VAR đang phá hỏng bóng đá?

(Thethaovanhoa.vn) - Công cụ hỗ trợ trọng tài video (còn được gọi là VAR) lần đầu tiên được giới thiệu tại Confederations Cup 2017. Kể từ đó, nó đã thay đổi đáng kể các khía cạnh của bóng đá - chủ yếu là vì những điều tốt đẹp.

Đội tuyển Việt Nam chỉ thua… VAR và trọng tài!

Đội tuyển Việt Nam nhận thất bại thứ 2 tại vòng loại cuối cùng World Cup 2022 khu vực châu Á sau khi để thua Australia với tỷ số tối thiểu trên sân Mỹ Đình. Đây là trận đấu để lại ít nhiều tiếc nuối và một lần nữa thầy trò HLV Park Hang Seo cho thấy họ thực sự không có duyên với công nghệ VAR.

Không còn lợi dụng những sai lầm của con người. Không còn những tranh cãi liên quan đến các quyết định của trọng tài. Không còn những pha bóng chạm tay kín nữa. Không còn những pha tackle liều lĩnh và tình huống không bóng ngốc nghếch nữa - khi camera giờ đây đang theo dõi tất cả. Đó luôn luôn là một danh sách dài đề cập đến những thay đổi tích cực mà VAR đã mang lại cho trận đấu.

Thế nhưng, giống như tất cả mọi thứ trong vũ trụ, VAR cũng có những điểm chưa hoàn hảo. VAR đã mất vài năm để ổn định trong bóng đá thế giới. Và trong những năm đầu tiên VAR được triển khai, hệ thống này quá chậm để thích nghi trong một trò chơi nhanh như bóng đá.

• Tuyển futsal Việt Nam làm quen ‘công nghệ VAR của futsal’

Quản lý thời gian và VAR

Trong trận bán kết Nations League 2019 giữa Bồ Đào Nha và Thụy Sĩ, Thụy Sĩ đã bị trọng tài từ chối một quả phạt đền. Trận đấu tiếp tục và nó không dừng lại cho đến khi Bernado Silva của Bồ Đào Nha bị phạm lỗi trong vòng cấm Thụy Sĩ và trọng tài nổi còi cho một quả phạt đền có lợi cho Bồ Đào Nha. Vở kịch diễn ra trong khoảng 120 giây giữa cả hai quyết định. Sau đó, VAR đã vào cuộc và trọng tài đã quay lại kháng cáo quả 11m của Thụy Sĩ lúc trước và đảo ngược quyết định để có lợi cho Thụy Sĩ. Bồ Đào Nha được hưởng quả phạt đền giờ lại chết lặng. 2 phút đáng giá đó của bóng đá như thể chúng chưa từng xảy ra.

Một số sự cố tương tự khác và đặc biệt là trận đấu trên đã giúp VAR cải thiện luật chơi. Bây giờ các trọng tài có thể dừng trận đấu ngay khi VAR sẵn sàng can thiệp, mà không cần đợi bóng ra ngoài.

Rắc rối về luật việt vị

Với sự ra đời của VAR, việc đưa ra quyết định đối với các trận đấu gần như đã hoàn toàn không được giải quyết đối với các trọng tài biên. Công nghệ hiện xem xét từng inch và từng milimeter để đưa ra phán quyết về các tình huống việt vị. Điều này có vẻ rất chính xác nhưng sai lầm của con người vẫn chưa được xóa bỏ. Ví dụ, trong trận đấu giữa Leeds và Crystal Palace tại Premier League mùa giải trước, tiền đạo Patrick Bamford của Leeds đã bị từ chối bàn thắng chỉ vì tay của anh ta đã ở thế việt vị.

Khi xem lại hình quay chậm, cơ thể của Bamford rõ ràng là ở bên dưới nhưng một người điều hành VAR đã chọn để vẽ đường việt vị trên cánh tay của Bamford, đó rõ ràng không phải là phần cơ thể quan trọng khi nói đến luật việt vị trong bóng đá. Những sai sót như vậy trong cách xử lí của con người đối với VAR đã làm bực mình những người hâm mộ yêu thích thứ bóng đá chất lượng cao. Nhiều chuyên gia bóng đá về vấn đề này đã tranh luận về việc sửa đổi luật VAR để loại bỏ một tỉ lệ nhỏ lỗi để ủng hộ cho đội tấn công khi đưa ra các quyết định việt vị.

