Ngẫm ngợi cuối tuần: Lời khuyên

(Thethaovanhoa.vn) - Cách đây nhiều năm tôi được nghe một tiến sĩ kể chuyện về bữa trưa của ông. Toàn là rau, muối vừng và canh. Lúc ấy tôi còn trẻ, sức ăn như loài hổ lang, nghe không vào. Lúc ấy lượng tôi ăn vào lớn gấp hai ba, và chất cũng gấp nhiều như thế. Ăn như ông nói chỉ sau 30 phút đã đói meo.

Nhưng 30 năm sau thì thấy lời khuyên của ông ấy đúng, rất đúng là khác. Ấy là khi tuổi tôi tương đồng với ông thuở ấy. Ăn như ông, nói nó nhẹ nhàng thanh tao, rất dễ chịu.

Lời khuyên quả là đáng quí vì nó rút ra từ ngay kinh nghiệm sống hàng ngày. Nhưng không phải cái gì quý là dùng ngay được. Có những lời khuyên phải đến tuổi nào đó lúc nào đó người ta mới bắt đầu dùng được nó, nghĩa là đúng lúc, đúng chỗ!

Biết thế nên rất ít khi tôi khuyên người khác điều gì dù là bạn  bằng vai hay trẻ hơn như hàng con cháu, mà khi cần thì chỉ dùng những câu chuyện đời nhắc nhở, có người nghe ra, có đứa cũng không hiểu, nhưng cách ấy tác dụng hơn lời khuyên.

Có những lời khuyên nghe qua tưởng hay nhưng không bao giờ tác dụng, ví dụ thời nay khuyên kẻ thừa quyền lực hãy sống thanh bạch tránh xa tham nhũng, khuyên kẻ gian tham rằng tham nhũng là xấu xa, là ăn xương máu nhân dân là những lời khuyên vớ vẩn… Khi người ta đang có rất nhiều cơ hội để thu gom của cải thì khuyên thế khác gì gió thoảng ngoài hiên. Vậy mà vẫn có người tin lời khuyên đó có tác dụng thì thật ngây thơ. Khi cuộc sống đa chiều phức tạp muốn mọi sự đi vào kỉ cương thì chỉ còn mỗi cách thượng tôn pháp luật. Mà luật thì chắc chắn không phải là lời khuyên!

Trở lại câu chuyện ông tiến sĩ khuyên về bữa ăn mới thấy rằng dù chứa đầy những điều nhân ái, sự tốt lành, nhưng nó có phát huy được không còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như có đúng thời điểm không, có điều kiên thực hiện không, có đúng đối tượng và môi trường không để biết là nó có chuyển biến ngay hay còn cần thời gian hay các điều kiện khác nữa .

Cũng có chuyện, một ông hồng hào béo mượt đi xe hơi về một vùng quê nghèo đói khuyên về cách ăn uống hợp vệ sinh để tránh mỡ máu tiểu đường thì biết ngay đó sẽ là những lời khuyên tìm sai địa chỉ. Về câu chuyện lời khuyên sai địa chỉ, sai thời điểm ở ta xảy ra rất nhiều, ở nhiều nơi nhiều chỗ.

Một lời khuyên, một điều tốt lành muốn đưa vào cuộc sống không phải chuyện dễ, và muốn nó thành hiện thực lại càng khó nữa.

Bài và ảnh minh họa: Đỗ Đức (Họa sĩ)
Thể thao & Văn hóa