Phùng Tiểu Cương: Kỳ vọng Oscar mới của điện ảnh Trung Quốc
Ngày 15/10 tới đây, bộ phim có doanh thu cao nhất từ trước đến nay trong lịch sử điện ảnh Trung Quốc: Dư chấn (hay Đường Sơn đại địa chấn - After shock) của đạo diễn Phùng Tiểu Cương, sẽ ra mắt khán giả Việt Nam.
(TT&VH Cuối tuần) - Ngày 15/10 tới đây, bộ phim có doanh thu cao nhất từ trước đến nay trong lịch sử điện ảnh Trung Quốc: Dư chấn (hay Đường Sơn đại địa chấn - After shock) của đạo diễn Phùng Tiểu Cương, sẽ ra mắt khán giả Việt Nam. Được xem là một nhà làm phim thương mại, thị trường, đã có lúc Phùng Tiểu Cương tâm sự mình là một “cao thủ cô đơn”, một “ông thần đứng ngoài đền” khi bên trong đền có rất nhiều người được trọng vọng như Trương Nghệ Mưu, Trần Khải Ca… Nhưng phim của họ Phùng thì lại luôn gần gũi dân chúng và được lòng dân chúng hơn cả.
Nước mắt làm “cháy” phòng vé
Chỉ sau 2 tuần ra mắt, Dư chấn đã thu về hơn 510 triệu nhân dân tệ (tức 75,4 triệu USD), trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất từ trước đến nay trong lịch sử điện ảnh Trung Quốc. Trước đó, bộ phim hài lãng mạn If you are the one (Phi thành vật nhiễu) của đạo diễn họ Phùng cũng đã thu về hơn 350 triệu nhân dân tệ, cũng là một kỉ lục về doanh thu tại Trung Quốc.
Khi Dư chấn được chiếu lần đầu tiên tại sân vận động của Đường Sơn đại trấn vào ngày 12/7/2010 nhân kỉ niệm 34 năm xảy ra động đất, nhà tổ chức bố trí một màn hình vào loại lớn nhất thế giới và kèm theo đó, gửi mỗi khán giả một chiếc khăn giấy có in hàng chữ bằng tiếng phổ thông “Nếu khóc được thì cứ khóc!” và mọi khăn giấy đều ướt. Tiếp đó ngày 22/7/2010, phim được chiếu đồng thời ở 11 rạp IMAX ở Trung Quốc và gây chấn động dư luận công chúng.
Trận động đất ở thành phố Đường Sơn tỉnh Hà Bắc hồi năm 1976 làm 145.000 người thiệt mạng, được đạo diễn Phùng Tiểu Cương tái hiện dựa theo nguyên tác Dư chấn của nhà văn Trương Vũ với sự tham gia của dàn diễn viên nổi tiếng Trung Quốc như Lục Nghị, Từ Phàm,Trương Tịnh Sơ, Lý Thần, Lưu Lợi Lợi.
Phim được quay đầu năm 2009 với cái tên đầu tiên Đường Sơn đại địa chấn sau đó đổi tên thành Dư chấn. Kịch bản phim lấy bối cảnh gia đình anh lái xe Phương Đại Cường, vợ là Lý Nguyên Ni cùng con gái Phương Đăng, con trai Phương Đạt đang sống cuộc sống hạnh phúc thì tai họa động đất xảy ra làm gia đình ly tán.
Năm 2006, nhân kỉ niệm 30 năm vụ động đất Đường Sơn, Đài truyền hình thành phố xây dựng phim truyện tựa đề Nguyện cho mọi người trường thọ nhưng không gây được ấn tượng trong dân chúng. Khi ông Triệu Dũng về làm Bí thư thành ủy đã xới lại vấn đề này và quyết tâm có bộ phim về Đường Sơn ngang tầm với thời đại. Tập đoàn phim Hoa Nghị Huynh Đệ, hãng điện ảnh nổi tiếng nhất Trung Quốc và đạo diễn Phùng Tiểu Cương được mời nhận lãnh trách nhiệm này. Lúc đầu, ba đạo diễn là Trương Nghệ Mưu, Trần Khải Ca và Phùng Tiểu Cương đều là ứng cử viên, nhưng cuối cùng Phùng Tiểu Cương đã “trúng thầu”, dù ngay lúc ấy đã có ý kiến rằng đạo diễn này ít có những phim lịch sử hoành tráng. Nhưng thành công của Phùng Tiểu Cương trong những năm gần đây đã có sức thuyết phục lớn, đặc biệt những bộ phim của ông được quần chúng rất ưa thích.
Thời gian đã trả lời, Dư chấn là một thành công lớn nhất từ trước tới nay của ông.
