Sống lúc nào cũng khó hơn là chết

Đồng tiền kể cho nhà văn nghe rằng, một trí thức, một người lính từ chiến trường về, lòng nặng những ký ức về cuộc chiến, người vẫn mang niềm tin ngây thơ vào lòng tốt của con người, bỗng trở thành kẻ lạc thời. Trong viện nghiên cứu anh làm, người ta chỉ có nhu cầu làm công trình, thành tiến sỹ, thạc sỹ để tiến lên chức vị nào đó, để mặc công trình thành những hoa văn trên chiếc mũ tiến sỹ. Không có khao khát nào, ước mơ nào cho một nền học thuật. Anh, một người nghiên cứu về lòng tốt của con người, trở thành kẻ tâm thần trong mắt các đồng nghiệp. Người ta đẩy anh vào viện tâm thần…

Tác phẩm của Trung Trung Đỉnh

Gần ba chục năm cho một cuốn sách chưa đầy 200 trang, có thể thấy sự đứt đoạn trong sáng tác của nhà văn với đứa con tinh thần này. Nhưng nó không phải là sự rời rạc trong cảm xúc. Trung Trung Đỉnh vẫn đau đáu về Tây Nguyên và những năm tháng chiến tranh thuộc về ông đã không bao giờ rời bỏ những trang giấy mà ông viết, dù ông không cố tình. Đây không phải là một thành công cỡ Lạc rừng, cũng khác nhiều so với Ngược chiều cái chết, Ngõ lỗ thủng , Tiễn biệt những ngày buồn. Sống khó hơn là chết đi vào sự tinh giản, tưởng nhẹ mà rất buồn, tưởng giản đơn mà không phải vậy. Như cuộc sống, cái chết có thể là một sự giải thoát, cắt đứt mình với phần còn lại của thế giới. Chết là đi vào cõi vĩnh hằng. Nhưng sống thế nào, sống sao cho ra sống, mới là khó lắm thay…

Nhân vật đồng tiền không phải là nhân vật mới trong văn học nghệ thuật, có thể gặp đây đó trong những tác phẩm văn học nước ngoài hay những bộ phim Hollywood. Nhưng nhân vật đồng tiền của Trung Trung Đỉnh chỉ như một cái cớ để ông đi vào những phận người.

Ám ảnh nhiều trên những trang viết của Trung Trung Đỉnh là sự trằn trọc về nhân tình thế thái của nhà văn. Dường như chính ông cũng đang phân vân vào sự “lạc chốn thị thành” của mình.

Dương Bình Nguyên