Tác động xấu của VAR đối với các hậu vệ

VAR đã khiến các hậu vệ bị tổn thương. Các hình phạt mềm đã trở thành một phần của trò chơi. Quy tắc của VAR đề xuất rằng bất kì lượng tiếp xúc nào không được phép bên trong vòng cấm sẽ được coi là một quả phạt 11m. Bóng đá là một trò chơi tiếp xúc cơ thể, nó khiến các hậu vệ trở nên khó khăn hơn rất nhiều.

Ở mùa giải trước, trong trận đấu giữa Barcelona và Valencia, Jose Gaya của Valencia đã bị phạt thẻ đỏ vì đẩy Antoine Griezmann từ phía sau trong vòng cấm. VAR đã xem xét lại sự việc và Gaya không bị phạt vì đẩy Griezmann. Thẻ đỏ được rút lại, nhưng quả phạt đền thì không. VAR phát hiện ra rằng sự va chạm là rất nhỏ, vì vậy quả phạt đền đã được giữ nguyên.

Cựu trọng tài, Juan Mariano Andujar đã phát biểu trên Radio MARCA: “Đó không phải là một tình huống mà nên thổi một quả phạt đền. Gaya chạm tay lên vai Griezmann và cầu thủ người Pháp ngã xuống đất. Đó không phải là một quả phạt đền hay một thẻ đỏ. Không hiểu sao anh ta lại đưa ra quyết định sai lầm sau khi tham khảo VAR. Nếu anh ấy chỉ tay để thực hiện một quả phạt đền, anh ấy đáng lẽ phải đuổi cầu thủ của Valencia”.

Tận dụng những hạn chế như vậy của VAR, các tiền đạo thường ngã ra trong vòng cấm nếu họ cảm thấy dù chỉ là một va chạm nhỏ nhất vào chân của họ. Điều này dẫn đến việc các hậu vệ trở nên thận trọng và ít bản năng hơn.

Luật chơi bóng bằng tay cần thay đổi

Kể từ khi có VAR, chúng ta đã chứng kiến ​​một số lượng lớn các quyết định chơi bóng bằng tay đối với các hậu vệ và làm dấy lên cuộc tranh luận quen thuộc về vị trí cánh tay tự nhiên để phòng ngự trong vòng cấm. Với sự can thiệp của VAR, luật chơi bóng bằng tay cần phải thay đổi vì nó không công bằng cho các hậu vệ. Phải có sự can thiệp của con người để đánh giá và mổ xẻ giữa một pha bóng bằng tay có chủ ý và vô tình.

Chẳng hạn như ở tình huống Eric Dier nhảy để tranh bóng trong trận đấu giữa Tottenham và Newcastle như bất kì ai, anh không thể nhảy đủ cao nếu không giữ cánh tay ở vị trí được gọi là "được phép". Dier trong trường hợp này thậm chí không đối mặt với bóng. Đó là một trường hợp kinh điển về một tình huống để tay chạm bóng ngẫu nhiên mà bất kì trọng tài con người nào cũng sẽ từ chối các yêu cầu đòi được hưởng 11m. Thế nhưng với VAR, tình hình của các hậu vệ vẫn phức tạp.

Dù VAR là một công cụ hoàn toàn cần thiết trong thời đại bóng đá hiện nay để giúp đỡ các trọng tài và mang lại sự tin cậy cho những người ra quyết định - điều này mang lại niềm vui cho các cầu thủ và HLV, nhưng việc thực hiện VAR vẫn là một điểm tranh luận rất lớn sau 4 năm được triển khai.

Và đừng quên là người hâm mộ bóng đá cực kì ghét VAR. Các chuyên gia bóng đá cho rằng sự chậm trễ kéo dài trong những lần kiểm tra VAR đã phá vỡ nhịp điệu của một trận đấu. Rồi có thuyết âm mưu về việc các trọng tài được lệnh tuân theo VAR như là cơ quan có thẩm quyền cao hơn. Nhưng nhìn chung, đó là một công nghệ đang được xây dựng và tất cả những lời chỉ trích mà nó nhận được hi vọng có thể được hiện thực hóa thành một hệ thống được cải tiến nhiều để nâng cao độ chính xác và cũng như giúp người hâm mộ tận hưởng một trận bóng đá liền mạch.

Mạnh Hào