Kỳ 1: Việt Nam cũng có hoa anh đào

(TT&VH) - Hàng trăm ngàn người dân đã đến Cung Thể thao Quần Ngựa (Hà Nội), chen lấn, xô đẩy, một số bạn trẻ chấp nhận “bị các chú công an nhắc nhở” chỉ được tận tay sờ thử vào cánh hoa anh đào. Điều đó cho thấy loài hoa kỳ diệu của xứ Phù Tang này có sức lôi cuốn mãnh liệt như thế nào đối với người dân Việt Nam. Thế nhưng ít ai biết rằng, Việt Nam ta cũng có (trồng được) hoa anh đào; thậm chí hoa từng nở rộ trong hàng tuần lễ ngay tại Hà Nội. Nếu thời tiết thuận lợi, sang Xuân tới biết đâu chúng ta có thể tổ chức lễ ngắm hoa anh đào “made in Việt Nam”.

Cây anh đào ra nụ trong một công viên ở Hà Nội

Đó có thể xem là cuộc “đổ bộ” lớn nhất, theo con đường “chính ngạch” của cây anh đào vào Việt Nam. Có thể kể đến 8 địa điểm mà hơn ngàn cây này bén rễ. Đó là trụ sở Sở Kinh tế Đối ngoại (8 cây), Công ty Mitsui (36 cây), ĐSQ Nhật Bản (6 cây). Còn lại 988 cây được phân ra trồng ở Bán đảo Phong Lan trong Công viên Thống Nhất, vườn hoa Hoàn Kiếm, vườn hoa Chí Linh, Công viên Bách Thảo, làng hoa Thụy Khê (14 Thụy Khuê) và trồng ngay tại văn phòng của Công ty CVCX ở số 2A Nguyễn Đình Chiểu (Hà Nội).

Tất nhiên, đó chưa phải là tất cả những cây anh đào đến Hà Nội. Công ty Honda cũng đã từng mang 300 cây từ Nhật Bản trồng ở Việt Nam. Ở Sapa và VQG Ba Vì cũng có trồng. Cách đây sáu bảy năm, khoảng hơn 20 cây đã được trồng khá “bí mật” ở dải phân cách đường Liễu Giai (TT&VH đã từng phản ánh) với hy vọng biến con đường “đẹp nhất Việt Nam” này thành một phố hoa anh đào. (Dù đem ra đường phố, nhưng vẫn phải “bí mật” vì sợ khi cây còn nhỏ, kẻ xấu... “đánh cả cành lẫn cây” mang về!) Đó là chưa kể đến đợt trồng cây anh đào do BTC cuộc thi “Người đẹp hoa anh đào” đưa từ Nhật sang bằng máy bay và được trồng tại Đà Lạt.

Những bông hoa đầu tiên

Rõ ràng, trong hơn một thập niên qua đã có rất nhiều nỗ lực và kế hoạch bài bản để cây anh đào được khoe sắc ở Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung. Nhưng vẻ đẹp anh đào tại Hà Nội quả thực mong manh. Chỉ sau một thời gian ngắn (đến tháng 2/1997, nghĩa là sau hơn tháng), hơn một nửa số cây anh đào trong đợt trao tặng nói trên (559 cây) đã bị chết ngay sau khi đưa ra trồng, dù được chăm sóc rất cẩn thận. Lý do là bởi một số cây quá bé và yếu không chịu được sự thay đổi đột ngột của môi trường sống.

Những bông hoa anh đào đầu tiên nở ở Hà Nội

Trong suốt thập niên qua, dù bị rơi rụng đi nhiều, nhưng một số cây anh đào vẫn gắng trụ lại với mảnh đất Hà Nội và một số ít cây đã nở hoa. Như TT&VH đã từng đưa tin, một số cây được trồng tại văn phòng Công ty CVCX đã nở những bông hoa hiếm hoi, có thể xem là đầu tiên được ghi nhận lại (?) vào khoảng tháng 2/2002. Những bông hoa phớt hồng rồi chuyển sang màu trắng, quý đến nỗi, cán bộ của công ty lúc bây giờ đã mang máy ảnh ra chụp. Bà Tuyết Thanh, nguyên Trưởng phòng Kế hoạch, Công ty CVCX, là người theo dõi rất sát sao công việc này, và cũng là người chụp ảnh xác nhận lại với TT&VH rằng đó là những bông hoa anh đào đầu tiên nở ở Hà Nội trong đợt trồng cả ngàn cây nói trên, và trước đó bà chưa hề thấy có cây anh đào nào nở hoa.

Những cây còn lại sau hơn 10 năm

2 loại hoa anh đào tại Hà Nội: - Hoa màu hồng (nhạt), nhưng dần dần hóa trắng, nở từng chùm. Cây phát triển nhanh nhưng tuổi thọ cũng ngắn. - Hoa đỏ: Nở tùng chùm, cánh hoa cúp và rũ xuống như hình quả chuông. Cùng với ở Việt Nam, hoa anh đào hiện đã có mặt ở 51 quốc gia trên thế giới.

Hà Nội có 4 mùa rõ rệt, mùa Hè nắng nóng và mưa nhiều, cây anh đào ưa nắng, nhưng lại không chịu được ngập úng do đó thường bị chết nhiều vào mùa Hè do các công viên thường bị ngập úng sau mỗi trận mưa. Mùa Đông, nhiệt độ của Hà Nội cao nhất thường là từ 17-20 độ C và thường không kéo dài cả mùa mà nhiệt độ thấp theo từng đợt gió, sau đó lại tăng cao lên từ 20-28 độ C, trong khi mùa Đông ở Nhật Bản, nhiệt độ thường dưới 0 độ C trong suốt cả mấy tháng.

Với sự thay đổi về thổ nhưỡng khí hậu, thời tiết và môi trường sống của Hà Nội, đến đầu năm 2007, số cây anh đào còn sống và phát triển (thuộc sự quản lý của Công ty CVCX) chỉ còn 27 cây.

Như vậy là gần 40 cây mới “đậu” lại được 1. Trong đó có 7 cây từ 2004 trở đi đã nở hoa liên tục trong suốt mấy năm liền, thời gian nở hoa từ trước Tết Âm lịch và kéo dài trong nửa tháng. Những cây nở hoa và đã thích nghi với điều kiện thời tiết ở Hà Nội, có chiều cao khoảng trên 3m.