Ca khúc 'The Long And Winding Road': Con đường đi tới cái kết của The Beatles

(Thethaovanhoa.vn) - Quả không sai khi nói cái đẹp của nghệ thuật thường được sinh thànhtừ những khổ đau, tăm tối: Ca khúc buồn và đẹp như The Long And Winding Road lại là dấu chấm hết đầy bất hòa cho một “triều đại” cường thịnh như The Beatles.

Bản ghi âm thô của The Long And Winding Road được thực hiện vào giai đoạn White Album, diễn ra vào năm 1968, hai năm trước khi nó chính thức ra mắt trên đĩa than Let It Be và trở thành No.1 cuối cùng của The Beatles trên Billboard Hot 100 ở Mỹ.

Con đường dài và lộng gió

Năm 1966, khi đang sống với nữ diễn viên Jane Asher, Paul McCartney đã mua trang trại High Park ở Campbeltown với hy vọng sẽ có ngày được sống bình yên, hòa mình với thiên nhiên sau tất cả những hào nhoáng của cuộc đời người nổi tiếng.

Dù vậy, chỉ tới khi gặp gỡ và chuẩn bị kết hôn với vợ đầu, Linda McCartney, người cũng rất yêu đồng quê, ông mới tới thăm nó, nơi sau này ông sẽ cùng vợ dựng nên mái ấm gia đình, ngày ngày đóng đồ đạc, nói chuyện về bùn đất, xén lông cừu, mặc chiếc áo cũ mủn và sáng tác những ca khúc bất hủ mới.

Vào một trong những lần đầu tới High Park đó, năm 1968, ông đã sáng tác The Long And Winding Road, lấy cảm hứng nghĩa đen từ con đường B842 nối Kintyre, Scotland tới Campbeltown, quanh co chạy lên những quả đồi, giữa những hồ nước và núi mờ xa, biệt lập với xã hội.

“Tôi ngồi xuống cây dương cầm của mình ở Scotland, bắt đầu chơi và nảy ra ca khúc này, tưởng tượng ai đó như Ray Charles sẽ hát nó. Tôi luôn tìm thấy cảm hứng nơi vẻ đẹp điềm tĩnh của Scotland và một lần nữa, nó chứng minh đây là nơi tôi sẽ tìm ra cảm hứng”.

Viết ở giọng Mi giáng trưởng, giọng thường dành cho những bản nhạc hùng ca, nghiêm trang, nhưng The Long And Winding Road là một bài ca u uất về tình yêu không lời đáp với mở đầu là “Con đường dài quanh quẩn/ Dẫn tới cửa nhà em/ Con đường anh từng thấy/ Sẽ mãi còn nơi đây” và tiếp nối bằng những câu hỏi tu từ vô vọng “Đêm khuya gào thét gió/ Mưa nhòa lệ cuốn trôi/ Em nói đi em hỡi/ Sao bỏ anh một mình...”khiến ta liên tưởng tới đoạn thơ xé lòng của Heinrich Haine là “Vì sao anh đau khổ/ Em hãy nói giùm anh/ Em nói đi em hỡi/ Vì sao em bỏ anh?” Để cuối cùng là lời cầu xin sau bao đêm cô quạnh, rơi lệ, rằng: “Đừng bỏ anh ở lại/ Anh đợi đã lâu rồi…”.

Giai điệu của ca khúc rầu rầu, mang chút âm hưởng Jazz, như một con đường lòng vòng, không rõ đâu là điểm đầu, đâu là điểm kết.

Thế nhưng, tất cả những điều này hóa ra chỉ là ẩn dụ cho thực tế đau buồn khi đó: The Beatles đang rơi vào tình trạng lục đục, đặc biệt là “nội chiến” giữa McCartney và John Lennon.

McCartney về sau cũng thú nhận: “Lúc đó tôi đang mất thăng bằng và trượt ngã. Nó là một ca khúc buồn bởi nó là sở cầu bất đắc; cánh cửa bạn không bao giờ với tới. Đây là con đường mà bạn không bao giờ đi tới đoạn kết”.

Nó cũng như tương lai của The Bealtes: ẩn sau sương mù dày đặc không biết sẽ tới đâu.

Giọt nước tràn ly

Buồn thay, ca khúc không trở thành giải pháp, mà lại hóa giọt nước tràn ly, khiến Tứ quái chính thức tan rã vào năm 1970.

