Đạo diễn "Vương quốc dục cảm" qua đời: Một sự nghiệp đầy ắp tranh cãi

17/01/2013 07:04 GMT+7 | Phim


(Thethaovanhoa.vn) - Nagisa Oshima, đạo diễn của một trong những bộ phim về tình dục gây chấn động thế giới In the Realm Of The Senses (Vương quốc dục cảm), qua đời ở tuổi 80 vì bệnh viêm phổi vào chiều thứ Ba 15/1 tại một bệnh viện gần Tokyo, Nhật Bản.

Bệnh viện nơi Oshima trút hơi thở cuối cùng thuộc tỉnh Kanagawa. Trong mấy năm đấu tranh với căn bệnh viêm phổi, đạo diễn kỳ cựu nhiều lần bị đột quỵ, bị liệt và cuối cùng qua đời trên giường bệnh, chấm dứt hàng thập kỷ một mình đối đầu với cả nền điện ảnh Nhật.

Tranh cãi không bao giờ dứt

Theo Japan Daily Press, các bộ phim nghệ thuật của Oshima tạo dấu ấn vì… bị công luận chỉ trích quá nhiều. Ông cũng nổi tiếng là một nhà làm phim chống kiểm duyệt một cách mạnh mẽ. Không gắn mình với một thể loại phim cụ thể, Oshima khai thác nhiều đề tài, từ tình dục, tội phạm cho đến các vấn đề chính trị, xã hội.

Tác phẩm nổi tiếng và tai tiếng nhất của Oshima chính là In The Realm Of The Senses (1976), bộ phim từng bị xếp vào dòng phim khiêu dâm nhưng sau này được công nhận là phim nghệ thuật, thậm chí được đưa vào chương trình đào tạo điện ảnh ở nhiều nước trên thế giới.

Nhận xét về sự nghiệp của đạo diễn người Nhật Nagisa Oshima, trang web điện ảnh Twitch nhận định: “Nhiều bộ phim của Oshima vẫn quá táo bạo và phiêu lưu so với tiêu chuẩn của điện ảnh hôm nay”

Hai nhân vật Sada Abe và Kichizo Ishida trong phim này lấy hình mẫu từ người thật, những con người đã đi vào rất nhiều tác phẩm văn học và điện ảnh khác của Nhật Bản.

Ngay từ quá trình sản xuất, In The Realm Of The Senses đã gặp nhiều khó khăn. Phim phải nhờ một doanh nghiệp Pháp đứng tên sản xuất mới được phép quay ở Nhật. Những cảnh nhạy cảm không thể xử lý ở Nhật nên phim phải sang Pháp làm hậu kỳ. Khi ra mắt, phim cũng bị cắt và làm mờ nhiều đoạn.

Sang Mỹ, In The Realm Of The Senses bị cấm chiếu tại LHP New York, nhưng sau đó được chiếu tại rạp. Phim vấp phải một số khó khăn tương tự tại Đức, Anh, Canada, Bồ Đào Nha… Tại Bồ Đào Nha, phim thậm chí được chiếu trên đài truyền hình quốc gia RTP nên càng khiến dư luận nổi sóng.

Đến nay, giới chuyên môn vẫn tiếp tục tranh cãi về ranh giới giữa nghệ thuật và đồi trụy ở bộ phim. Phim chưa bao giờ được chiếu trọn vẹn ở Nhật, nhưng ngày nay, bản gốc của nó vẫn khá dễ tìm trên mạng. Nhà sản xuất của phim là Koji Wakamatsu, một đạo diễn nổi tiếng khác của Nhật, mới qua đời năm ngoái vì tai nạn giao thông.

Năm 1978, một phim về tình dục gây xôn xao khác của Oshima là Empire Of Passion (Vương quốc cảm xúc) ra mắt mang lại cho ông vinh quang lớn: giải Đạo diễn xuất sắc tại LHP Cannes năm đó.

