Thế giới trong tuần: Quá nhiều, quá mập

(TT&VH Cuối tuần) - Những nhà khoa học ở châu Âu vừa công bố một nghiên cứu cảnh báo loài người đã quá đông, và quan trọng hơn, quá béo phì. Theo đó, quá nhiều người bị thừa cân đến mức họ tương đương với thêm 300 triệu miệng ăn nữa trên hành tinh Trái đất.

Ví dụ điển hình là khu vực Bắc Mỹ. Dân số người trưởng thành ở đây là 260 triệu người, nhưng tính theo cân nặng thì con số đó phải cao hơn 30%, tương đương 340 triệu người. Nếu mọi quốc gia trên thế giới đều béo như người Mỹ, thì Trái đất sẽ phải cõng thêm khoảng một tỷ người nữa, tương đương với dân số Ấn Độ, nhiều hơn dân số Brazil và bằng ba phần tư dân số Trung Quốc.

Danh sách 10 nước mập nhất và 10 nước ốm nhất thế giới

Trong hàng trăm năm qua, nhiều học giả hàng đầu đã lo lắng về sự tăng dân số trên Trái đất. Năm 1798, nhà kinh tế học nổi tiếng người Anh Thomas Malthus đã cảnh báo dân số tăng quá nhanh sẽ khiến cầu lương thực vượt qua cung và gây ra những nạn đói khủng khiếp. Năm 1968, trong cuốn sách bán chạy The Population Bomb (Quả bom dân số), giáo sư sinh học người Mỹ Paul R.Ehrlich đã lên tiếng ủng hộ việc kiểm soát sinh sản nếu cần thiết. Gần đây hơn, một trong những kinh tế gia nổi tiếng nhất thế giới, Jeffrey Sachs kêu gọi: “Hành tinh của chúng ta đang đông đúc chưa từng thấy. Mọi thứ đang đi quá giới hạn xét trên khía cạnh con người, kinh tế và sinh thái”.

Nhưng một nghiên cứu cân nặng của các quốc gia (Weight of Nations: An Estimation of Human Biomass) vừa được công bố trên tạp chí y khoa BMC Public Health (London) cho thấy chúng ta nên lo ngại về việc trẻ em được sinh ra ở đâu, hơn là có bao nhiêu trẻ ra đời. Vì nếu đứa bé được sinh ra ở Mỹ, rốt cuộc chúng sẽ, tính trung bình, nặng gần gấp đôi so với một bé ở Bangladesh hay Việt Nam, khiến cho nhu cầu lương thực thực phẩm của chúng cũng hơn hẳn.

Ian Roberts, giáo sư dịch tễ học và y tế công cộng tại Đại học Y khoa và các bệnh nhiệt đới London, cho biết: “Trong nhiều năm, cuộc thảo luận của chúng ta tập trung vào việc châu Phi có dân số quá nhiều và tăng quá nhanh. Nhưng mọi chuyện phức tạp hơn thế vì những người béo phì chắc chắn mới để lại nhiều dấu vết sinh thái hơn, xét theo tỷ lệ”.

Một người Mỹ nặng bằng gần hai lần một người Việt Nam

Nếu chúng ta mập hơn, như người Mỹ chẳng hạn, chúng ta sẽ cần nhiều năng lượng hơn để di chuyển. Nên một người mập mạp sẽ cần ăn nhiều hơn một người gầy để thực hiện cùng một mức độ hoạt động thể chất. Thật ra, những người béo phì tiêu tốn nhiều năng lượng hơn những người gầy ngay cả nếu họ chỉ ngồi một chỗ. Theo số liệu của Liên Hiệp Quốc và Tổ chức y tế Thế giới (WHO), 4,6 tỷ người trưởng thành trên Trái đất có cân nặng 290 triệu tấn. Với số người béo phì như hiện tại, Trái đất coi như phải nuôi thêm 300 triệu người có chiều cao và cân nặng trung bình nữa. Những người mập, với chỉ số BMI lớn hơn 25, làm tăng trọng lượng của hành tinh thêm 15 triệu tấn. Những người béo phì, với chỉ số BMI lớn hơn 30, làm tăng trọng lượng của hành tinh thêm 3,4 triệu tấn. Nếu tất cả những người đó đều có trọng lượng chuẩn trung bình, Trái đất sẽ bớt đi được 298 triệu miệng ăn, tương đương 6,2% dân số toàn cầu, gần tương đương với dân số Mỹ.

Châu Á là nơi con người có cân nặng thấp nhất. Không tới 1/4 dân số ở đây quá cân. Một người châu Á trung bình (cả nam lẫn nữ) cân nặng 57,7kg. Nếu mọi người trên thế giới đều nặng như một người Nhật trung bình, dân số thế giới sẽ nhẹ hơn 5%, tương đương 235 triệu người. Có lẽ bạn nên đi ăn sushi ngay sau khi đọc bài báo này! Ngược lại, một người Bắc Mỹ trung bình nặng 80,7kg và gần 3/4 dân số bị thừa cân. Khoảng 1/3 những người béo phì trên toàn Trái đất sống ở Bắc Mỹ.

Nghiên cứu nói trên cũng đánh giá chiều ngược lại. Với một tấn cân nặng, chỉ có thể tạo ra 12,2 người ở Mỹ, nhưng tới 20 người ở Việt Nam, tức là một người Mỹ trung bình gần bằng hai người Việt Nam, khiến chúng ta là một trong những nước thấp bé nhẹ cân nhất thế giới. Với cân nặng trung bình 51kg, Việt Nam xếp thứ tư từ dưới lên trong danh sách cân nặng toàn cầu, ít hơn mức trung bình gần 7kg và chỉ hơn 3 nước Nam Á là: Sri Lanka, Nepal và Bangladesh.

Giáo sư Roberts hy vọng nghiên cứu mới này sẽ “đặt việc nghiên cứu béo phì dưới góc nhìn sinh thái” kết nối cuộc chiến chống béo phì ở các nước phát triển với sự khích lệ phát triển bền vững trên toàn cầu. “Có một cơ thể to lớn giống như việc bạn sở hữu một chiếc xe đua tốn nhiều xăng. Nếu cơ thể bạn là một chiếc mini, nó sẽ tiêu tốn ít năng lượng hơn một chiếc Range Rover”.