YxineFF: 4 năm, kiên định tiêu chí độc lập
Khi mới xuất hiện trên mạng, YxineFF đã khiến giới phim ảnh và người xem bất ngờ, tò mò, rồi háo hức. Sau mấy năm hoạt động, YxineFF 2013 đã dần đi vào quỹ đạo của giới làm nghề.
Đạo diễn Trần Anh Hùng vốn kín tiếng và hay bị cho là “chảnh” với các sự kiện mang tính nghề nghiệp, nhưng sau 3 năm âm thầm dõi theo YxineFF, anh đã đích thân về Việt Nam cổ vũ cho tiệc phim này. “YxineFF đã là một tiệc phim đúng nghĩa, quan trọng hơn, là một tiệc phim luôn rộng cửa và miễn phí, họ thật là hào phóng”, Trần Anh Hùng nói.
Nếu chỉ nhìn vào số phim thì 4 năm qua có sự trồi sụt: năm 2010 chọn 54/100 phim; 2011 chọn 120/150 phim; 2012 chọn 66/150 phim; 2013 chọn 76/200 phim. Thế nhưng nhìn vào quy mô và sức tác động, thì YxineFF đang phát triển tốt; năm 2010 có hơn 1 triệu lượt xem, năm 2011 gần 2 triệu, năm 2012 hơn 2,5 triệu lượt.
Cấu trúc chương trình cũng đa dạng và rộng rãi hơn, ví dụ năm 2012 mở thêm hạng mục cho phim quốc tế; năm 2013 “khuyến mãi” hạng mục Before The Long Feature để chiếu lại 6 phim ngắn thời kỳ đầu của Síu Phạm, Bùi Thạc Chuyên, Phan Đăng Di, Nguyễn Quang Dũng, Vũ Ngọc Đãng và Hàm Trần. Bên cạnh đó là các mục dành riêng cho Hanoi Doclab, TPD, Korean National University Of Art (Hàn Quốc), Yangon Film School (Myanmar)…; và cả “xiển dương” cuộc thi phim ngắn Ẩm thực đường phố Việt Nam lần 1/2013.
Cảnh trong phim Cô gái Mông Cổ với chiếc túi đựng đầy niềm hạnh phúc của Tatjana Kleut
“YxineFF được khởi xướng với tôn chỉ giản dị là: “Chia sẻ. Tình yêu. Điện ảnh” - Marcus Mạnh Cường Vũ, người sáng lập YxineFF chia sẻ - “Chúng tôi hoạt động độc lập vì quy mô của dự án tập trung vào đối tượng các nhà làm phim trẻ, thể loại phim ngắn cũng như phương thức tổ chức trực tuyến. Ngoài ra, những người tham gia tổ chức YxineFF hiện sống ở khắp nơi trên thế giới. Chúng tôi bắt đầu với niềm đam mê và một niềm tin rằng điều mình đang làm là đúng và tốt đẹp. Chỉ có cách hoạt động độc lập và tự kiểm soát mới giúp cho dự án chạy được như ý muốn”.
Anh khẳng định: “Sau 4 năm hoạt động, chúng tôi vui mừng vì tôn chỉ của YxineFF nhận được sự hưởng ứng của nhiều người, trong cũng như ngoài nước. Đó là nguồn động viên rất lớn để chúng tôi tiếp tục giữ vững tôn chỉ đó” .
Từ lâu, chính tinh thần độc lập là thứ đang rất thiếu của nền phim Việt, nó làm chùn bước, thậm chí thui chột sự sáng tạo. Bởi nếu phim nhà nước phụ thuộc vào việc xin kinh phí và xét duyệt kịch bản, thì phim tư nhân lại chịu áp lực kiếm lời và thường phải hạ thấp thẩm mỹ theo yêu cầu của phía sản xuất.
Nhà văn Thuận, thành viên Ban giám khảo Tranh giải quốc tế của YxineFF 2013 khẳng định: “Sự độc lập của YxineFF cho phép các tác giả được quyền tự do sáng tác - đây chính là điều tối quan trọng trong nghệ thuật”.
“Tôi nghĩ đây là trang phim hoạt động tốt và hiếm hoi của điện ảnh với những thể nghiệm tự do, độc lập cho những sáng tạo ban đầu. Một phim ngắn với kinh phí thấp dường như là mẫu số chung, khởi đầu của tất cả những người làm phim, nhất là phim độc lập. Ai cũng có thể có cơ hội bắt đầu bộ phim của mình, và sẽ trưởng thành nếu biết nuôi dưỡng cơ hội... Tôi rất ủng hộ và khâm phục sự kiên nhẫn của Ban quản trị trang và hy vọng họ sẽ còn tiến xa hơn trong việc giới thiệu và phát triển sự nghiệp điện ảnh của các nhà làm phim trẻ, những người đang đến với điện ảnh trong tâm thế hồn nhiên và sự sáng tạo tự do nhất. Họ là cầu nối để nhiều nhà làm phim trẻ tiến gần đến cơ hội thể hiện ước mơ điện ảnh của mình” - đạo diễn Bùi Tuấn Dũng đồng tình.