Lấy nhỏ khắc lớn
Phùng Tiểu Cương sinh 10/10/1958, ngay từ khi học ở trong nhà trường phổ thông, ông đã có năng khiếu về mỹ thuật và văn học. Sau khi tốt nghiệp trung học ông tham gia Đoàn văn công Đại Quân khu Bắc Kinh, với nhiệm vụ trang trí phông màn. Khi chuyển ngành sang Công ty phát triển đô thị Bắc Kinh, ông vẫn tiếp tục nghề “ruột” là phụ trách công tác văn thể. Năm 1985, ông chuyển sang làm thiết kế mỹ thuật của Trung tâm nghệ thuật truyền hình Bắc Kinh.
Một dịp may hiếm có mang tới bước ngoặt trong cuộc đời làm nghệ thuật của Phùng Tiểu Cương, đó là lúc Cát Ưu, một diễn viên nổi tiếng khi đó, đồng thời là bạn thân đã giới thiệu ông tham gia LHP Thượng Hải với bộ phim Mối tình trớ trêu do ông và Trịnh Hiểu Long biên kịch được đạo diễn Hạ Cương đưa lên màn ảnh. Kết quả, phim đã giành giải thưởng Kịch phim hay nhất trong LHP Kim Kê năm 1990. Tiếp đó, ông cùng Vương Sóc biên kịch phim truyền hình nhiều tập Câu chuyện ở Bộ biên tập được đánh giá rất cao, từ lúc này, tên tuổi Phùng Tiểu Cương bắt đầu nổi lên như một hiện tượng trong làng điện ảnh Trung Quốc. Năm 1992, phim Mẻ lưới lớn do ông và Trịnh Hiểu Long biên kịch được giải Kịch phim hay nhất trong LHP Kim Kê lần thứ 13.
Với những thành công liên tiếp và ngày càng vững vàng trên con đường điện ảnh, năm 1994 Phùng Tiểu Cương chính thức bước vào nghề đạo diễn với phim đầu tay Tình yêu vĩnh viễn mất đi trong tôi, câu chuyện về mối tình đầu bị tan vỡ của thanh niên ở thành thị và đã gây tiếng vang lớn trong giới trẻ. Năm 1997 tên tuổi của Phùng Tiểu Cương nổi tiếng với phim Sau lưng mặt trăng. Tiếp đó là một loạt phim do ông đạo diễn như Thiệp chúc tết, Bên A bên B, Dang dở, Chẳng đâu vào đâu, Thở dài... đã đưa ông thành đạo diễn lớn ở Trung Hoa đại lục ngang tầm với Trương Nghệ Mưu, Trần Khải Ca. Cho tới những loạt phim thời gian gần đây, Phùng Tiểu Cương không ngừng thăng tiến trong sự thành công, liên tiếp gây những tiếng vang lớn trong công chúng hâm mộ điện ảnh, như Đại gia, Dạ yến, Hiệu lệnh tập kết, Thanh thản vì không cam kết, Thiên hạ vô tặc. Trong số này Hiệu lệnh tập kết đã giành 4 giải trong số 8 giải chính tại LHP Bách Hoa năm 2008. Phim được công diễn buổi đầu tiên tại các rạp trong nước ngày 20/7/2007, tới cuối năm, vé vào cửa đã thu được 260 triệu nhân dân tệ, một phim có số lượng vé bán nhiều thứ hai trong các phim truyện nhựa của Trung Quốc vào thời điểm ấy. Năm 2009 phim nhựa Thanh thản vì không cam kết của Phùng Tiểu Cương sau 19 ngày công diễn đã thu tới 300 triệu NDT tiền vé.
Khi trả lời phỏng vấn của các phóng viên, Phùng Tiểu Cương nói: “Để khắc họa chủ đề lớn, tôi thiên về xây dựng từ các nhân vật nhỏ bé, đời thường hơn là từ những nhân vật lớn, sự kiện lớn. Bởi những sự kiện đời thường và nhân vật nhỏ bé làm nên lịch sử nhưng lại dễ bị lịch sử và mọi người lãng quên. Phim Dư chấn cũng theo hướng đó”.
Hiện nay, Phùng Tiểu Cương và Ngô Vũ Sâm là hai đạo diễn duy nhất mà phim do họ đạo diễn đạt tới doanh thu bán vé một phim lên tới 300 triệu NDT. Phùng Tiểu Cương là đạo diễn duy nhất ở Trung Quốc mà phim của ông đoạt doanh thu bán vé tổng cộng trên 1 tỉ NDT, bỏ qua khá xa hai đạo diễn nổi tiếng là Trương Nghệ Mưu và Trần Khải Ca.
