14 nữ tỉ phú đi lên từ tay trắng

18/06/2010 11:57 GMT+7 | Trong nước

(TT&VH) - Tạp chí Forbes vừa công bố danh sách các nữ tỉ phú đi lên từ tay trắng với vỏn vẹn 14 người, chiếm có 2% tổng lượng tỉ phú với khởi điểm từ số không trên thế giới. Một câu hỏi đã được đặt ra là vì sao có quá ít những nữ tỉ phú như vậy?

Đàn bà dễ có mấy tay

Meg Whitman trở thành nữ chính trị gia thuộc phe Cộng hòa đầu tiên được ứng cử vào ghế Thống đốc bang California hôm 8/6, sau khi bỏ hơn 70 triệu USD tiền túi vào chiến dịch vận động tranh cử. Với số tiền này, bà cũng là người chi đậm hơn bất kỳ nữ ứng cử viên nào khác.

Giống như quyết định đánh bạc vào chính trị kể trên, Whitman đã chấp nhận mạo hiểm hồi năm 1998 khi bà rời bỏ hãng Disney để trở thành Giám đốc điều hành công ty eBay, vào thời điểm nó mới chỉ là một doanh nghiệp nhỏ với 30 nhân viên.

Wu Yajun, người đứng đầu danh sách các
nữ tỉ phú đi lên từ tay trắng của thế giới

Nhưng dưới tay Whitman, eBay đã lớn mạnh trở thành một công ty với 15.000 lao động và doanh thu năm 2008 đạt 8 tỷ USD. Với thành tích này, gia sản mà Whitman tích cóp được hiện nằm ở mức 1,3 tỉ USD, đủ đưa bà vào danh sách 1.011 tỉ phú thế giới mới được Forbes công bố hồi tháng 3 năm nay. Song điều đặc biệt nằm ở chỗ bà là 1 trong 14 nữ tỉ phú duy nhất đi lên từ tay trắng, thay vì thừa hưởng khối gia sản khổng lồ như nhiều người khác.

Đứng đầu danh sách những "nữ tướng" giỏi giang này là Wu Yajun, người phụ nữ Trung Quốc đang có gia sản lên tới 3,9 tỉ USD và xếp hạng 232 trong bảng tổng sắp các tỉ phú thế giới 2010 của Forbest. Để tiện so sánh, con số nam tỉ phú đi lên từ tay trắng hiện là 665 người, bao gồm 3 người giàu nhất trong bảng xếp hạng là Carlos Slim Helú , Bill Gates và Warren Buffett.

Trong 14 phụ nữ kể trên có ít nhất 5 người đã khởi đầu hoạt động làm ăn cùng chồng hoặc anh chị em. Đơn cử như Giuliana Benetton, 72 tuổi, đã may những chiếc áo thun để em trai bà đạp xe đi bán trong những ngày đầu lập nghiệp. Rosalia Mera, 66 tuổi, từng giúp ông chồng Amancio Ortega tạo nên các bộ đầm dạ hội và đồ lót thời trang tại ngôi nhà của họ. Mặc dù hai người đã ly dị nhưng bà vẫn được giữ một cổ phần lớn trong công ty sản xuất hàng dệt may Inditex với tổng giá trị lên tới cả tỉ đô la. Doris Fisher, 79 tuổi, và người chồng quá cố Donald đã tạo nên thương hiệu thời trang Gap trong năm 1969 .

Trung Quốc chiếm 7/14 nữ tỉ phú đi lên từ tay trắng của thế giới

Một số người khác như Oprah Winfrey, 56 tuổi và JK Rowling, 44 tuổi làm giàu trong lĩnh vực truyền thông và giải trí. Cả hai phụ nữ này đều đã vượt qua những giai đoạn gian khó nhất trong cuộc đời trước khi thành công. Họ đều đang có các toan tính lớn chờ đón trước mắt. Với Rowling, đó là Thế giới phù thủy của Harry Potter, một công viên giải trí dựa trên loạt truyện ăn khách của bà, sẽ sớm được khai trương tại studio Universal, Mỹ. Còn Oprah thì đang tận hưởng những ngày cuối cùng trong vai trò nữ hoàng talk show của các kênh truyền hình hoạt động ban ngày. Năm tới, bà sẽ chuyển chương trình talk show của mình sang ban đêm, trên kênh cáp Oprah Winfrey Network mới mở.