Cảnh trong phim Hành trình của Cường Ngô
Còn kiểm soát có lẽ là điều “nhạy cảm” và cũng là đặc trưng chính của YxineFF. Bởi với tiêu chí hoạt động độc lập mà Ban tổ chức (BTC) không có cơ chế kiểm soát hợp lý thì thật khó để tồn tại bình yên trong 4 năm. Những bộ phim được xem là quá khích hoặc có vấn đề đều có thể dẫn tiệc phim đến chỗ đối mặt với dư luận hoặc cơ quan quản lý, chế tài pháp luật. Mà nếu kiểm soát lộ liễu hay thô bạo quá thì sẽ gặp phản ứng của giới làm phim, họ sẽ không muốn tham gia.
Trên chuyên trang YxineFF, trong mục điều lệ, hay thể lệ tham dự chỉ nói các nguyên tắc về bản quyền, về sở hữu trí tuệ… mà chẳng có dòng nào nói về kiểm duyệt hay kiểm soát nội dung. Chính vì vậy mà Ban chọn phim phải có một thước đo riêng, thống nhất qua các năm, để làm sao vừa chọn ra được phim táo bạo, vừa giữ cho diễn đàn chung phát triển bình thường. Từ sự nghi ngại trong 1 - 2 năm đầu, bây giờ YxineFF đã chứng thực được cung cách hoạt động độc lập và có kiểm soát của mình là hữu lý.
NSƯT - nhà quay phim Trần Hùng nhận xét: “Một cách nhìn trẻ trung, hồn nhiên, và cũng rất thời đại. YxineFF có đội ngũ sáng tác gồm nhiều thành phần khác nhau, nên tạo ra nhiều phong cách riêng. Một sân chơi độc lập, sáng tạo tự do, những tác phẩm lại khiến cho người xem nhiều cảm xúc và phải nghĩ về chính những điều mà phía chuyên nghiệp đang làm, còn mong muốn gì hơn. Họ làm được như vậy quả là tuyệt vời, nó chứng thực cho chúng ta thấy rằng phải thực yêu nghề và có hiểu biết tinh tế về hoàn cảnh phim ảnh của Việt Nam thì mới làm được. Tôi tin họ còn đi xa hơn nữa”.
Giải thưởng YxineFF 2013 - Trái tim hồng cho phim Tranh giải khu vực và Tranh giải quốc tế do khán giả bình chọn. - Trái tim lửa cho phim Tranh giải khu vực, gồm 10 đề cử. - Trái tim vàng và 6 giải thưởng cá nhân cho Tranh giải quốc tế, gồm 12 phim đề cử. - Trái tim Việt Nam cho phim Việt Nam, gồm 12 phim đề cử. - Trái tim cầu vồng cho phim về chủ đề LGBT (đồng tính, lưỡng tính, chuyển giới…), gồm 5 đề cử. - Trái tim xanh cho phim tài liệu về chủ đề Phát triển bền vững, gồm 4 đề cử. * (Không trao hạng mục Trái tim trẻ) |
Theo BTC thì trong 13 phim của hạng mục Toàn cảnh năm nay, Hành trình của Cường Ngô và nhà sản xuất Ngô Thanh Vân rất đáng chú ý, vì nó được làm chuyên nghiệp, dựa trên câu chuyện có thật, thông điệp rõ ràng, do NSND Như Quỳnh, Ngô Thanh Vân và Ninh Dương Lan Ngọc diễn xuất. Đạo diễn này từng gửi Cây trâm vàng dự giải YxineFF năm 2010. Cũng theo BTC, được đề cử cho giải thưởng Trái tim cầu vồng, Chồng ơi, mở cửa (ĐD: Lê Đình Giang) và Điều tuyệt vời thứ 10 (ĐD: Nguyên Đăng - Ngọc Phước) là tiếng nói chân thực, trẻ trung về đề tài đồng tính.