Dư chấn cũng vừa được Trung Quốc cử đi tham dự Oscar 2010 hạng mục phim nước ngoài hay nhất. Tuy nhiên, có lọt được vào vòng để cử hay không thì lại là một là một chuyện khác. Bản thân đạo diễn họ Phùng cũng thẳng thắn cho rằng “Dư chấn không phải là phim dành cho hạng mục giải thưởng này, nó chỉ là phim dành cho dân chúng Trung Hoa”. Tuy vậy cũng phải thấy rằng Dư chấn đã từ chối tham dự LHP Venice để đến với Oscar xem ra cũng là một cách để thấy năm nay bộ phim này được kỳ vọng nhiều như thế nào.
Nước mắt làm “cháy” phòng vé
|
Đạo diễn Phùng Tiểu Cương |
Khi Dư chấn được chiếu lần đầu tiên tại sân vận động của Đường Sơn đại trấn vào ngày 12/7/2010 nhân kỉ niệm 34 năm xảy ra động đất, nhà tổ chức bố trí một màn hình vào loại lớn nhất thế giới và kèm theo đó, gửi mỗi khán giả một chiếc khăn giấy có in hàng chữ bằng tiếng phổ thông “Nếu khóc được thì cứ khóc!” và mọi khăn giấy đều ướt. Tiếp đó ngày 22/7/2010, phim được chiếu đồng thời ở 11 rạp IMAX ở Trung Quốc và gây chấn động dư luận công chúng.
Trận động đất ở thành phố Đường Sơn tỉnh Hà Bắc hồi năm 1976 làm 145.000 người thiệt mạng, được đạo diễn Phùng Tiểu Cương tái hiện dựa theo nguyên tác Dư chấn của nhà văn Trương Vũ với sự tham gia của dàn diễn viên nổi tiếng Trung Quốc như Lục Nghị, Từ Phàm,Trương Tịnh Sơ, Lý Thần, Lưu Lợi Lợi.
Phim được quay đầu năm 2009 với cái tên đầu tiên Đường Sơn đại địa chấn sau đó đổi tên thành Dư chấn. Kịch bản phim lấy bối cảnh gia đình anh lái xe Phương Đại Cường, vợ là Lý Nguyên Ni cùng con gái Phương Đăng, con trai Phương Đạt đang sống cuộc sống hạnh phúc thì tai họa động đất xảy ra làm gia đình ly tán.
Năm 2006, nhân kỉ niệm 30 năm vụ động đất Đường Sơn, Đài truyền hình thành phố xây dựng phim truyện tựa đề Nguyện cho mọi người trường thọ nhưng không gây được ấn tượng trong dân chúng. Khi ông Triệu Dũng về làm Bí thư thành ủy đã xới lại vấn đề này và quyết tâm có bộ phim về Đường Sơn ngang tầm với thời đại. Tập đoàn phim Hoa Nghị Huynh Đệ, hãng điện ảnh nổi tiếng nhất Trung Quốc và đạo diễn Phùng Tiểu Cương được mời nhận lãnh trách nhiệm này. Lúc đầu, ba đạo diễn là Trương Nghệ Mưu, Trần Khải Ca và Phùng Tiểu Cương đều là ứng cử viên, nhưng cuối cùng Phùng Tiểu Cương đã “trúng thầu”, dù ngay lúc ấy đã có ý kiến rằng đạo diễn này ít có những phim lịch sử hoành tráng. Nhưng thành công của Phùng Tiểu Cương trong những năm gần đây đã có sức thuyết phục lớn, đặc biệt những bộ phim của ông được quần chúng rất ưa thích.
Thời gian đã trả lời, Dư chấn là một thành công lớn nhất từ trước tới nay của ông.
Lấy nhỏ khắc lớn
Phùng Tiểu Cương sinh 10/10/1958, ngay từ khi học ở trong nhà trường phổ thông, ông đã có năng khiếu về mỹ thuật và văn học. Sau khi tốt nghiệp trung học ông tham gia Đoàn văn công Đại Quân khu Bắc Kinh, với nhiệm vụ trang trí phông màn. Khi chuyển ngành sang Công ty phát triển đô thị Bắc Kinh, ông vẫn tiếp tục nghề “ruột” là phụ trách công tác văn thể. Năm 1985, ông chuyển sang làm thiết kế mỹ thuật của Trung tâm nghệ thuật truyền hình Bắc Kinh.
Diễn viên Từ Phàm trong Dư chấn
Phùng Tiểu Cương đã đoạt được giải thưởng lớn về thiết kế mỹ thuật khi làm nhiều phim truyền hình như Đại lâm táng, Cảnh sát mặc áo dân sự, Trai tài gái sắc, Khải hoàn lúc nửa đêm... Ông còn tham gia biên kịch và đạo diễn một số vở kịch nói.
