54 bức tranh của họa sỹ Nguyễn Văn Nhân vẽ lễ phục triều Nguyễn từ “Thiên tử cho đến tôn thất” thời điểm đầu thế kỷ  19. Như TT&VH đã thông tin, đây là một tập tranh vốn đã thất tán các đây trên 110 năm kể từ ngày nó ra đời.

Đông đảo người quan tâm đến triển lãm

Ngoài bộ tranh ghi rõ dòng chữ Hán viết bằng son: Hoàng phái sắc phục tự thiên tử chí tôn thất; chữ Pháp viết bằng mực: Grande tenue de la Cour d’Annam par Nguyễn Văn Nhân, Biên tu du Hàn-lâm en disponibilité. Hué Décembre 1902 (Đại lễ phục của triều đình An Nam, do Nguyễn Văn Nhân, chức Biên tu Viện hàn lâm hưu trí vẽ. Huế, tháng 12 năm 1902).

Theo nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn, Bộ tranh lễ phục triều Nguyễn của Nguyên Văn Nhân là một loại tác phẩm được vẽ theo lối truyền thần, chi tiết, tỉ mỉ. Đây là lối vẽ hiện đại vào thời điểm ra đời của nó với những kỹ thuật tiếp thu từ phương Tây như luật viễn cận, giải phẫu học (anatomi). Điều đó cho thấy, các bức tranh được kết hợp khá nhuần nhuyễn hội họa truyền thần với hội họa phương Tây mới du nhập, đưa nghệ thuật truyền thần phát triển đến một bước mới.

Chân dung các nhân vật qua ngọn bút tài hoa của Nguyễn Văn Nhân thể hiện thần thái sinh động, trung thực và một tỷ lệ nhân thể hợp lí và chuẩn xác so với tranh truyền thần của các thế hệ đi trước. Các loại phẩm phục, trang phục hoàng gia, triều thần, binh lính… được họa sĩ miêu tả hết sức chi tiết từ màu sắc đến các hoa văn trang trí. Vì thế, bộ tranh được xem là di sản quý báu, là tài liệu quan trọng để phục vụ nghiên cứu về trang phục cung đình Nguyễn, đặc biệt vào thời kỳ cận đại, nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn nhấn mạnh.

Trang phục của Hoàng tử, Công chúa và Phò mã

2. Cho đến nay, giới nghiên cứu vẫn chưa biết vì sao bộ tranh quý trên lại lưu lạc ra ngoài và hiện đang thuộc sở hữu của nhà sưu tập nào? Được biết, vào năm 2011, bộ tranh từng xuất hiện và được rao bán với giá 35.000 USD, song Việt Nam đã để vuột mất cơ hội. Và bây giờ, thông tin về người thủ đắc bộ tranh quý này vẫn đang trong vòng bí mật.

Trong lời tựa cuốn L’art à Hue (Mỹ thuật Huế), linh mục Léopold Cadière đã nhận xét về họa sỹ Nguyễn Văn Nhân như sau: “Ông Nhân là người An Nam đầu tiên cộng tác với tôi trong việc nghiên cứu và sưu tầm các kiểu hoa văn thời Nguyễn. Rất tiếc là khi tập L’art à Hue xuất bản năm 1919 thì ông đã qua đời”.

Triển lãm sẽ kéo dài cho đến hết Festival Huế 2014. Toàn bộ số tranh được tặng cho Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán bán để làm từ thiện trong dịp Phật đản PL 2558 - Giáp Ngọ 2014.

Xem hình ảnh lễ phục triều Nguyễn trưng bày tại Huế tại đây.

Trần Ngọc
Thể thao & Văn hóa