Franz Liszt: Vẫn là nghệ sĩ dương cầm lớn nhất

(TT&VH) - Năm nay là tròn 200 năm ngày sinh của nhà soạn nhạc, nhạc trưởng, nghệ sĩ piano danh tiếng người Hungary Franz Liszt (1811-1886). Âm nhạc của Lizt sẽ vang lên ở hàng loạt các thính phòng hòa nhạc, các chương trình phát thanh. Nhiều đĩa CD cũng được phát hành trong dịp này nhằm tôn vinh âm nhạc của ông.

1. Liszt là một trong những nhạc sĩ vĩ đại nhất thế kỷ 19. Ông đã dành nhiều năm chu du khắp châu Âu và có những gắn bó đặc biệt với nhiều thành phố và khu vực của nước Đức. Ông từng trình diễn ở Dresden nhiều lần và chinh phục khán giả bằng trình độ bậc thầy của mình. Đó là lý do mà Tổng cục Du lịch Quốc gia Đức  (GNTB) sẽ tổ chức nhiều sự kiện để kỷ niệm 200 năm ngày sinh của Liszt và qua đó quảng bá các địa danh gắn liền với cuộc đời ông.

Sinh tại Raiding, Hungary, vào năm 1811 – cùng thời điểm với các nhà soạn nhạc thuộc trường phái Romantics như Felix Mendelssohn, Fredelic Chopin và Schumann…, Liszt là nghệ sĩ hiện đại nhất của trường phái Romantics, góp phần đưa việc trình diễn và soạn nhạc lên những tầm mới.

Là một nghệ sĩ trình diễn, ông là người tiên phong của những màn trình diễn solo như chúng ta vẫn biết hiện nay. Ông đã biểu diễn ở khắp châu Âu vào thế kỉ 19 nhờ có kỹ thuật điêu luyện trên bàn phím. Hiện nay ông vẫn được xem là nghệ sĩ dương cầm lớn nhất từ trước đến nay.

Ở cương vị một nhà soạn nhạc, Liszt là một trong những đại diện xuất chúng nhất của Neudeutsche Schule (Trường phái Đức mới). Ông đã phát hiện ra những khả năng của cây đàn dương cầm mà trước đó chưa hề được khám phá ra. Liszt còn có những đóng góp đáng kể cho sự phát triển của nghệ thuật và còn là ân nhân của nhiều nhà soạn nhạc và nghệ sĩ trình diễn khác, trong đó điển hình là Richard Wagner, Hector Berlioz, Camille Saint-Saëns, Edvard Grieg và Alexander Borodin.

2. Trong năm 2011 này, Dàn nhạc Quốc gia Dresden, Dàn nhạc Dresden Philharmonic, Liên hoan Âm nhạc Dresden và Nhạc viện Carl Maria von Weber ở Dresden sẽ tôn vinh ông với nhiều buổi hòa nhạc được tổ chức ở những nơi như Nhà thờ Đức mẹ và nhà hát Opera Semper (www.dresden.de).

Liszt còn gặt hái nhiều thành công ở các thành phố Leipzig, Berlin, Hamburg và Weimar. Những năm sống ở Weimar là thời kỳ sáng tác “sung mãn” nhất của ông. Ngoài việc soạn nhạc, ông còn là một nhạc trưởng và dạy dỗ nhiều học trò. Một trong số đó là Hans von Bülow, người sau này cũng trở thành một nghệ sĩ piano bậc thày.

Âm nhạc của Liszt còn tạo ảnh hưởng sâu đậm tới các thành phố thuộc bang Thuringia của Đức, đặc biệt là ở Sondershausen, Meiningen và Eisenach. Do vậy, bang này cũng sẽ tổ chức nhiều sự kiện tôn vinh ông trong suốt năm nay. Đáng chú ý nhất là Liên hoan Uberlisztet, sẽ diễn ra từ ngày 21/6 đến ngày 9/7/2011. Bên cạnh đó, còn có triển lãm mang tên Franz Liszt ­ a European in Weimar (Franz Liszt – Một người châu Âu ở Weimar), sẽ được tổ chức tại Bảo tàng Liszt ở Weimar.

Theo bước chân của Liszt ở khắp nước Đức thì không thể bỏ sót  Cologne. Hồi tháng 9/1842, ông đã thực hiện một chương trình hòa nhạc tại thành phố này cùng việc đặt viên đá nền đánh dấu sự kiện hoàn tất công trình xây dựng nhà thờ Cologne. Liszt còn trình diễn tại nhà thờ Thánh John và St. Lawrence ở Merseburg. Thành phố này còn lưu giữ cây đàn organ mà ông trình bày nhạc phẩm Prelude and Fugue on B.A.C.H. lần đầu tiên vào năm 1856.

Liszt qua đời ở Bayreuth ngày 31/7/1886 và thi hài ông được chôn cất tại nghĩa trang Bayreuth vào ngày 3/8/1886. Nhân kỷ niệm 200 năm ngày sinh của ông, thành phố này sẽ tổ chức 150 sự kiện khác nhau trong năm nay.