Pep Guardiola và nghịch lý tiki-taka tại Bayern Munich

(Thethaovanhoa.vn) - Khi nói đến Pep Guardiola thì mặc nhiên người ta nghĩ ngay đến lối chơi tiki-taka. Nhưng thật ra Pep rất ghét khi người ta nói các đội bóng của ông chơi tiki-taka.

Tiki-taka theo tiếng Tây Ban Nha được sẽ được viết là Tiqui-taca, về nguyên tắc nó bắt nguồn từ việc mô tả lối chơi kết hợp giữa “chuyền” (tiqui) và “chạy” (taca). Những đường chuyền của tiqui-taca đa phần ở cự ly trung bình - ngắn và tần số di chuyển không bóng của cầu thủ ở mức cao. Hai yếu tố này đan xen với nhau, làm cho đội chơi tiqui-taca luôn kiểm soát được bóng.

Có 2 lí do để trả lời cho câu hỏi trên. Lí do thứ nhất khá đơn giản. Đấy là thật ra ở Tây Ban Nha, thứ bóng đá nhanh, trực tiếp khiến cả thế giới phải ngả mũ mà Guardiola tạo ra tại Barcelona được biết đến dưới tên gọi “El Toque”. Còn tiki-taka chỉ là cách nói móc máy ám chỉ thứ bóng đá chỉ có kiểm soát bóng mà không có sự tấn công, xuyên phá.

Lí do thứ 2 thì phức tạp hơn, liên quan đến chiến thuật. Mặc dù Bayern Munich rồi trước đây là Barcelona thường thực hiện vô số những đường chuyền trong một trận đấu. Nhưng Guardiola luôn nói đi nói lại với các học trò rằng: “Không phải chỉ chuyền bóng qua lại là xong, mà nó để chuẩn bị cho một cuộc tấn công”.

Nghĩa là mấu chốt trong chiến thuật của Pep là chuyền bóng để tìm kiếm cơ hội tấn công, chứ không phải đan bóng qua lại để câu giờ vô hại. Về lý thuyết, sau 15-20 đường chuyền thì các học trò của Guardiola sẽ phá vỡ được kết cấu đội hình của đối phương, các cầu thủ phòng ngự của đối thủ sẽ bị kéo giãn ra, tạo thời cơ để đội bóng của Pep kết liễu con mồi. Ngược lại khi mất bóng họ sẽ giành lại bóng cực nhanh (trong khoảng thời gian dưới 6 giây) để khiến đối thủ không có cơ hội gây nguy hiểm cho cầu môn đội nhà. Thực chất đấy mới là thứ bóng đá mà Guardiola hướng đến.

Để có được lối chơi đúng như Pep muốn sẽ cần một số yếu tố bất di bất dịch. Thứ nhất là cần một chuyên gia giữ nhịp ở giữa sân. Thứ hai là những kỹ thuật gia với lối chơi biến hóa và sáng tạo. Tiếp đến đội hình luôn phải dâng cao để lấn áp đối phương về quân số ở trung tuyến nhằm giữ bóng hiệu quả, cũng như sẵn sàng đoạt lại bóng trong thời gian ngắn nhất. Thứ ba là một hàng thủ phải duy trì sự tập trung cực cao. Bởi họ luôn có nguy cơ đối mặt với những pha phản công nguy hiểm trong bất kì thời điểm nào của trận đấu. Cũng chính vì yêu cầu chống phản công này mà Manuel Neuer đã được biến thành thủ môn kiêm hậu vệ quét để sẵn sàng sửa sai, bọc lót cho các đồng đội.

Nhưng ở khía cạnh nào đó, Bayern Munich mới chỉ chơi tiki-taka chứ chưa đạt đến cảnh giới như Guardiola mong muốn. Có rất nhiều trận đấu đội bóng của Đức chơi đầy bế tắc. Đây là mặt trái của thứ tiki-taka nửa vời xảy ra trong bối cảnh trong tay Guardiola chưa có những con người đạt đến tầm vóc để tạo ra thứ bóng đá mà ông chờ đợi. Cụ thể, ở Bayern Munich, Pep không có những cầu thủ có khả năng tạo đột biến cao như Iniesta và đặc biệt là Messi. Nó khiến cho lối đá của Bayern Munich dễ lâm vào lối mòn. Đặc biệt là khi Robben – một mẫu cầu thủ khó lường, vắng mặt.

Đức Phan
Thể thao & Văn hóa