Lev Yashin - Thủ môn số một của mọi thời đại (Kỳ 2 và hết)

28/08/2008 14:27 GMT+7 | Thể thao

(TT&VH Online)- CLB duy nhất trong cả đời cầu thủ của Yashin là Dynamo Moskva. Ông chơi cho đội bóng này trong 22 mùa bóng liên tiếp (từ năm 1949 đến 1971) và cùng họ giành được 5 chức vô địch Liên Xô, 3 Cúp QG Liên Xô.

CLB một đời

Lần đầu tiên Lev Yashin được bắt chính cho Dynamo là vào ngày 6/7/1950. Yashin đã chơi cả đời cho Dynamo, một sự trung thành theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng một phần nào có thể được giải thích bởi sự thật là các vụ chuyển nhượng giữa các CLB hàng đầu thời đó không được khuyến khích. Đặc biệt là với một cầu thủ chơi cho một CLB thuộc lực lượng vũ trang như Dynamo, đội bóng thuộc Bộ Nội vụ, và Yashin là một cảnh sát.

Cuối năm 1949, Yashin trở thành thủ môn thứ ba của Dynamo, cùng với hai thủ môn nổi tiếng khác - Alexey Khomich và Walter Sanaya. Ông bắt đầu sự nghiệp của mình ở một trận giao hữu đáng thất vọng khi lóng ngóng để lọt lưới một bàn ngớ ngẩn mà tác giả chính là thủ môn đối phương, người đã có một pha phát bóng lên rất mạnh và lại được gió hỗ trợ. Ông chỉ được chơi có 2 trận tại giải VĐ Liên Xô năm đó và không được chơi thêm một trận nào ở đội 1 cho tới năm 1953. Yashin ngồi ghế dự bị và chờ đợi cơ hội. Trong thời gian khó khăn nhất đó, thủ môn đàn anh Khomich đã dìu dắt Yashin và truyền kinh nghiệm cho trong những buổi tập một cách khắt khe nhất. Nhờ thế, từ năm 1953, ông là thủ môn số một của Dynamo và năm 1954 đã có danh hiệu VĐ Liên Xô lần đầu tiên.

"Tôi không hình dung ra dạng thủ môn không thấy dằn vặt bởi một bàn thủng lưới? Anh ta cần phải đau khổ! Và nếu anh ta cảm thấy chẳng có vấn đề gì, điều đó có nghĩa là đang đi vào một ngõ cụt. Không cần biết anh ta đã làm được gì trong quá khứ, anh ta không có tương lai”.

- Lev Yashin -

Thời Yashin, các trận đấu giữa các đại kình địch của bóng đá Liên Xô như các CLB cùng ở thủ đô Moskva là Spartak và Dynamo hay Dynamo Kiev luôn bán hết vé. "Spartak" mạnh hơn cả và đương nhiên là cũng nhiều thành tích hơn trong gian đoạn đó. Trong 22 mùa bóng Lev Yashin chơi cho Dynamo Moskva, Spartak giành được 6 chức VĐQG và 4 Cúp QG Liên Xô so với các con số tương ứng của cả hai CLB mang tên Dynamo nói trên là 5 và 3. Dù sao thì thời kỳ có Yashin cũng là thời hoàng kim của Dynamo Moskva. Ngoài 5 chức VĐQG, ông còn cùng họ 5 lần về đích thứ nhì.

Hồi đó, Dynamo mạnh hơn hẳn các đội khác ở vị trí thủ môn với bộ đôi xuất chúng là Aleksei Khomich và Lev Yashin. Dynamo càng mạnh hơn từ sau khi Yashin chiếm vị trí chính thức của Khomich.

Các năm 1960, 1963 và 1966, ông được nhận danh hiệu Thủ môn xuất sắc nhất Liên Xô do tạp chí “Ngọn lửa nhỏ” bình chọn. Yashin có tên trong danh sách đề cử 33 cầu thủ xuất sắc nhất để chọn ra đội hình tiêu biểu trong năm ở Liên Xô 17 lần và 14 lần ông ở vị trí thủ môn số 1. Lev Yashin hiện vẫn giữ kỷ lục của CLB Dynamo Moskva về số trận chơi trong giải VĐ Liên Xô - 326 trận.

Ngày 27/5/1971 tại Moskva, ông chơi trận cuối cùng trong màu áo Dynamo Moskva giao hữu với đội bóng của các ngôi sao châu Âu, trong đó có Giacinto Fachetti, Gerd Mueller, Bobby Charlton,…

Thời hoàng kim của ĐT Liên Xô

Năm 1954, chàng thủ môn khổng lồ với sải tay dài và chiều cao 1,89 m này đã được gọi vào ĐTQG Liên Xô. Những thành công của Yashin trùng với thời kỳ đỉnh cao của bóng đá Liên Xô và họ đã cùng nhau giành được những thành tích tốt nhất trong lịch sử bóng đá Xôviết. Đó là danh hiệu VĐ Olympic duy nhất của họ (tại Melbourne, Australia, năm 1956), danh hiệu VĐ châu Âu duy nhất (năm 1960), á quân châu Âu (năm 1964) và hạng tư thế giới (năm 1966).

