Từ Bucharest đến Madrid: Bi kịch xứ Basque

(TT&VH) - Bilbao đã có một mùa giải đầy mơ mộng, nhưng cuối cùng những cái kết đều là bi kịch. Trong hai trận chung kết, Europa League và Cúp Nhà Vua, Bilbao đều nhận chung một kịch bản: thua 0-3. Trước đó, ở La Liga, đội quân của Marcelo Bielsa chỉ đứng giữa bảng xếp hạng.

Khi trận đấu trên sân Vicente Calderon trôi dần vào những phút cuối, Bielsa ngồi ngay cạnh ngoài đường piste với gương mặt thẫn thờ. Nhà cầm quân người Argentina như thể đang nhìn vào một nơi nào đó xa xăm. Bielsa nghĩ gì lúc ấy, đã hết bài để có thể làm nên điều đặc biệt, hoặc ít nhất là pha ghi bàn danh dự trong trận chung kết? Hay ông đang cố tình tránh những tiếng reo hò cuồng nhiệt của các CĐV áo sọc đỏ - trắng trên khán đài?

Có lẽ là cả hai. Bằng tất cả những gì có thể, Bielsa đã liên tục thay đổi chiến thuật, từ việc gia tăng áp lực ở khu vực giữa sân, cho đến tung thêm một tiền đạo vào sân. Đổi lại, khung thành Pinto là nơi quá xa với các cầu thủ đến từ xứ Basque. Khi mà Bilbao bất lực trước một Barca quá mạnh, hàng ngàn người lặn lội từ thành phố thủ phủ xứ Basque đến thủ đô vẫn cổ vũ cuồng nhiệt. Điều đó khiến cho Bielsa không dám đối mặt với tình cảm của người hâm mộ.

Sự nhút nhát và yếu tâm lý khiến Bilbao thất bại - Ảnh Getty

Thất bại ở Madrid gợi lại những gì từng xảy ra tại Bucharest vài tuần trước. Trong trận chung kết Europa League với Atletico, Bilbao cũng dễ dàng bị vỡ trận để rồi thảm bại 0-3. Trước Barca, Bilbao thậm chí còn có thể thua đậm hơn nếu Iraizoz không xuất sắc (đặc biệt là cú cản phá sau màn solo tuyệt đẹp mà Messi trình diễn), cũng như đội quân của Pep bất ngờ đá chậm.

Bilbao của Bielsea mùa này thi đấu rất đẹp, và có thời điểm khiến cả châu Âu phải tôn trọng. Có một câu hỏi được đặt ra: tại sao đội bóng từng buộc M.U quỳ gối, từng đánh bại Sevilla rất dễ dàng, thậm chí còn khiến Barca lao đao trên mặt trận Liga (Messi gỡ hòa 2-2 trong trận đấu ở San Mames), lại thua thảm hại trong hai cuộc chiến quyết định? Phải hỏi Bielsa.

Trong hai trận thua Atletico và Barca, Bielsa đều có sự bố trí chiến thuật khác xa trước đó. Trước đối thủ Atletico, Bielsa chuyển sang 4-3-3 và nhập cuộc rất  bị động, thay vì giữ nguyên 4-2-3-1 quen thuộc. Trên sân Vicente Calderon, Bielsa đã chọn giải pháp cầu toàn với 4-4-2, và thực tế Muniain đá thấp để chuyển sang 4-4-1-1. Cả hai cách đá này đều khiến Llorente bị cô lập ở phía trên bởi chính đồng đội của anh. Cầu thủ 27 tuổi này không để lại dấu ấn trong cả hai trận chung kết, bởi anh quá “đói” bóng.

Xứ Basque liên tiếp trải qua những ngày buồn khôn nguôi. Niềm tin mà người hâm mộ đặt vào đội bóng luôn bị thầy trò Bielsa phụ một cách phũ phàng. Thất bại trước Atletico có thể lí giải là còn non kém kinh nghiệm so với đối phương, đội từng vô địch cách đây hai năm và sở hữu những cầu thủ lão luyện ở châu Âu. Nhưng trận thua Barca thì không thể bào chữa bằng bất kỳ nguyên nhân nào, ngoài việc Bilbao nhập cuộc và thi đấu quá nhút nhát. Đội bóng được mệnh danh “những chú sư tử” đã trở nên tầm thường khi đứng trước ngưỡng cửa thiên đường.

Vấn đề này lại là một câu chuyện khác liên quan đến Bielsa. Trong hơn hai thập niên cầm quân, Bielsa có biệt danh “Giáo sư” nhờ những chiến thuật được “phát minh” và xoay chuyển liên tục. Tuy nhiên, Bielsa không phải một người của chiến thắng. Bielsa mới chỉ có HCV Olympic 2004 nhờ đội hình vượt trội hoàn toàn so với các đối thủ (có Tevez, Mascherano, Saviola, D’Alessandro…), và một lần VĐ Argentina với CLB Newell’s Old Boys (ngoài ra còn có hai chức VĐ Clausura - tức chỉ nửa mùa). Trong những trận chung kết quan trọng, Bielsa đều thất bại, từ Copa Libertadores đến Copa America. Trong giai đoạn mà Bielsea làm HLV trưởng, Argentina cũng chẳng có điều gì to tát.

Sau trận thua Atletico, người ta nhìn thấy Chủ tịch Josu Urrutia đi dạo trên bãi biển của vịnh Biscay cùng Ernesto Valverde, HLV mang về cho Olympiakos cú đúp với chức VĐQG và Cúp QG Hy Lạp. Valverde từng gắn bó với San Mames cả tư cách cầu thủ lẫn HLV, đồng thời rất thân với Josu Urrutia (đã làm việc chung vài năm). Phải chăng, thất bại trước Barca sẽ mở ra một chu kỳ mới, và Valderde trở lại San Mames?

Ngọc Huy