Ngược dòng ký ức EURO 1964: Mốc son lịch sử của Tây Ban Nha

(TT&VH) - Trong giải đấu tổ chức trên sân nhà, dù không có đội hình mạnh nhất nhưng Tây Ban Nha vẫn xuất sắc giành chức vô địch với một tinh thần chiến đấu quả cảm, tạo nên một mốc son lịch sử.

EURO 1964 đã có nhiều tiến bộ hơn giải đấu bốn năm trước khi hút được 29 đội (giải trước chỉ có 17) tham gia vòng đấu loại, trong đó đã có thêm Anh và Italia (vẫn thiếu Tây Đức). EURO lần này vẫn gồm ba vòng loại được tổ chức theo thể thức loại trực tiếp gồm hai lượt đi-về để chọn ra bốn đại diện xuất sắc nhất tranh tài tại Tây Ban Nha. Việc đồng ý cho Tây Ban Nha đứng ra tổ chức EURO 1964 là một thay đổi lớn của Francisco Franco bởi chỉ trước đó bốn năm, nhà độc tài này còn không cho phép “Bò tót” thi đấu tại tứ kết với Liên Xô, vốn ủng hộ cho phe Đệ nhị cộng hòa trong cuộc nội chiến Tây Ban Nha 1936-1939, đành chấp nhận thua cuộc.

Bốn năm sau, ông Franco hẳn sẽ phải rất tâm đắc với quyết định của mình bởi Tây Ban Nha đã giành chức vô địch, đặc biệt lại đánh bại đối thủ không đội trời chung Liên Xô ngay trong trận chung kết tổ chức tại Santiago Bernabeu với sự chứng kiến của gần 80.000 khán giả. Việc Tây Ban Nha giành chức vô địch EURO 1964 là một bất ngờ lớn bởi tại giải đấu năm đó, đội bóng này chỉ gồm hầu hết các cầu thủ trẻ, vắng bóng những cái tên kiệt xuất, đã góp công lớn vào thành công rực rỡ của Real Madrid trong giai đoạn này, như Alfredo Di Stéfano, Francisco Gento hay Luis del Sol.

Vô địch: Tây Ban Nha Á quân: Liên Xô Hạng ba: Hungary Hạng tư: Đan Mạch Vua phá lưới" Ole Madsen (Đan Mạch, 7 bàn)

Con đường tới vòng chung kết (hiện nay là vòng bán kết) của Tây Ban Nha nhìn chung khá suôn sẻ, chỉ phải tiếp những đối thủ như Romania, Bắc Ai Len hay cộng hòa Ai Len. Đến trận bán kết, Tây Ban Nha mới phải gặp đối thủ tên tuổi đầu tiên là Hungary. Trước trận đấu, không ai tin Tây Ban Nha có thể giành chiến thắng, dù được thi đấu trên sân nhà, bởi Hungary sở hữu quá nhiều cầu thủ xuất sắc, đặc biệt là hai tiền đạo Ferenc Bene và Florian Albert. Tuy nhiên, nhờ sự kiên cường và tài dẫn dắt của nhạc trường Luis Suarez, Tây Ban Nha đã vượt qua được đối thủ khó chơi này sau 120 phút thi đấu nghẹt thở.

Trong trận chung kết, Tây Ban Nha lại phải tiếp tục nhờ đến tài năng của Suarez và cả sự trợ giúp của thần may mắn mới có thể giành được chiến thắng trước đội ĐKVĐ Liên Xô. Có bàn thắng ngay từ phút thứ 6 nhưng chỉ hai phút sau, Tây Ban Nha đã bị đối thủ gỡ hòa. Tây Ban Nha có thể đã bị đè bẹp nếu Liên Xô không vắng tiền vệ phòng ngự Alexei Korneev còn tiền vệ trái Valeri Voronin không bất ngờ thi đấu sáng tạo. Tận dụng sự sa sút bất ngờ của đối thủ, phút 84, Suarez và Pereda đã phối hợp với nhau ăn ý, tạo điều kiện cho Marcelino Martinez tung ra một cú đánh đầu hiểm hóc khiến Quả bóng vàng châu Âu Lev Yashin cũng phải đứng nhìn.

Chiến công của Tây Ban Nha tại EURO 1964 là một mốc son hiếm hoi trong lịch sử bóng đá nước này. Tuy thời gian đó, Real Madrid đang thống trị cả châu Âu nhưng ở cấp độ đội tuyển, Tây Ban Nha lại không gặt hái được nhiều vinh quang. Đội bóng này không vượt qua nổi vòng loại World Cup 1954, 1958 và khi lọt vào hồi năm 1962, lại sớm bị loại ngay từ vòng bảng. Nhạc trưởng Suarez cho rằng chiến thắng của Tây Ban Nha tại năm 1964 đến từ sự đoàn kết: “Đây không phải là đội Tây Ban Nha mạnh nhất tôi từng góp mặt, chỉ có một cầu thủ giàu kinh nghiệm, là…tôi”.

“Tuy nhiên, chúng tôi vẫn phối hợp với nhau rất tốt, nhiều cầu thủ cũng rất hiểu ý nhau bởi cùng là đồng đội tại CLB. Chúng tôi đã thi đấu như một đội bóng chứ không phải tập hợp các cầu thủ. Tôi đã từng chơi cho những đội Tây Ban Nha mạnh hơn hẳn nhưng chẳng gặt hái được vinh quang nào”, ông Suarez cho biết. Những điều danh thủ này chia sẻ hoàn toàn là sự thật bởi tại World Cup 1966, Tây Ban Nha khi đó đã mạnh hơn với thêm hai năm kinh nghiệm nhưng khi không còn giữ được sự gắn kết như EURO 1964, đã sớm phải dừng bước ngay tại vòng bảng. 

Trần Khánh An