Cần dựng lại... người

(Thethaovanhoa.vn) - Dựng lại người (NXB Trẻ) là tập tạp bút của nhà báo cựu trào Đoàn Khắc Xuyên vừa ấn hành. Nhà báo Đoàn Khắc Xuyên từng viết báo trước 1975, sau này ông đảm nhận các chức vụ Tổng thư ký toàn soạn báo Tuổi trẻ và phụ trách báo Tuổi trẻ Chủ nhật, từ 1997 - 2000 ông làm Tổng thư ký tòa soạn Thời báo kinh tế Sài Gòn.

Từ thời có báo chữ Quốc ngữ đến nay, có lẽ có rất nhiều người hoạt động nghề nghiệp trên lĩnh vực này. Tuy nhiên, phần nhiều những người làm báo còn được người đọc nhớ đến trong thời internet hiện nay, đều là những người "văn báo song toàn". Hiểu một nghĩa nào đó, khi viết báo hay sáng tác văn chương, thì trên tác phẩm của họ đều thấm đẫm chất văn hoặc chuyên chở các giá trị nhân văn bằng phương tiện báo chí. Những người viết báo thuần thông tin thường được ít nhớ sau khi tác phẩm của họ làm xong nhiệm vụ... truyền thông.

Dựng lại người đề cập các câu hỏi thuộc xã hội, văn hóa và tác giả muốn gióng lên hồi chuông (tuy nhỏ) để cảnh tỉnh. Các câu hỏi đó dễ gần mà ai quan tâm thời sự cũng có thể tự vấn: Vì sao cái ác ngày càng lộng hành?; Vì sao đa số nông dân vẫn chưa thể thoát nghèo, thậm chí phải tự tử vì nghèo không lối thoát? Vì sao sự gian dối và giả dối lan tràn?...

Dựng lại người (trang 53) lấy ý từ bài hát Dựng lại người,dựng lại nhà của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Đoàn Khắc Xuyên phân tích bài hát của họ Trịnh, đại ý: Dựng lại người quan trọng hơn dựng lại nhà sau cuộc chiến tranh hoang tàn: "Có lẽ vì ông (Trịnh Công Sơn) thấu hiểu nhà thì trước sau gì cũng dựng lại được trong khi những vết thương do chiến tranh  (và không chỉ do chiến tranh) gây ra nơi con người thì cần kíp phải băng bó, chữa lành".

Thật vậy, sau mấy mươi năm hòa bình nhưng việc "dựng lại người" vẫn còn đang thực hiện. Khi mà người giết người chỉ vì trộm chó, người tự hào làng mình là siêu chống trộm cắp giữa thời yên bình này..., thì không bình thường chút nào. "Dựng lại người", có lẽ cần kíp hơn bao giờ hết khi mà "thầy trò đánh nhau trên bục giảng" như báo chí phản ánh vừa qua. Và còn nhiều chuyện đau lòng, trái với lẽ thường vẫn đang diễn ra...

Nhà báo Đoàn Khắc Xuyên đặt thêm tựa phụ cho Dựng lại người là "Nhà báo ngẫm chuyện đời". Có lẽ, nhờ "ngẫm chuyện đời" nên những bài báo của Đoàn Khắc Xuyên sống dài hơn một bản tin thời sự, mà chạm đến suy tư thân phận một cá nhân nói riêng và đụng đến số phận một dân tộc nói chung.

THANH KIỀU
Thể thao & Văn hóa