Giá như Giao lộ... định mệnh

(TT&VH) - Với quyết định loại Giao lộ định mệnh khỏi danh sách phim tranh giải Cánh diều vàng 2010, Hội Điện ảnh và các cơ quan chức năng đã thể hiện thái độ trước một “nghi án đạo phim”. Nhưng trong “thế giới phẳng” này, chúng ta nhìn nhận thế nào về hiện tượng này? 

Hôm qua (ngày 5/3), Hội Điện ảnh VN gửi Thông báo (số 2) về việc tổ chức Ngày Điện ảnh và Giải thưởng Cánh diều 2010. Nội dung chính của thông báo này là việc rút Giao lộ định mệnh khỏi danh sách phim tranh giải Cánh diều.

Nội dung thông báo cho biết: “17h00 ngày 04 /3/2011 tại trụ sở Trung ương Hội Điện ảnh Việt Nam - 51 Trần Hưng Đạo, Hà Nội, Ban Thường vụ Hội Điện ảnh Việt Nam đã tổ chức cuộc họp mở rộng để xem xét công tác chuẩn bị và triển khai các hoạt động Ngày Điện ảnh Việt Nam và Giải thưởng Cánh diều 2010 của Hội; trong đó có việc tham dự của bộ phim truyện nhựa Giao lộ định mệnh (GLĐM, đạo diễn: Victor Vũ, Công ty CP Truyền thông Quảng cáo Ngôi Sao Saiga Films sản xuất) tại Giải Cánh diều lần này của Hội... Về việc bộ phim GLĐM đăng ký tham dự giải Cánh diều, trước thực tế gần đây có những thông tin về việc phim GLĐM có nhiều điểm giống với bộ phim Shattared của Mỹ, Ban tổ chức cùng các thành viên cuộc họp đã xem, thẩm định phim để có hướng xử lý thích hợp. Sau khi cân nhắc ý kiến chung  của cuộc họp và để bảo đảm tiêu chí của Giải thưởng Cánh diều là đề cao tính sáng tạo có sự tìm tòi, phát hiện mới về nội dung và nghệ thuật, Ban Tổ chức quyết định rút phim GLĐM khỏi danh sách phim truyện nhựa dự thi Giải thưởng Cánh diều 2010 của Hội Điện ảnh Việt Nam”.

Với quyết định loại Giao lộ định mệnh khỏi danh sách phim tranh giải Cánh diều vàng 2010, Hội Điện ảnh và các cơ quan chức năng đã đi đến cùng một “nghi án đạo phim”. Nhưng trong “thế giới phẳng” này, vấn đề đặt ra là, chúng ta nhìn nhận thế nào về hiện tượng này?

Khi giới phê bình cũng có phần trách nhiệm

Trong cuộc trao đổi với TT&VH, nhà lý luận phê bình điện ảnh - TS Vũ Ngọc Thanh, Phó Tổng biên tập Tạp chí Điện ảnh VN, cho biết: “Tôi đã xem cả hai bộ phim và có cảm nhận hai phim có những chi tiết, tình huống, nhân vật... giống nhau đến khó hiểu! Việc Hội Điện ảnh và BTC giải thưởng Cánh diều loại Giao lộ định mệnh ra khỏi danh sách phim dự thi là hoàn toàn chính đáng. Gửi một tác phẩm như vậy đi thi cũng chứng tỏ sự không tôn trọng khán giả”.

Trước câu hỏi, trong khi “nghi án đạo phim” kéo dài gần nửa năm trời (cuối năm 2010, sau khi Giao lộ định mệnh công chiếu, trên các diễn đàn và báo chí đã ồn ào xung quanh sự việc), giới lý luận phê bình điện ảnh ở đâu, TS Thanh cho rằng giới phê bình cũng có một phần trách nhiệm. “Bởi vì thực tế, nhiều người trong giới phê bình điện ảnh “ngại” va chạm hoặc đơn giản là không có thói quen lên tiếng trước công luận” - TS Thanh cho biết thêm.

Giá như công bố là phim “remake”

Trước Giao lộ định mệnh, có thể nói, lịch sử điện ảnh Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp “remake” (làm lại) phim nhựa nào. Nhưng với lãnh địa phim truyền hình, việc một bộ phim bị cho là “copy” từ kịch bản nước ngoài lại là chuyện “xưa như trái đất”.

Một thời gian, báo chí cũng tốn chút ít giấy mực về việc bộ phim truyền hình dài tập gây “sốt”: Người đàn bà thứ hai nhưng kịch bản chỉ được ghi khá chung chung là dựa theo cốt truyện Trung Quốc. Sau Người đàn bà thứ hai, Tin vào điều không thể, với vai diễn khá thành công của Á hậu Ngọc Oanh, lại bị phát giác là “anh em sinh đôi” với bộ phim Trung Quốc Cảm ơn anh đã yêu em từng phát trên sóng tại Việt Nam trước đó. Trong cả hai trường hợp của Người đàn bà thứ hai và Tin vào điều không thể, phim để lại dấu ấn với khán giả, duy chỉ có việc “sáng tác”, “chuyển thể” hay “dựa theo” là còn lẫn lộn và gây tranh luận.

Với trường hợp của phim nhựa, TS Thanh nhận định, “remake” phim đã là thông lệ trên thế giới, không phải chuyện xa lạ. Xét về chuyên môn, đó là một việc hoàn toàn bình thường. Trong các trường hợp đó, việc làm lại được công khai, và phù hợp với suy nghĩ, thuần phong mỹ tục nước sở tại nếu việc làm lại phim vượt biên giới. Nhưng vấn đề của Giao lộ định mệnh lại là việc đạo diễn Victor Vũ không thừa nhận “remake” mà cho rằng đó chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên.

Hà Chi