Trong các hạng mục khác còn có các phim tài liệu đáng chú ý như: Daughter And The Palmae Blossoms của Polen Ly (Campuchia); Rights Of The Dead của Yeoh Su-Wern (Malaysia); Entablado của Emil James Z.Mijares (Phillipines); Trò chuyện với người bạn thân nhất của tôi của Nguyễn Lê (Việt Nam)…
Song hành là các phim truyện thú vị như: Mija của Jeon Hyo-jeong (Hàn Quốc); Ký ức mùa Xuân của Trang Zen (Việt Nam); Ông nội của Đồng Thảo (Việt Nam); Ruggero của Franco Dipietro (Ý); Không có gì quý của Nguyễn Trọng Khôi (Việt Nam)…
Một hạng mục cũng xứng đáng để theo dõi là các phim từ Yangon Film School (Myanmar), một nước vừa bước vào tiến trình dân chủ đã thay đổi mạnh mẽ. Đó là: The Bamboo Grove (phim truyện) của Khin Khin Hsu; Charcoal Boy (phim tài liệu) của Maung Okkar và Empty Nest (phim tài liệu) của Zaw Naing Oo.
Nếu phim khai mạc là Không có gì quý (chiếu ngày 21/9) - mối tình học trò thơ ngây của đạo diễn trẻ từ thành phố Đà Nẵng, thì phim bế mạc là Mặt trời đen (2013) của nhà thơ, dịch giả trẻ nhưng từng trải Trương Quế Chi (Paris, Pháp).
Có thể lấy ý kiến của đạo diễn Charlie Nguyễn thay lời kết: “YxineFF có triển vọng trở thành một tiệc phim nổi bật trong cộng đồng làm phim vì sự đa dạng, phổ biến rộng rãi, vô giới hạn và mang tính quốc tế. Đặc biệt tôi thấy nó trưởng thành qua từng năm, nên sẽ có một thế hệ làm phim của Việt Nam và thế giới đi ra từ đây. BTC cũng là những người rất nhiệt huyết, gắn bó và đam mê điện ảnh, nên càng có tính động viên và tạo điều kiện cho các nhà làm phim trẻ chia sẻ công việc của mình”.
Hành trình của YxineFF 2013
Poster YxineFF 2013 với chủ đề Lựa chọn Hành trình của YxineFF 2013 như sau: ngày 10/4 - kêu gọi gửi phim; ngày 10/7 - hạn cuối nhận phim; ngày 9/9 - khai mạc; trong tháng 12/2013 - bế mạc và trao giải tại TP.HCM. Theo vài số liệu khác nhau cho thấy trên thế giới hiện có khoảng 2.500 đến gần 4.000 LHP quốc tế, tùy cách thống kê; các LHP trên mạng ngày càng đa dạng, chuyên biệt hơn. Ra đời khá muộn nhưng YxineFF ngày càng tạo được uy tín và thanh thế quốc tế. Đến nay (22/11), tiệc phim YxineFF 2013 tại www.yxineff.com đã đi qua 4 hạng mục chính: Tranh giải quốc tế, Tranh giải khu vực, Toàn cảnh và Cận cảnh. Đặc biệt ở hạng mục Cận cảnh có 4 “tiểu mục” khá lý thú, đó là: Choose A Life, Choose An Angle, Dream, Be Young và Be Foolish. Từ nay đến ngày 12/12 là các tiểu mục có tính khách mời như đã đề cập; ngày 13/12 chiếu phim bế mạc. Nhìn riêng tiểu mục Dream với 6 phim ngắn, thì có mấy phim đáng chú ý. Nếu Bông-kia-sên (ĐD: Huỳnh Công Nhớ) là cuộc phiêu lưu ký của chú gián với những người bạn mới trên một chiếc thuyền, khá lãng mạn. Thì Forgotten Angels On Paper Planes (ĐD: Jaime P.Habac Jr.) xông thẳng vào khu đèn đỏ tại thành phố Los Angeles, Pampanga, với những đứa con lai đang tuyệt vọng về tương lai, khá dữ dội. Nếu Macabre En Pointe (ĐD: John Rhys C.Fernandez) mô tả xã hội vốn bất bình đẳng và cuộc tranh đấu của phe yếu thế. Thì The Piping Of Heaven (ĐD: Liu Qianyi) mô tả mâu thuẫn nội tâm giữa truyền thống và hiện đại của giới nữ. Nhìn rộng hơn, nếu các năm trước YxineFF thu hút phần nhiều giới làm phim bởi các phim có tính “cập thời vũ”, ứng phó chủ đề, thì năm nay các đạo diễn đã “bình tĩnh hơn” để đưa ra những phim được chuẩn bị kỹ càng và đúng tiêu chí hơn. Nhìn chung về diện mạo, các nhà làm phim trẻ đã thay đổi khá nhiều về tư duy trong việc lập tứ, đã có tiến bộ rõ rệt trong kỹ thuật và kỹ năng thể hiện. YxineFF chỉ còn thiếu một, hai cú hích với các tác phẩm thật sự nổi bật, quy mô... |
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần