Băng đảng ở Mexico đua nhau đi... đào than!

(Thethaovanhoa.vn) - Không chỉ buôn “cái chết trắng”, Zetas, một tổ chức tội phạm buôn bán ma túy ở Mexico còn chuyển hướng “làm ăn mới” bằng cách đi đào than ở các vùng mỏ hẻo lánh. Không phải Zetas muốn hoàn lương. Đơn giản là vì "vàng đen" mang lại nhiều lợi nhuận hơn ma túy.

Vào ngày 7/9 năm ngoái, hải quân Mexico đã tiêu diệt được một trong những ông trùm quyền lực của tội phạm có tổ chức.

Ông trùm ở vùng mỏ

Nhưng trong khi hải quân hoan hỉ báo tin cái chết của Heriberto Lazcano, thủ lĩnh băng Zetas, người ta đã không khỏi bối rối trước nơi gã trùm này bị phát hiện. Đó là một ngôi làng làm nghề khai mỏ ở Progreso, nằm cách xa thành lũy của Zetas và hoàn toàn không được bảo vệ. Ở nơi đó, "đại ca" Lazcano đang xem một trận bóng rổ khi bị cảnh sát phát hiện.

Có rất nhiều dấu hỏi về việc Lazcano thực sự đang làm gì ở Progreso, một thị trấn xa xôi hẻo lánh, đất rộng, người thưa ở phía bắc bang Coahuila.

Ông Humberto Moreira, cựu Thống đốc bang Coahuila nhận định: “Heriberto Lazcano đã thay đổi, từ chỗ chuyên  giết người, bắt cóc và buôn bán ma túy tới chỗ chuyên... đào than.  Hắn đã phát hiện ra rằng khai thác than, bán với giá 30 USD một tấn, trả cho thợ mỏ mức lương khốn khổ… Cách này sinh lợi nhiều hơn so với bán ma túy" - Ông Moreira nói với báo giới.

Ông Moreira, cựu Thống đốc Cohuila từng là một trong những nhân vật quyền lực nhất ở chính trường Mexico cho tới khi mất ghế vì những cáo buộc sai phạm về tài chính. Con trai ông đã bị bọn tội phạm có tổ chức sát hại. Từ đó, ông bắt đầu chỉ trích về tệ tham nhũng của chính quyền và sự dung túng bao che cho tội phạm ở bang ông từng cai quản.

Công nhân khai thác than ở Coahuila

Những cáo buộc của ông Moreiras khiến khoảng 200 thanh tra của Chính phủ nước này sẽ được cử đến khu vực mỏ để điều tra các mỏ than bị tình nghi là câu kết với tội phạm có tổ chức.

Chính quyền bang đã bị xấu mặt vì những cáo buộc này. Một doanh nghiệp của chính quyền Coahuila có tên PRODEMI đã mua than từ các công ty than để bán lại cho công ty điện lực quốc gia. Hiện cơ quan điều tra đang xem xét các mối liên hệ của PRODEMI với các công ty bị cho là đã sang tay mỏ than do các băng buôn ma túy như Zetas khai thác lậu.

Có một thực tế rằng, bang Coahuila đang là mục tiêu đầy hấp dẫn cho các băng tội phạm có tổ chức khi chúng muốn "đa dạng hóa hoạt động" kiếm lời. Bang này sản xuất 95% sản lượng than của Mexico, với khoảng 15 triệu tấn than/năm. Các pozos (những mỏ than nhỏ không được quản lý), nằm dọc bên đường, với kích cỡ đôi khi chỉ như một cái hố nhỏ, là những  mục tiêu ngon lành cho những kẻ muốn kiếm tiền nhanh chóng, đặc biệt là các băng đảng tội phạm có tổ chức.

Theo điều tra của tờ nhật báo Reforma, ước tính bọn tội phạm đã kiếm được nửa triệu USD/tuần từ những mỏ than nhỏ, không được kiểm soát này và chúng đã bán than cho các doanh nghiệp hợp pháp. Băng Zetas, với vị thế thống trị ở bang và có tổ chức chặt chẽ, đã dễ dàng thu lợi bằng cách đó.

Những lằn ranh mơ hồ

“ Zetas đang quân tâm đến bất kỳ hình thức kinh doanh bất hợp pháp nào, từ mại dâm cho tới tống tiền, tới khai thác mỏ trái phép. Chúng có khả năng làm việc đó” - ông Gonzalez nói.

Khi lằn ranh giữa tội phạm có tổ chức và các hoạt động làm ăn hợp pháp ở Coahuila bị mờ đi, thì không khí lo âu đã lập tức tăng lên trong các doanh nghiệp khai thác than nhà nước đã tồn tại từ lâu.

Gần đây, một chủ mỏ than đã bị giết, các ngón tay nạn nhân bị cắt rời, một dấu hiệu cho thấy nạn nhân đã bị trả thù vì dám lên tiếng chống lại tội phạm. Những quan chức mỏ cao cấp đã từ chối tiếp xúc với báo chí. Tuy nhiên, họ tin chắc rằng tội phạm có tổ chức đã thâm nhập vào ngành công nghiệp của mình.

Theo các tổ chức nhân quyền Mexico, có một thực tế nghiệt ngã rằng dù chủ mỏ than có là ai, rất ít thay đổi đã diễn ra với những người làm việc dưới hầm than. Các hầm lò ở Coahuila có một lịch sử không mấy an toàn, với đỉnh điểm là vụ sập hầm hồi năm 2006 làm 65 người thiệt mạng. Thậm chí trước khi có những tiết lộ của cựu Thống đốc Moreira, cơ quan nhân quyền liên bang Mexico đã đưa ra ý kiến rằng việc tội phạm có tổ chức xâm nhập vào ngành công nghiệp than đã tước bỏ nốt các tiêu chuẩn an toàn cơ bản mà thợ mỏ được hưởng.

Phạm Anh Trúc (Theo Al Jazeera )
Thể thao & Văn hóa