Tại sao còn quá ít so với nam giới?

Mặc dù ưu tú như vậy nhưng 14 phụ nữ kể trên chỉ chiếm 2% số tỉ phú đi lên từ tay trắng của thế giới. Việc họ chiếm một tỉ lệ quá ít đã khiến người ta thắc mắc: vì sao như vậy? Một lời giải thích được đánh giá hợp lý là trong khi phụ nữ Mỹ đã khởi đầu hoạt động làm ăn với tỉ lệ cao gấp đôi đàn ông thì tại những nơi khác trên thế giới, họ vẫn đang hụt hơi trong việc bắt kịp cánh mày râu. "Nữ giới hiện vẫn đang ở điểm khởi đầu trong hành trình của họ tới hàng ngũ các doanh nhân hoặc cấp cao hơn thế" - Sharon Hadary, sáng lập viên Trung tâm Nghiên cứu Phụ nữ trong Thương trường (CWBR) ở Mỹ nhận xét. Theo nghiên cứu của CWBR, nữ giới hiện chỉ chiếm 20% tổng số doanh nhân có tài sản trên 1 triệu USD.

Một vấn đề khác mà những nữ doanh nhân đang đối mặt là tài chính. Nghiên cứu từ Quỹ Kaufmann cho thấy các công ty công nghệ do nữ giới lãnh đạo thường khai trương với mức tài chính thấp hơn từ 30 - 50% các công ty tương đương do nam giới lãnh đạo. Họ cũng ít đầu tư vốn cho các dự án mạo hiểm. Trong năm 2008 nữ giới chỉ đầu tư có 8% tổng vốn đầu tư mạo hiểm. "Dù với những lý do gì, ta có thể thấy phụ nữ không tham gia vào phân khúc mang lại sự tăng trưởng nhanh và giúp tạo ra của cải này"- Sharon Vosmek, Giám đốc điều hành công ty tư vấn Astia đánh giá.

Ngoài những yếu tố trên, còn các nguyên nhân liên quan tới mục tiêu cá nhân. Giới quan sát thấy rằng đàn ông dường như quyết tâm đạt được thành công về mặt tiền bạc khi làm ăn trong khi phụ nữ hướng nhiều tới viễn cảnh và các sứ mạng mà họ phải thực hiện. "Đàn ông dường như luôn khởi đầu doanh nghiệp với ý định làm cho công ty của họ to lên mãi và trở thành ông chủ, trong khi phụ nữ khởi đầu công ty để làm điều gì đó có ý nghĩa và tạo nên sự thay đổi" - Hadary nhận xét - "Trở thành tỉ phú không phải mục tiêu của họ".

Theo Teresa Nelson, một nhà nghiên cứu tại Trường quản trị Simmons, xu hướng trên hiện đã thay đổi và các nữ doanh nhân tới từ Trung Quốc đang bắt kịp rất nhanh với đàn ông. Bằng chứng là Trung Quốc có tới 7/14 nữ tỉ phú đi lên từ tay trắng. Nền kinh tế bùng nổ ở Trung Quốc được xem là một yếu tố quan trọng, tạo nên nhiều cơ hội để họ làm giàu. Sự năng động của các nữ doanh nhân Trung Quốc đã khiến Kristina Bouweiri, giám đốc công ty Reston Limousine, người mới trở về từ Hội nghị Phụ nữ Toàn cầu tổ chức tại Bắc Kinh, bị ấn tượng mạnh. "Họ là những phụ nữ đầu tiên trong lịch sử dám đứng lên đón nhận những thời cơ thuận lợi từ cuộc cách mạng công nghiệp. Cảm giác của tôi là cơ hội dành cho họ đã lớn hơn, và họ cũng hình thành tư duy lớn hơn" - Bouweiri nói - "Họ đang thúc vào mông các đồng nghiệp nam giới và không hề kém cỏi trong khả năng kiếm tiền".

Tường Linh