Yashin là thủ môn số một của ĐT Liên Xô trong 14 năm (1954-1967). Trong thời gian đó, Yashin có 78 lần khoác áo ĐT Liên Xô và để lọt lưới 70 bàn. Ông có mặt trong đội hình dự 3 VCK World Cup - 1958 tại Thuỵ Điển, 1962 tại Chile và cuối cùng là 1966 tại Anh, nơi Liên Xô đã giành vị trí thứ tư. Tất nhiên là trong những thành công đó có sự đóng góp to lớn của đôi bàn tay nhựa Yashin. Yashin thậm chí còn có hành trình thứ tư tới một VCK World Cup vào năm 1970 với tư cách thủ môn thứ ba và người giúp việc của đội bóng. Tổng cộng, Yashin chơi 13 trận ở các VCK World Cup và có 4 trận giữ sạch lưới.

World Cup 1958, Yashin chơi rất ấn tượng. Liên Xô đứng sau Brazil nhưng trên Anh và Áo ở vòng bảng. Họ vào tứ kết nhưng phải dừng bước trước chủ nhà Thuỵ Điển, đội bóng sau đó đã thua Brazil ở trận CK.

World Cup 1962 là một vết đen trong sự nghiệp của Yashin. Ông bị đổ lỗi cho thất bại của ĐT. Chơi tốt trong trận mở màn thắng Nam Tư 2-0 nhưng lại để lọt lưới 4 bàn trong trận hoà 4-4 với Colombia. Sau trận này, báo Pháp l'Equipe tiên đoán sự nghiệp đang sáng chói của Yashin sắp kết thúc bởi phong độ sa sút kỳ lạ. Yashin mắc lỗi trong cả hai bàn thua khiến Liên Xô bị Chile loại với tỷ số 2-1 ở tứ kết. Bị chỉ trích dữ dội, Yashin đã tính chuyện chia tay sân cỏ. Nhưng rồi ông đã rực sáng trở lại ở cả CLB và ĐTQG ngay trong năm sau đó và được nhận danh hiệu Quả bóng vàng châu Âu. Ông chỉ để thủng lưới 6 bàn trong 27 trận ở giải trong nước và đó là một thành tích kỷ lục.

World Cup 1966 tại Anh, Nga vào tới bán kết và Yashin 37 tuổi được ca ngợi là thủ môn xuất sắc nhất giải. Không chơi trận đầu tiên ở vòng bảng, Yashin đã chơi cực tốt trong trận thắng Italia 1-0. Ông cũng có một trong những pha cứu thua xuất sắc nhất trong sự nghiệp khi cản được cú sút phạt trực tiếp hiểm hóc của Ferenc Sipo ở trận thắng Hungary 2-1 ở tứ kết.

Đó là lần Yashin tiến gần nhất tới một trận CK World Cup. CHLB Đức tỏ ra quá mạnh ở trận bán kết nhưng Liên Xô cũng chỉ thua sát nút 1-2. Cuối cùng, đội bóng của Yashin phải chấp nhận vị trí thứ tư sau khi thua BĐN 1-2 ở trận tranh giải ba.

Yashin (trái) trò chuyện với kẻ hậu bối tài năng Rinat Dasaev

Vĩnh biệt một huyền thoại

Yashin treo găng khi bước sang tuổi 42. Bóng đá trong con mắt Yashin luôn tuyệt vời và mỗi thành công trong lao động bóng đá cũng không kém gì những thành tựu to lớn trong các lĩnh vực khác. Ông từng ví: "Niềm hân hoan khi thấy Yuri Gargarin bay lên vũ trụ chỉ có thể được thay thế bởi niềm vui chặn được một quả penalty".

Yashin và những con số

- 2 lần được chơi trong đội hình “Các ngôi sao thế giới” của FIFA (năm 1963 gặp Anh, 1968 gặp Brazil)

- 4 trận giữ sạch lưới trong 13 trận chơi ở các VCK World Cup

- 70 bàn thủng lưới trong 78 lần khoác áo ĐTQG Liên Xô - Hơn 150 quả penalty đã cản phá được trong sự nghiệp thi đấu

- 207 trận giữ sạch lưới trong 812 trận đấu chính thức

- 326 trận đá chính cho Dynamo Moskva

Yashin là bạn của nhiều huyền thoại bóng đá như Pele, Beckenbauer, Eusebio. Bà vợ Valentina nhắc lại kỷ niệm năm 1958 tại Thuỵ Điển, trong một khách sạn, Yashin đang bá vai bá cổ một cầu thủ trẻ da đen bước xuống cầu thang và nói với bà: “Valentina, làm quen với Pele đi. Cậu ấy sẽ trở thành một cầu thủ vĩ đại chưa từng thấy”. Pele nói về Yashin: “Tôi gặp ông lần đầu năm 1958 tại World Cup. Sau đó, chúng tôi còn gặp nhau nhiều lần nữa. Ông ấy là một thủ môn vĩ đại và là một con người có trái tim lớn”.

Năm 1986, các bác sĩ đã buộc phải cắt cụt một chân của Yashin do đầu gối bị hoại tử. Bốn năm sau, ngày 20/3/1990, thủ môn vĩ đại người Nga này qua đời ở tuổi 51 do những biến chứng phức tạp sau một ca phẫu thuật. Một mất mát ghê gớm của thế giới bóng đá. Yashin đã ra đi nhưng nụ cười hiều hậu còn ở lại. Ông sẽ mãi được nhớ đến với tư cách một nhà thể thao chân chính.

Năm 1999, 9 năm sau khi tạ thế, Yashin được bầu chọn là VĐV xuất sắc nhất nước Nga thế kỷ 20.

Tú Uyên (tổng hợp)