Từ trang trại trở về London, vào lúc 3h sáng, McCartney đã làm bản demo ca khúc The Long And Winding Road. “Mới chỉ viết vài dòng, nhưng nó đã rất tuyệt”, theo tổng giám đốc hãng ghi âm Apple - Alistair Taylor. Sau đó, ông gửi cho Tom Jones với điều kiện ca sĩ này phải phát hành nó dưới dạng đĩa đơn tiếp theo. Jones nhớ lại rằng ông buộc phải từ chối vì hãng đĩa của ông đang chuẩn bị ra mắt Without Love dưới dạng đĩa đơn.

Số phận đã đẩy nó trở lại với The Beatles.

Ngày 26/1/1969, họ thu vài bản The Long And Winding Road tại phòng thu Apple và lần nữa vào ngày 31/1. Đội hình gồmMcCartney là giọng ca chính và chơi dương cầm, John Lennon chơi bass, George Harrison chơi guitar điện, Ringo Starr chơi trống, và khách mời là Billy Preston chơi keyboard.

Ca khúc không do “phù thủy âm thanh” thân quen của The Beatles là George Martin sản xuất mà lại chuyển tới nhà sản xuất Phil Spector theo ý thích của Lennon, do quản lý Allen Klein với hy vọng cứu một album, sau này là Let It Be. Khi đó, McCartney đã xung khắc với các thành viên trong nhóm. Ông phản đối việc bổ nhiệm Klein và phải mất vài tuần suy nghĩ mới trả lời thư đề nghị cho Spector động vào các bản thu.

Spector - nổi tiếng với kỹ thuật thu âm “bức tường âm thanh” khi thêm vào nhiều nhạc cụ, lớp cho các ca khúc để tạo nên âm thanh đầy đủ - đã bổ sung vào bản thu The Long And Winding Road 18 chiếc violin, bốn chiếc viola, bốn chiếc cello, ba kèn trumpet, ba kèn trombone, hai guitar, và một dàn hợp xướng gồm 14 nữ ca sĩ.Quá trình cũng rất gay cấn khi Spector có lúc loạng choạng, “phải uống mỗi nửa giờ một viên thuốc khác nhau và luôn có vệ sĩ đi bên”.

Ngày 2/4, Spector gửi acetate album (đĩa quảng bá album) hoàn thành cho nhóm và bốn thành viên đã gửi điện chấp thuận. Với McCartney, ông đồng ý vì muốn thích nghi với nhóm. Tuy nhiên, vào ngày 9/4, McCartney đã nghe đi nghe lại The Long And Winding Road và tức điên với phần thêm vào của Spector. Ông không muốn có bất cứ giọng nữ nào trong các bài hát của The Beatles và dị ứng với dàn nhạc đồ sộ.

McCartney thậm chí gửi thư cho Klein vào ngày 14/4 với lời lẽ gay gắt:

“Thưa Ngài,

Trong tương lai, không ai được phép thêm bớt gì vào bản ghi âm ca khúc của tôi mà chưa có sự cho phép của tôi. Tôi đã cân nhắc tới việc hòa âm phối khí ca khúc The Long And Winding Road nhưng sau đó tôi đã quyết định chống lại điều này. Theo đó, tôi muốn nó được thay đổi lại theo những thông số kỹ thuật sau:

1. Bộ dây, bộ hơi, giọng hát nền và tất cả những tiếng ồn bị thêm vào phải giảm âm lượng xuống.

2. Giọng và nhạc cụ của The Beatles phải được tăng âm lượng lên.

3. Tiếng đàn harpe phải được xóa đi hoàn toàn ở đoạn cuối ca khúc và thay vào đó là những nốt dương cầm gốc.

4. Đừng bao giờ lặp lại điều này”.

• ‘Sgt. Pepper’ của The Beatles là album lừng lẫy nhất lịch sử âm nhạc nước nhà

Trong cơn tức giận khi nghe đi nghe lại ca khúc của mình “bị làm lố”, như lời Martin, ngay hôm sau, ngày 10/4, McCartney thông báo rời The Beatles, chấm dứt 10 năm huy hoàng của nhóm. The Long And Winding Road là một trong sáu lý do McCartney viện dẫn trong phiên tòa yêu cầu giải tán The Beatles. Ca khúc đẹp bỗng bị nhuốm màu đen tối của lịch sử.

Tuy vậy, bản của Spector vẫn được phát hành trong album Let It Be năm 1970 rồi sau đó thành đĩa đơn cuối cùng của Tứ quái. Phải tới 23 năm sau, phiên bản đơn giản của nó mới được các thành viên còn lại của The Beatles và Yoko giới thiệu trong album Let It Be… Naked.

Chỉ là, lúc này, một nửa số thành viên nhóm đã sang thế giới bên kia và lịch sử chẳng thể viết lại nữa.

Thư Vĩ (Tổng hợp)