Từ "Nhật ký" đến "Chân dung tự họa" (Bài kết)

(TT&VH Cuối tuần) - Năm ngoái, nhiều người trong công chúng TP.HCM lần đầu tiên có cơ hội tiếp xúc với một triển lãm nhiếp ảnh ý niệm, được tổ chức tại phòng tranh Quỳnh (65 Đề Thám, Q.1, TP.HCM, từ ngày 14 đến 30/10/2010). Triển lãm mang tên Nhật ký người nông dân, gồm video, ghi chép và ảnh chụp. Đây được xem là triển lãm nhiếp ảnh ý niệm hiếm hoi được tổ chức trong thời gian gần đây. Tác giả triển lãm này là nhiếp ảnh gia Phan Quang.

Trong tác phẩm mang chủ đề của triển lãm, Phan Quang đặt một cây dù khổng lồ giữa một cánh đồng lúa rộng, trong thời gian 79 ngày và ghi lại sự tăng trưởng của cây lúa cùng sự tàn phai của cây dù bằng nhiều phương tiện (video, nhiếp ảnh và ghi chép). Cây dù khổng lồ màu vàng và đỏ nhái lại hình ảnh lọng che của vua quan triều đình phong kiến xưa. Theo ghi chép của nghệ sĩ, thoạt đầu cây lúa lên nhanh dưới bóng mát của cây dù. Tuy nhiên sau giai đoạn ngắn bột phát, cây lúa yếu dần vì thiếu ánh nắng cho quá trình quang hợp. Trong khi đó, bên ngoài bóng rợp, cây lúa lên mơn mởn.

Một tác phẩm khác mô tả một hàng thiếu phụ mang thai, áo choàng trắng bị khoét lỗ phủ ra ngoài những tấm áo sặc sỡ của họ, trông như trong phòng thí nghiệm… Nghệ sĩ ghi nhận:Tất cả những bà mẹ này đều hy vọng những điều tốt đẹp nhất cho những đứa con chưa ra đời của họ, giống như mẹ tôi, vợ tôi, và tất cả những phụ nữ khác từ thế hệ này sang thế hệ kia. Tôi khoét cái lỗ có hình TV phía trước bụng của họ, tôi muốn nói rằng những hy vọng của họ cũng là những hy vọng nằm sâu trong tâm hồn của mỗi cá nhân.

Chân dung tự họa

Mới đây, 7/2011, tham gia giải thưởng Dogma dành cho nghệ thuật chân dung tự họa ở TP.HCM, tác phẩm nhiếp ảnh ý niệm Chân dung tự họa của Phan Quang đoạt 1 trong 3 giải ấn tượng chung kết và đã có người mua. Tác giả cho hay, nhiếp ảnh ý niệm không chỉ ít công chúng mà còn ít có cơ hội bán được, nhất là bán cho khách hàng Việt Nam. Người mua tác phẩm Chân dung tự họa này là một khách nước ngoài.

P.V