Ai người mang đến những bông hồng?

(Thethaovanhoa.vn) - Chuyện kể rằng, có một chàng họa sĩ nọ vì yêu một nàng ca sĩ, vì biết nàng thích hoa hồng, đã bán cả gia tài chỉ để tặng nàng cả đại dương hồng thắm. Nhưng đoạn kết chuyện không thắm như màu hồng mà xám xịt. Nàng ca sĩ ra đi, chàng họa sĩ ở lại khánh kiệt. Ở giữa họ là một mối tình vô phương...

Câu chuyện này đã được “người đàn bà hát” Alla Pugacheva hát lên vào tháng 11/1982 và từ đó đến nay, Triệu đóa hoa hồng (Million of scarlet roses, Миллион алых роз) đã trở thành câu chuyện tình được rất nhiều người yêu thích.

“Một chuyện tình yêu anh họa sĩ”

Chuyện tình của chàng họa sĩ và nàng ca sĩ là có thật. Chàng tên Niko Pirosmani, người Gruzia, một họa sĩ chưa được nhiều người biết đến, cuộc sống đong ăn từng bữa. Nàng, Marguerite de Sevres, có vẻ đẹp của một tiểu thư đài các, là một ca sĩ đến từ Paris hoa lệ. Họ gặp nhau vào tháng 3/1909, chính xác hơn Pirosmani là người trông thấy Marguerite đầu tiên bởi đơn giản khi ấy Marguerite dừng chân ở Tiflis (tên gọi cũ của Thủ đô Tbilisi, Gruzia) trong một tour biểu diễn và chắc chắn nàng chẳng có một ý niệm nào về một gã họa sĩ 47 tuổi đang nhìn mình say đắm giữa đám đông. Nhưng đó là cuộc gặp gỡ số phận để thay đổi cuộc đời Pirosmani, ít ra cũng lóe sáng được một thời gian ngắn ngủi trong suốt cuộc hành trình có tên là cuộc đời vốn chẳng sáng sủa gì của ông.

Marguerite de Sevres, nhân vật làm họa sĩ Niko Pirosmani si mê

Pirosmani đã yêu ngay Marguerite từ cái chạm mắt đầu tiên. Vẻ đẹp rực rỡ cùng giọng hát thánh thót của nàng đã hạ gục ông. Nhưng giữa họ là một khoảng cách lớn. Đến đây thì câu chuyện xuất hiện nhiều dị bản, có người bảo giữa hai người đã nảy sinh tình yêu nhưng nàng ca sĩ đã bỏ chạy vì chàng họa sĩ quá cháy bỏng. Nhưng phần đông đều khẳng định đây thuần là mối tình một hướng, chàng đã ngỏ lời nhưng nàng không đáp lại. Và lúc ấy chàng họa sĩ quyết định chơi ván cuối. Biết nàng thích hoa, đặc biệt là hoa hồng chàng quyết định làm điều bất ngờ.

Và phần tiếp theo lại tiếp tục trở lại mạch có thật.

Họa sĩ Pirosmani sau đó đã về bán tất cả, từ nhà cửa, tranh vẽ sơn dầu, cọ, giường ngủ... để lấy một số tiền đủ để mua cả ngàn bông hồng tặng Marguerite. Một sáng tháng 3/1909, góc phố Sololaki đối diện quảng trường công cộng, nơi Marguerite đang trọ ở, bỗng náo nhiệt khác thường. Từng đoàn xe nối nhau đổ xuống cơ man là hoa hồng. Cả một con đường tràn ngập hoa. Bọn trẻ tò mò, các nàng thiếu nữ ôm ngực thảng thốt... Sau này, những người chứng kiến cảnh tượng đó kể lại rằng, họ không biết mối tình ấy như thế nào nhưng cảnh tượng lúc ấy giống như cổ tích. Hoa hồng có lẽ được mua không chỉ ở Tiflis mà khắp mọi nơi, cả một không gian quảng trường đẫm mùi hoa.

Marguerite lúc ấy đang ở lầu 2, nghe thấy tiếng ồn ào bên dưới, cô vén cửa ra nhìn và cực kỳ ngạc nhiên khi dưới vòm cửa là một đại dương hoa hồng được trải đến ngút mắt. Từ phía xa, Pirosmani đi đi lại lại trong dáng mảnh khảnh quá khổ. Anh đang chờ một phép màu. Và anh cũng chờ lá bài cuối cùng sẽ giúp anh cán đích.

Marguerite cực kỳ xúc động. Nhưng đó là cái xúc động của khoảnh khắc. Nhưng nàng vẫn xuống, ôm lấy Pirosmani và tặng chàng một nụ hôn.

Không lâu sau đó, gánh hát trở về Paris. Hồng đã tàn, mọi thứ trở lại như cũ, chỉ duy nhất trái tim chàng họa sĩ không còn đập như xưa bởi “Ngôi nhà xinh anh đã bán, bằng dòng máu nóng trái tim mình”... Những gì sót lại là một bức họa Pirosmani vẽ Marguerite mặc váy trắng và tay trái đang cầm bó hồng màu... trắng. Không có màu đỏ trong cuộc tình ấy.

