Không chỉ là chiến thắng

(TT&VH Online) - Đội bóng nào chẳng khát khao chiến thắng.  Thế mà, có một cựu danh thủ từng phát biểu một câu làm cả thế giới phát bất ngờ: “Người Hà Lan thà thua 9-10 còn hơn thắng 1-0”. Ông là Johan Cruyff.

 Tôi vẫn nhớ một giai thoại về ông. Trong trận chung kết cúp C1 giữa Barcelona và AC Milan thời Cruyff còn là huấn luyện viên Barca, đội bóng do ông dẫn dắt thua 0-4. Người ta vẫn thấy ông nở nụ cười tươi như đội nhà chiến thắng. Phóng viên hỏi tại sao thì ông trả lời rằng: khán giả vừa mới được chứng kiến một bữa tiệc bóng đá và chỉ thế thôi đã là thành công. Ông thường xuyên nói với cầu thủ của mình: “Hãy vui thích với trái bóng chứ không phải bị đá bóng. Đừng sợ bị thua một bàn mà phải đá để ghi nhiều bàn thắng hơn.”

Tuyên ngôn của thánh Johan, cầu thủ xuất sắc nhất Châu Âu của mọi thời đại đã trở thành tuyên ngôn của đội bóng Da Cam Hà Lan, đã trở thành triết lý bóng đá của xứ sở hoa tuylíp. Người hâm mộ luôn muốn Hà Lan chiến thắng nhưng phải bằng chính triết lý đó, thắng bằng lối đá tấn công tổng lực đầy dâng hiến chứ không phải bằng lối chơi toan tính, nhợt nhạt.

Có người đã đổ lỗi cho Cruyff, cho triết lý đó về những thất bại của đội tuyển Hà Lan trong các vòng chung kết. Người Hà Lan vẫn luôn được coi là những anh chàng học tài thi phận, luôn có trong đội hình biết bao nhiêu những ngôi sao tấn công nhưng rồi luôn thất bại. Chức vô địch duy nhất mà họ dành được là ở Euro 88. Ngay dưới thời huyền thoại Cruyff, họ chỉ dừng lại ở ngôi á quân trước một tuyển Đức chơi phòng ngự chặt chẽ. Tấn công dâng hiến để rồi thất bại, phòng ngự chặt chẽ như Hi Lạp ở Euro 4 năm về trước đã thành công. Cho dù theo lời Cruyff, lối chơi chỉ nhăm nhăm phòng ngự để chiến thắng như thế là “dùng dao mà đâm vào lưng bóng đá”.

Có lẽ Cruyff đã cực đoan. Napoleon từng nói rằng: Không ai có quyền phê phán người chiến thắng. Nhà quân sự đại tài nói có phần đúng. Thực tế sân cỏ đã chứng minh rằng bóng đá đẹp không phải lúc nào cũng đem đến chiến thắng. Và thực tế cuộc sống cũng chứng minh rằng thành công không phải lúc nào cũng đến với những cá nhân, những doanh nghiệp hay những quốc gia luôn quan tâm đến “chơi đẹp”. Nhưng tôi vẫn yêu Cruyff, yêu phong cách tài tử ngạo mạn của ông và hâm mộ cuồng nhiệt đội bóng màu cam. Tôi vẫn mong muốn được nhìn thấy bóng đá tấn công lên ngôi và những người chơi đẹp chiến thắng. Tôi vẫn tin vào lời tuyên ngôn của những bậc thầy về bóng đá đẹp như Luis Cesar Menotti: “Cái đáng kể không chỉ là chiến thắng mà là con đường mà người ta muốn dành được nó.”