Thư gửi robot Citizen: 'Cơn mưa ngang qua' sông Tô
Sophia thân mến! Thủ đô Hà Nội của chúng tôi có một con sông tên là Tô Lịch. Đây là con sông cổ, gắn với lịch sử của kinh thành Thăng Long xưa. Thuở ban đầu nó có chiều dài 30km với xung quanh tấp nập hoạt động mua bán, trao đổi, có nhiều chợ nổi tiếng như chợ Cầu Đông, chợ Bưởi...
(Thethaovanhoa.vn) - Sophia thân mến!
Xem chuyên đề "Thư gửi robot Citizen tại đây"
Từ sông Tô Lịch được làm sạch: Hi vọng từ những dòng sông…
Sông Tô Lịch đang trở thành tâm điểm chú ý của người Hà Nội với những dự án thí điểm làm sạch nước sông.
Thủ đô Hà Nội của chúng tôi có một con sông tên là Tô Lịch. Đây là con sông cổ, gắn với lịch sử của kinh thành Thăng Long xưa. Thuở ban đầu nó có chiều dài 30km với xung quanh tấp nập hoạt động mua bán, trao đổi, có nhiều chợ nổi tiếng như chợ Cầu Đông, chợ Bưởi...
Trải qua nhiều thăng trầm, biến cố lịch sử, con sông này giờ đây chỉ còn chiều dài khoảng 14km, bắt đầu từ phường Nghĩa Đô (Cầu Giấy) chảy về phía nam thành phố và ra sông Nhuệ đoạn xã Hữu Hòa (Thanh Trì).
Từ một con sông - theo như nhà Hà Nội học Nguyễn Ngọc Tiến - từng đi vào thi ca, là niềm tự hào của người thủ đô, một dòng sông chứa đựng nhiều giá trị lịch sử, văn hóa quý giá. Ấy vậy mà lại đang bị đối xử bất công để giờ đây ai đi ngang qua cũng lắc đầu, lè lưỡi vì hôi thối.
Sophia có biết không? Bởi vì tình trạng ô nhiễm của sông Tô Lịch đã trầm trọng, cho nên trong nhiều năm qua, thủ đô Hà Nội đã rất nhiều lần lên các kế hoạch nhằm hồi sinh con sông này. Nhiều giải pháp đã được tiến hành như là nạo vét và kè hai bên bờ sông, thả bè thủy sinh, xây dựng hệ thống xử lý nước thải Yên Xá...
Rồi nhiều phương án khác cũng được đề xuất như là bơm nước từ sông Hồng vào để thau rửa sông Tô Lịch, thậm chí có ý kiến đề xuất “cống hóa” sông Tô Lịch thay vì những cố gắng hồi sinh con sông.
Sophia thân mến!
Trong rất nhiều các giải pháp được đề xuất, tôi nghĩ rằng thành phố không nên lặp lại cách làm “cống hóa”. Bởi trong quá khứ, sông Tô Lịch đã bị lấp một phần, đoạn từ Hàng Buồm bây giờ ra đến phố Hàng Khoai, để xây chợ Đồng Xuân.
Trong những phần bị lấp đi có chợ Cầu Đông (quãng ngã tư Hàng Đường - Chợ Gạo ngày nay) là một chợ bên bờ sông Tô, nổi tiếng của kinh thành, đã đi vào câu ca dao “Sông Tô nước chảy quanh co/ Cầu Đông sương sớm, quán Giò trăng khuya”. Mặc dù có đem lại những lợi ích nhất định thế nhưng việc làm này cũng khiến cho sông Tô bị mất vĩnh viễn nguồn cấp nước từ sông Hồng. Không còn cảnh sông nước rộn ràng thơ mộng nữa.
***
Vấn đề hiện nay của sông Tô Lịch vẫn là ô nhiễm, cho nên thành phố đang áp dụng các công nghệ thí điểm làm sạch, trong đó có dự án thí điểm dùng công nghệ Nano - Bioreactor của Nhật Bản. Sau hơn 2 tháng thí điểm, bước đầu công nghệ trên cho kết quả khả quan, trong đó nước đã giảm mùi hôi, hàm lượng oxy trong nước cũng tăng lên. Quả là một tin vui cho chúng tôi.
Nhiều người đã ví von rằng, sông Tô Lịch giờ đây như một “người mắc bệnh hiểm nghèo”, trong khi những dự án đang thực hiện giống với việc tiếp thêm oxy cho con sông phục hồi. Trong bối cảnh đó, những người người dân cũng phải chung tay bảo vệ dòng sông, dừng việc xả rác xuống sông.
Rồi mỗi lần ngắm nhìn hình ảnh sông Tô Lịch sau những cơn mưa lớn, chúng tôi vô cùng ngạc nhiên trước cảnh đẹp hai bên bờ, những hàng cây thơ mộng rợp bóng, dòng nước trở nên xanh hơn chứ không phải là màu đen kịt. Không khí dọc hai bờ sông thoáng đãng hơn, người dân thoải mái đi bộ dạo mát dưới những hàng cây xanh mát. Cảm giác rất yên bình. Rõ ràng khi nguồn nước được bổ cập, một phần ký ức về sông Tô trong lành xưa sẽ được tái hiện, để người Hà Nội không quên nó.
Sau những dịp có những cơn mưa như thế, tôi mong rằng, mọi người đừng nên đánh mất ký ức về sông Tô như một dòng sông lung linh của Hà Nội, đừng nên nghĩ rằng nó đã là dòng sông “chết” và không thể cứu vãn được, đừng chấp nhận “chôn” nó vĩnh viễn dưới những đoạn cống.
Không chỉ nhờ những cơn mưa, tin vui khác là vừa qua, Công ty Thoát nước Hà Nội đã cho mở cửa xả hơn 1 triệu m3 nước từ hồ Tây ra sông Tô Lịch. Việc mở cửa xả nước là do mực nước Hồ Tây đang cao hơn quy định. Với lượng nước đó, sông Tô Lịch sẽ giảm ô nhiễm. Sau vài giờ nước được xả vào, màu nước sông Tô Lịch đã có chuyển biến đáng kể.
Hy vọng rằng với việc triển khai các giải pháp đồng bộ, lâu dài, tới một ngày chúng ta có thể ngắm nhìn vẻ đẹp thơ mộng, thanh bình vốn có và vững bền của sông Tô Lịch ngay cả khi không có những “cơn mưa ngang qua”.
Xin chào tạm biệt, hẹn gặp lại Sophia thư sau.
Xuân An