Vì những khó khăn mà các tác phẩm của mình gặp phải khi phát hành, đạo diễn Oshima từng nói ông “ghét nền điện ảnh Nhật ở mọi khía cạnh của nó”, Japan Daily Press trích dẫn nguyên câu này. Ông ghét sự áp đặt (chính xác hơn là kiểm duyệt) mà với ông, những người khác chấp nhận được vì họ coi đó là tinh chế, lịch thiệp và để hướng tới cái đẹp lý tưởng của điện ảnh.

In The Realm Of The Senses có thể là phim gây tranh cãi nhất của Oshima, nhưng ở phương Tây, ông được biết đến nhiều hơn nhờ bộ phim năm 1983 Merry Christmas, Mr. Lawrence (Chúc mừng Giáng Sinh, ông Lawrence).

Đây là phim chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết chiến tranh của nhà văn Laurens van der Post và là phim nói tiếng Anh duy nhất của Oshima. Đạo diễn mời được cả huyền thoại nhạc rock người Anh David Bowie đóng một vai trong phim. Merry Christmas, Mr. Lawrence được vào danh sách tranh giải Cành cọ vàng tại Cannes năm 1983 nhưng không được giải.

Không thèm đếm xỉa đến sự cấm kỵ

Sinh thời, Oshima không sống ẩn dật mà thường xuyên xuất hiện trên các chương trình trò chuyện truyền hình, nổi tiếng vì hay khơi mào các cuộc đấu khẩu. Soichiro Tahara, một nhà báo kiêm người dẫn chương trình truyền hình thường cãi cọ với Oshima, tưởng nhớ trên Twitter sau khi ông chết: “Tôi từng sợ ông nhưng ông cũng là một người anh luôn ủng hộ tôi. Ông đã dạy tôi nhiều thứ, kể cả bằng cách mắng mỏ và la hét. Nhưng những lời nói của ông luôn trìu mến”.

“Ông không bao giờ quan tâm đến sự cấm kỵ và phục tùng, không quan tâm một chút nào. Ông luôn nói điều ông muốn nói, điều ông phải nói. Rất khó tìm thấy một người như ông trong cuộc đời này”.

“Bố tôi đã qua đời trong bình yên”, con trai út của Oshima là Arata nói với AFP hôm 15/1. “Ở cạnh ông trong bệnh viện là các thành viên trong gia đình, mẹ tôi Akiko và anh trai tôi Takeshi. Tôi đã không ở đó. Bố tôi vào viện từ cuối năm 2011”. Arata trả lời phỏng vấn khi đang ở trong ngôi nhà của người bố quá cố tại thành phố Fujisawa thuộc tỉnh Kamakura.

Sinh năm 1932 tại Kyoto, Oshima bỏ dở chương trình đại học ngành luật và chuyển đến Tokyo để làm việc cho hãng sản xuất phim Shochiku. Ở Tokyo, ông cố gắng không để bản thân bị ảnh hưởng từ các đạo diễn điện ảnh nổi tiếng nhất Nhật Bản như Yasujiro Ozu, Kenji Mizoguchi và Akira Kurosawa. Thay vì thế, ông học tập phong cách của đạo diễn Pháp Jean-Luc Godard. Sau này, ông cũng được nhiều tờ báo so sánh với Godard.

Bộ phim đầu tay của Oshima ra năm 1959 - A Town Of Love And Hope (Thị trấn tình yêu và hy vọng) - được ghi nhận là tác phẩm mở đầu cho phong cách làm phim “làn sóng mới” của Nhật. Phim cuối cùng của Oshima là Taboo (Cấm kỵ), nói về một võ sĩ đạo đồng tính, ra mắt năm 1999, 3 năm sau khi ông bị một cơn đột quỵ. Taboo cũng dự LHP Cannes cùng năm.

Mi Ly
Thể thao & Văn hóa

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm