Ngẫm ngợi cuối tuần: Tư duy Bờm

Đó là những năm tháng nông nổi, tư duy đơn giản ngớ nghếch xuôi chiều. Mãi sau này đọc lại mới thấy bài thơ tưởng chỉ  là trò cười kia quá sâu sắc.

Bờm nghèo. Tài sản chỉ có cái quạt mo. Ngoài ra chẳng có gì cả, vậy lấy 3 bò 9 trâu làm gì. Không ruộng cày, không chuồng trại, không người ở trông coi… Chỉ trơ thân có cái quạt mo phe phẩy! Vậy từ đó mới hiểu Bờm lấy gỗ lim làm gì, đất đâu để cất nhà. Đến xâu cá mè cũng chả có nồi nấu nữa là! Vậy đôi chim đồi mồi làm cảnh liệu có ý nghĩa gì. Đấy là những thứ nghe giá trị cả nhưng với Bờm thì là những giá trị hão huyền chả có ý nghĩa gì với cái thực tại của Bờm. Đến khi chỉ còn nắm xôi đưa ra thì Bờm nhận ra ngay giá trị! Khi này thì Bờm mới cười và bằng lòng ngay.

2. Miếng vào mồm là miếng chắc nhất, dù nhỏ, đó là tư duy Bờm. Đến đây mới nhận ra Bờm rất tỉnh, rất thực tế chứ đâu có ngốc.

Đọc đi đọc lại càng thấy bài thơ ẩn chứa điều sâu sắc lạ lùng. Tưởng đâu như một lời cảnh báo xa xưa về một hiện tượng xã hội ngày nay.

Ngày nay “tư duy Bờm” đang mang tính phổ biến tràn ngập mọi nơi. Bờm cần nắm xôi ăn ngay chứ đâu cần bò, trâu, gỗ lim, chim chóc hão huyền. Cái “nắm xôi” kia là thứ “mì ăn liền” lợi hại vô cùng. Có thể ăn ở bất cứ đâu, lúc nào muốn là ăn ngay được!

Ngày nay, nhiều người nhiều ngành nhiều cấp nhiều vị trí xã hội, người ta từ bỏ lý tưởng cao xa, giống như Bờm từ bỏ những thứ giá trị nhưng không thiết thực với Bờm. Với họ, chỉ cần nắm xôi như Bờm là đủ.

Bờm xưa tính thế vì Bờm nghèo mướp, Bờm chỉ cần nắm xôi để tồn tại là việc cấp thiết. Bờm thời hiện đại thì không hẳn đã nghèo, thậm chí còn có quyền lực, nhưng tinh thần thực dụng thì xử lý nhanh và tinh quái hơn Bờm. Bờm ngày xưa còn ngồi nghe người ta đưa ra giá cả gạ gẫm, còn Bờm thời nay thì tích cực đòi xôi ngay, nắm càng to càng tốt. Bây giờ mọi nơi, mọi ngành, mọi nghề, mọi môi trường có đủ những thằng Bờm tệ hại làm nên những làn sóng mua quan bán tước, tạo nên những lớp sóng thần tham nhũng hối  lộ liên tục quất thẳng vào mặt xã hội.

Cùng tư duy Bờm, nhưng Bờm của thời xưa thiết thực, trong sang, còn Bờm thời  nay tư duy đen tối và đục ngầu…

Bài và minh họa: Đỗ Đức (họa sĩ)
Thể thao & Văn hóa