Cũng có dị bản nói rằng nữ ca sĩ khi về lại Pháp đã yêu và lấy một người sau này trở thành Bộ trưởng Văn hóa Pháp. Sau này khi trở lại Gruzia, nữ ca sĩ khi biết người từng mang tặng mình cả triệu bông hồng đã qua đời vì bệnh, bà cảm động và nhờ những mối quan hệ để quyên tiền dựng tượng ông, sau đó tổ chức triển lãm tranh của ông tại Paris.

Tất cả chỉ là dị bản chưa ai chứng thực nhưng là một cái kết có hậu cho những ai thích tin vào cổ tích. Chỉ có điều, nếu có thật, tất cả cũng đã là quá muộn.

Pirosmani vẽ bức Margarita vào năm 1909, dựa trên câu chuyện tình với Marguerite de Sevres

“Tình yêu thường hay mang buồn bã”

Mối tình tuyệt vọng ấy sau này đã được văn hào Konstantin Paustovsky năm 1960 kể lại trong câu chuyện Tấm vải sơn tầm thường nằm trong quyển thứ năm Бросок на Ioг (Về phương nam) thuộc tiểu thuyết Повесть о жизни (Tiểu thuyết cuộc đời). Để rồi từ câu chuyện này, hơn 20 năm sau được nhà thơ huyền thoại Andrey Andreyevich Voznesensky viết thành lời trong ca khúc (giai điệu được sáng tác bởi Raimonds Pauls) đã trở thành bất hủ, Triệu đóa hoa hồng.

Đúng ra hoa hồng vẫn chưa phải là hoa hồng vì thập niên 1970 ca khúc này đã được sáng tác với phần lời khác hoàn toàn. Raimonds Pauls đã viết nhạc với tựa đề theo tiếng Latvia, Davaja Mariņa (Marinya - Nữ thần của số phận, lời của Leons Briedis). Bài hát ra mắt năm 1981 qua tiếng hát của Aija Kukule và Liga Kreicberga nhưng không thành công. Năm 1982, nhà thơ Andrey Andreyevich Voznesensky bàn với nhạc sĩ Raymonds Pauls về một phương án mới cho phần lời, lần này lấy theo câu chuyện của Paustovsky nói về cuộc tình đau khổ giữa chàng họa sĩ và nàng ca sĩ phương xa. Rayonds đồng ý và sau đó phần lời mới được hoàn thành. Cả hai quyết định sẽ giao bài này cho Alla Pugacheva, nữ ca sĩ hàng đầu của Liên Xô lúc ấy thể hiện. Lúc đầu Alla từ chối vì cô không thích nó nhưng nhà thơ Andrey Andreyevich Voznesensky nói rằng những vần thơ đẹp thế này là ông viết ra để tặng cô. Lúc ấy Pugacheva cũng đã hát khá nhiều bài nổi tiếng của Raymonds Pauls. Cuối cùng Pugacheva đồng ý. Những gì còn lại sau đó đã được lịch sử gọi tên.

Bài hát nhanh chóng nổi tiếng khắp liên bang Xô Viết. Đài Truyền hình Trung ương Liên Xô đã phải chiếu lại hàng nghìn lần theo yêu cầu của khán giả và trở thành ca khúc để đời của Raymonds Pauls. Ở Nhật bài hát được yêu thích khắp nơi và Alla Pugacheva trở thành nữ ca sĩ Xô Viết được yêu thích nhất tại đây.

Tại Việt Nam ca khúc này cũng nhanh chóng được yêu thích đặc biệt vào năm 1984 qua tiếng hát của Ái Vân. Phần lời ca khúc này do NSND Trung Kiên đặt. Thời điểm đó ông đang học tại Liên Xô, khi thấy ca khúc này có giai điệu và phần lời quá đẹp ông quyết định chuyển ngữ và đưa Ái Vân hát đầu tiên. NSND Trung Kiên vẫn giữ nguyên phần lời gốc và ông đã chuyển ngữ rất đẹp. Sau 30 năm ông vẫn đánh giá đây là một trong những các khúc Xô Viết bất hủ và ông vẫn yêu nhất tiếng hát Ái Vân qua phần lời Việt dù ca khúc này đã được nhiều ca sĩ trong nước thể hiện khá thành công sau đó như Hồng Nhung, Nhã Phương...

Triệu đóa hoa hồngvới tiếng hát Ái Vân

“Tình yêu thường hay mang buồn bã”, NSND Trung Kiên đã viết nên tâm trạng chàng họa sĩ đầy tuyệt vọng. Và ở góc độ nào đó, ông cũng viết hộ cả Alla Pugacheva và Ái Vân...

Ngày 1/6/2010 nhà thơ Andrey Andreyevich Voznesensky qua đời. Trong buổi tiễn đưa ông, ca sĩ Alla Pugacheva đã nói rằng “Triệu bông hồng mà ông đã tặng sẽ không bao giờ héo úa trong tâm hồn tôi”. Và chắc chắn Alla Pugacheva không phải là người duy nhất thốt ra điều ấy.

Nguyên Minh
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần