“Zemanlandia”, hẹn ngày tái ngộ

(TT&VH)- Những ngày qua, calcio một lần nữa rung chuyển. Không phải vì những dư chấn của vụ bê bối dàn xếp tỉ số mà Viện công tố Cremona đang điều tra ngày càng loang rộng ra hơn nữa lên tận các đội Serie A, mà vì sự trở lại của Zdenek Zeman, “người tố cáo” nổi tiếng của calcio. Ông không trở lại hạng A, mà là hạng B. Nhưng ông sẽ làm tất cả để tái xuất ở nơi ông đã thuộc về.

Trở lại và ra đi

Foggia rớt nước mắt trong ngày ông từ biệt. Với thành phố miền đông chẳng có gì đáng nhớ của xứ Abruzzo ấy, vị HLV người gốc Bohemia ấy chẳng khác gì thánh Padre Pio ở San Giovanni Rotondo ngoại ô thành phố này. Những năm 1990 sôi nổi, Zeman đã đưa Foggia lên Serie A, biến nó thành đội bóng chơi thứ bóng đá tấn công đẹp chưa từng có, thứ bóng đá của một đội tỉnh lẻ dám thách thức mọi đại gia và đó cũng là lúc bắt đầu xuất hiện cái tên “Zemanlandia” (những vùng đất của Zeman). Foggia xuống hạng sau đó và chất tấn công ngạo nghễ bất chấp tất cả của Zeman tiếp tục được thể hiện ở 2 đội bóng thủ đô Lazio, Roma, và sau đó, ở Lecce, một đội tỉnh lẻ nữa.

Zdenek Zeman- Ảnh Getty

Nhưng calcio và Foggia sẽ không bao giờ quên đội hình ngày ấy, sẽ mãi mãi ghi trong trí hình ảnh về một Zeman lúc nào mồm cũng ngậm điếu thuốc và đôi mắt luôn xa xăm trên băng ghế huấn luyện. Ông đã trở lại Foggia ở Lega Pro (hạng Serie C cũ) ở mùa trước, làm dấy lên niềm yêu mến và hy vọng ở họ, nhưng rốt cuộc, ông lại bỏ đi và giờ đến nhận lời dẫn dắt Pescara, đội bóng của thành phố nằm bên bờ Adriatico cách Foggia 200 cây số. Mùa bóng này, Pescara phấn đấu trở lại Serie A lần đầu tiên kể từ năm 1993. Trong buổi họp báo ra mắt, Zeman tuyên bố sẽ đưa Pescara lên hạng A bằng “cửa chính”, không phải qua playoff. Các tifosi của đội bóng “biancazzurri” hoan hỉ. Báo chí bắt đầu viết những dòng có cánh về Zeman. Còn Foggia càng trở nên đau đớn hơn.

Nỗi đau đớn ở Foggia khi lại mất ông sau lần tái ngộ 20 năm là có thể hiểu được. Các tifosi đã biểu tình trên phố. Chủ tịch Casillo, được dân Foggia gọi là người hùng khi bổ nhiệm Zeman làm HLV Foggia vào năm 1989, mở đầu cho cái gọi là “điều thần kì Foggia”, giờ gọi Zeman là “kẻ phản bội”. Nhưng có lẽ Zeman nghĩ khác thế. Thất bại trong việc không đưa được Foggia từ Lega Pro lên hạng B dù Foggia là đội ghi nhiều bàn thắng nhất trong tất cả các giải chuyên nghiệp Italia không phải là lí do khiến ông ra đi, mà là một điều khác, nghiêm trọng hơn. Trong cuộc họp báo tuyên bố chia tay, ông nói trong nghẹn ngào xúc động: “Tôi rời Foggia để không làm hại đến đội bóng. Tôi tin rằng, sự có mặt của tôi ở đội sẽ ngăn cản Foggia lên hạng mùa bóng tới”. Những gì xảy ra mùa bóng qua là một bằng chứng cho thấy ông HLV gốc Czech có cơ sở đưa ra lập luận ấy: Foggia đã chịu một loạt các tình huống “sai lầm” nghiêm trọng của các trọng tài, khiến họ mất đi nhiều điểm quan trọng và cuối cùng không thể lên được hạng. Zeman đã quá quen với việc bị một thế lực mờ ám nào đó sử dụng trọng tài để hãm hại ông, không cho ông ngóc đầu lên được, thậm chí gạt ông khỏi cuộc sống calcio.

Mong ngày Zeman trở lại Serie A

Sau những năm tháng đẹp đẽ với Foggia, thành công với thứ bóng đá tấn công ở thủ đô (ông là người đã nâng đỡ Nesta và tạo điều kiện để Totti phát triển) là những năm tháng chịu đựng kinh khủng vì bị vùi dập. Kể từ một hè 1998, khi Zeman tuyên bố nghi ngờ về sự cơ bắp của các ngôi sao Juve như Vialli và Del Piero, dẫn đến một cuộc điều tra về những nghi vấn sử dụng doping một cách có hệ thống của Juve từ 1994-1998, cuộc sống của ông không còn như trước nữa. Các cuộc điều tra cho thấy cáo buộc của ông là đúng, và trớ trêu thay, đội bóng ấy chính là nơi bác ruột anh, ông Cestmir Vykpalek từng dẫn dắt (Vykpalek làm HLV Juve từ 1971-1974). Nhưng Zeman phải đánh đổi sự thật lấy chính sự nghiệp của mình: Roma sa thải ông tháng 7/1999 trước sức ép của Moggi, chính ông từ chức sau khi dẫn dắt Lecce leo lên giữa BXH mùa 2004/05. Một loạt các cuộc phiêu lưu đáng thất vọng của ông sau đó ở Napoli (Serie A), Salernitana và Avellino (Serie B) cùng các CLB nước ngoài (Fenerbahce và Sao Đỏ Belgrade) không khiến ông chán nản. Bây giờ, sau Foggia là Pescara. Ở tuổi 64, Zeman vẫn tiếp tục nói về thứ “bóng đá chân thành” hoặc “bóng đá sạch”, một điều hiển nhiên mà bóng đá phải thể hiện như xã hội chờ đợi ở nó, dù cũng vì triết lí ấy, mà ông trở thành người bị săn đuổi.

Người Pescara hào hứng và vui sướng không phải vì việc đưa Zeman lên ghế HLV là một sự đảm bảo chắc chắn rằng ở mùa bóng mới, đội bóng bờ biển miền đông nước Ý sẽ lên Serie A, nhưng điều đó có nghĩa là sau những năm 1980 đẹp đẽ với HLV Galeone, Pescara đã trở lại một ý tưởng bóng đá thực sự. Phải, một ý tưởng. Không hẳn chỉ là triết lí tấn công theo sơ đồ 4-3-3 mà Galeone và Zeman theo đuổi, mà là khao khát làm bóng đá một cách sạch sẽ. Không phải chỉ sạch sẽ theo quan niệm bóng đá đẹp tuyệt đối của Zeman: không doping, không tác động trọng tài để hưởng lợi thế mà phải là thứ bóng đá đem đến niềm vui, hạnh phúc và tình cảm dâng trào trong lòng khán giả, như Foggia của ông đã làm những năm đầu thập niên 1990. Những yêu cầu đầu tiên của ông với chủ tịch De Cecco không phải là mức lương cao ngất (ông chỉ nhận 250 nghìn euro/năm, bằng thu nhập nửa tháng của một vài siêu sao) hay đòi hỏi phải có những cầu thủ lớn như Messi để đưa Pescara thăng hạng, mà là tăng cường lên đội 1 những cầu thủ trẻ tài năng khao khát thể hiện mình.

Chừng nào có Zeman, chừng đó còn hy vọng về những điều lãng mạn của calcio, chừng đó thứ bóng đá sạch và đẹp còn tồn tại. Chỉ sợ có một thế lực nào đó muốn làm tất cả để Pescara, và qua Pescara là Zeman, không thể trở lại Serie A. Chúng sợ một con người dám nói lên những sự thật và không ngừng tố cáo về một nền bóng đá chưa bao giờ muốn tìm đường bước ra ánh sáng…

Anh Ngọc

anhngoc.ttvh@gmail.com