Một dịp may hiếm có mang tới bước ngoặt trong cuộc đời làm nghệ thuật của Phùng Tiểu Cương, đó là lúc Cát Ưu, một diễn viên nổi tiếng khi đó, đồng thời là bạn thân đã giới thiệu ông tham gia LHP Thượng Hải với bộ phim Mối tình trớ trêu do ông và Trịnh Hiểu Long biên kịch được đạo diễn Hạ Cương đưa lên màn ảnh. Kết quả, phim đã giành giải thưởng Kịch phim hay nhất trong LHP Kim Kê năm 1990. Tiếp đó, ông cùng Vương Sóc biên kịch phim truyền hình nhiều tập Câu chuyện ở Bộ biên tập được đánh giá rất cao, từ lúc này, tên tuổi Phùng Tiểu Cương bắt đầu nổi lên như một hiện tượng trong làng điện ảnh Trung Quốc. Năm 1992, phim Mẻ lưới lớn do ông và Trịnh Hiểu Long biên kịch được giải Kịch phim hay nhất trong LHP Kim Kê lần thứ 13.
Với những thành công liên tiếp và ngày càng vững vàng trên con đường điện ảnh, năm 1994 Phùng Tiểu Cương chính thức bước vào nghề đạo diễn với phim đầu tay Tình yêu vĩnh viễn mất đi trong tôi, câu chuyện về mối tình đầu bị tan vỡ của thanh niên ở thành thị và đã gây tiếng vang lớn trong giới trẻ. Năm 1997 tên tuổi của Phùng Tiểu Cương nổi tiếng với phim Sau lưng mặt trăng. Tiếp đó là một loạt phim do ông đạo diễn như Thiệp chúc tết, Bên A bên B, Dang dở, Chẳng đâu vào đâu, Thở dài... đã đưa ông thành đạo diễn lớn ở Trung Hoa đại lục ngang tầm với Trương Nghệ Mưu, Trần Khải Ca. Cho tới những loạt phim thời gian gần đây, Phùng Tiểu Cương không ngừng thăng tiến trong sự thành công, liên tiếp gây những tiếng vang lớn trong công chúng hâm mộ điện ảnh, như Đại gia, Dạ yến, Hiệu lệnh tập kết, Thanh thản vì không cam kết, Thiên hạ vô tặc. Trong số này Hiệu lệnh tập kết đã giành 4 giải trong số 8 giải chính tại LHP Bách Hoa năm 2008. Phim được công diễn buổi đầu tiên tại các rạp trong nước ngày 20/7/2007, tới cuối năm, vé vào cửa đã thu được 260 triệu nhân dân tệ, một phim có số lượng vé bán nhiều thứ hai trong các phim truyện nhựa của Trung Quốc vào thời điểm ấy. Năm 2009 phim nhựa Thanh thản vì không cam kết của Phùng Tiểu Cương sau 19 ngày công diễn đã thu tới 300 triệu NDT tiền vé.
Khi trả lời phỏng vấn của các phóng viên, Phùng Tiểu Cương nói: “Để khắc họa chủ đề lớn, tôi thiên về xây dựng từ các nhân vật nhỏ bé, đời thường hơn là từ những nhân vật lớn, sự kiện lớn. Bởi những sự kiện đời thường và nhân vật nhỏ bé làm nên lịch sử nhưng lại dễ bị lịch sử và mọi người lãng quên. Phim Dư chấn cũng theo hướng đó”.
Hiện nay, Phùng Tiểu Cương và Ngô Vũ Sâm là hai đạo diễn duy nhất mà phim do họ đạo diễn đạt tới doanh thu bán vé một phim lên tới 300 triệu NDT. Phùng Tiểu Cương là đạo diễn duy nhất ở Trung Quốc mà phim của ông đoạt doanh thu bán vé tổng cộng trên 1 tỉ NDT, bỏ qua khá xa hai đạo diễn nổi tiếng là Trương Nghệ Mưu và Trần Khải Ca.
Dư chấn cũng vừa được Trung Quốc cử đi tham dự Oscar 2010 hạng mục phim nước ngoài hay nhất. Tuy nhiên, có lọt được vào vòng để cử hay không thì lại là một là một chuyện khác. Bản thân đạo diễn họ Phùng cũng thẳng thắn cho rằng “Dư chấn không phải là phim dành cho hạng mục giải thưởng này, nó chỉ là phim dành cho dân chúng Trung Hoa”. Tuy vậy cũng phải thấy rằng Dư chấn đã từ chối tham dự LHP Venice để đến với Oscar xem ra cũng là một cách để thấy năm nay bộ phim này được kỳ vọng nhiều như thế nào.
Kiều Tỉnh
Bản quyền © Báo điện tử Thể thao & Văn hóa - TTXVN