Bóng ma nha phiến ám ảnh Afghanistan

(Thethaovanhoa.vn) - Không ở đâu có tỷ lệ người nghiện thuốc phiện và heroin nhiều như tại Afghanistan. Hàng ngày hình ảnh những người nghiện ma túy với hình dạng trông giống như xác sống vẫn xuất hiện nhiều trên những con phố ở khu vực miền Tây Afghanistan mà không có cách nào để chấm dứt tình trạng này.

Tại khu vực phía Tây tỉnh Herat gần biên giới với Iran, những ngôi làng nhỏ đã biến thành các trung tâm sản xuất thuốc phiện, đưa Afghanistan ngày nay dần trở thành một trong những nước có tỷ lệ người nghiện ma túy nhiều nhất thế giới.

Số người sử dụng ma túy tại Afghanistan ước tính vào khoảng 1,6 triệu người, tương đương với 5,3% dân số. Cứ 10 hộ gia đình sống ở thành thị, có ít nhất một người từng sử dụng ma túy. Tại những thành phố nghèo như Herat, cứ 5 người được hỏi thì có một người thú nhận đã sử dụng ma túy.

Nơi có tỷ lệ người nghiện cao nhất

Giai đoạn từ năm 2005-2009, tỷ lệ người sử dụng thuốc phiện ở Afghanistan đã tăng gấp đôi, trong đó số người sử dụng heroin đã tăng hơn 140%. Nhiều chuyên gia về thuốc phiện cho rằng đây là khoảng thời gian bùng nổ ma túy tại Afghanistan.

Hơn 10 năm kể từ khi Mỹ và liên quân đồng minh thực hiện cuộc chiến tranh Afghanistan nhằm tiêu diệt tổ chức khủng bố Al-Qaeda và Taliban, đất nước này vẫn nằm trong vòng xoáy bạo lực khiến Chính phủ chưa thể đưa vấn đề ma túy trở thành ưu tiên quốc gia.

Hiện Chính phủ Afghanistan chỉ mới đầu tư ít hơn 4 triệu USD/năm cho công tác phòng chống ma túy. Chương trình điều trị và phòng chống ma túy ở nơi đây chủ yếu dựa vào khoản tiền 12 triệu USD hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế rót vào, với khả năng điều trị cho chỉ 28.000 người mỗi năm.

Kể từ cuộc chiến tranh Afghanistan năm 2001, người Mỹ đã dành hơn 6 tỷ USD nhằm kiểm chế ngành công nghiệp thuốc phiện ở Afghanistan, bao gồm cả việc trợ cấp cho người dân xóa bỏ và thay thế việc trồng cây thuốc phiện.

Tuy nhiên 2 năm trở lại đây, tình trạng trồng thuốc phiện ở Afghanistan đã tăng đến mức cao nhất kể từ năm 2008, do nhu cầu cao của thị trường trên thế giới. Tiến sĩ Ahmad Fawad Osmani, Giám đốc dự án giảm nhu cầu sử dụng ma túy của Bộ Y tế cho rằng ngành công nghiệp sản xuất thuốc phiện ở Afghanistan không những chẳng đem lại lợi ích gì cho quốc gia mà còn khiến hàng triệu người sử dụng ma túy thường xuyên. Quả thực ma túy đã len lỏi mới mọi ngóc ngách trong đời sống. Chỉ mới tháng trước, Cơ quan Tình báo quốc gia Afghanistan đã sa thải 65 nhân viên sau khi phát hiện những người này có phản ứng dương tính với ma túy.

Cuộc sống không lối thoát

Ở những khu vực nông thôn, tình trạng sử dụng ma túy chiếm tới khoảng 30% dân số, bao gồm cả việc sử dụng những ma túy gây nghiện như amphetamine. Tỉnh Herat là một trong những khu vực có tỷ lệ người nghiện ma túy nhiều nhất ở Afghanistan.

Người đứng đầu Cơ quan chống ma túy Heran cho biết có khoảng 60.000 đến 70.000 người nghiện ma túy trong khu vực. Nhưng một báo cáo khác của các quan chức y tế cho rằng con số này vào khoảng 100.000 người. Khoảng 18% trong số những người nghiện ma túy ở Herat cho phản ứng dương tính với HIV, trong khi con số này chỉ là 3% ở thủ đô Kabul.

Nhiều người đàn ông ở Herat nói rằng họ đã bắt đầu sử dụng ma túy kể từ khi còn làm việc ở Iran. Nhà chức trách Afghanistan đã phải đưa ra lệnh cấm những người nghiện ma túy trở lại khu vực biên giới do lo ngại tệ nạn này sẽ ngày một gia tăng.

Tại trung tâm thành phố Herat, bóng dáng những người nghiện ma túy có thể thấy ở hầu hết các đường phố, công viên và ở những khu nhà ổ chuột. Người đàn ông mang tên Azim Niazi sống bằng nghề nhặt vỏ chai rỗng để có tiền mua thuốc phiện, nói rằng ông đã bắt đầu thói quen sử dụng ma túy từ khi còn ở Iran.

Wahid Ahmad cũng từng có quãng thời gian ở Iran trước khi bị trục xuất về Afghanistan, cho New York Times biết về sức tàn phá của ma túy: "Không ngày nào không có người chết vì ma túy ở trong làng. Số người chết cứ nối dài như căn bệnh dịch hạch khủng khiếp, từng cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên thế giới hàng chục năm trước" - Ahmad chia sẻ.

Nạn nghiện ma túy đã ăn sâu trong cộng đồng người dân ở tỉnh Herat nhiều năm qua mà chính quyền không có cách nào để chấm dứt. "Toàn bộ khu vực này bao trùm bởi những người nghiện ma túy" - Arbah Shahabuddin, một người cao tuổi trong làng Islam Qala cho biết.

Mohammad, người đàn ông đã sử dụng heroin trong 7 năm qua nói rằng ma túy trở thành một vấn nạn phổ biến trong toàn bộ ngôi làng. Đôi mắt của ông nhìn về khoảng không vô tận như nói lên rằng hàng triệu người Afghanistan sẽ tiếp tục phải gánh chịu những hậu quả của ma túy mà không hề có lối thoát.

Hồng Đăng (theo New York Times)
Thể thao & Văn hóa